Witryłów

wieś w województwie podkarpackim

Witryłów (w latach 1977–1981 Wietrzna) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Dydnia[4][5].

Witryłów
wieś
Ilustracja
Zabytkowa cerkiew
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

brzozowski

Gmina

Dydnia

Liczba ludności (2020)

412[2]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

36-204[3]

Tablice rejestracyjne

RBR

SIMC

0351159[4]

Położenie na mapie gminy Dydnia
Mapa konturowa gminy Dydnia, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Witryłów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Witryłów”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Witryłów”
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego
Mapa konturowa powiatu brzozowskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Witryłów”
Ziemia49°39′54″N 22°14′13″E/49,665000 22,236944[1]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Wieś leży na obszarze starego osadnictwa ruskiego, na lewym brzegu Sanu, przy ujściu potoku Witryłówka.

Części wsi

Integralne części wsi Witryłów[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
0351165Działczęść wsi
0351171Dzilecczęść wsi
0351188Porębaczęść wsi
0351194Rzeki nad Sanemczęść wsi
0351202Rzeki pod Mordaniemczęść wsi
0351219Zaciepłeczęść wsi

Historia

Wieś prawa wołoskiego, położona była na początku XVI wieku w ziemi sanockiej województwa ruskiego[6]. W 1794 r. właścicielem Witryłowa był Apolinary Dydyński, a w I poł. XIX w. Anna z Sękowskich Boguszowa, po której majątek ten przeszedł w 1845 na Gracjana Bogusza. W 1846 kupił te dobra Michał Falkowski. Kolejnymi właścicielami byli jego synowie, Melchior i Władysław Falkowscy. W 1885 Witryłów, przez Adelę 1 voto Falkowską, 2voto Kozłowską przeszedł na własność dr Jana Kozłowskiego. Od Kozłowskich kupił te dobra w 1906 Franciszek Trzciński herbu Rawicz. W 1920 majątek w Witryłowie kupili od Franciszka Trzcińskiego – dzieląc się tymi dobrami po połowie – bracia Franciszek Ksawery Dwernicki i Karol Wincenty Dwernicki[7]. W 1944 majątek przeszedł w wyniku reformy rolnej na rzecz Skarbu Państwa.

Wieś została spalona 10 września 1946 przez UPA sotnię „Kryłacza”[8].Około godziny 23.30 od strony Sanu rozpoczął się napad bojówek UPA na Witryłów, a w jakiś czas później na Hłomczę i Łodzinę. Witryłów, dzięki zorganizowanej polskiej samoobronie, zdołał odeprzeć atak i nie został spalony w całości. Banderowcy spalili jednak 56 domów, oraz zabudowania gospodarcze w tym dwór Dwernickich. Zamordowano też w okrutny sposób 7 osób: Franciszkę Baran, Kazimierę Dzik, Antoniego Kozłowskiego, Adama Kurzacza, Tadeusza Pelca, Józefa Skrzypskiego i Marię Wituszyńską, kilkanaście osób zostało rannych[9].

Zabytki

W Witryłowie znajdują się następujące zabytki[10]:

  • drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Michała Archanioła z roku 1812, obecnie kościół filialny pod tym samym wezwaniem w parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Końskiem, w dekanacie Grabownica. Wewnątrz znajduje się cenny dwustronnie malowany krzyż procesyjny z XIX w.
  • w 1939 r. we wsi znajdował się jeszcze dwór z lat trzydziestych XIX w. Dwór uległ częściowemu spaleniu w 1946 r. Pozostały po nim piwnice z 1828 r., a także resztki parku z kasztanowo-modrzewiową aleją i kilkoma starymi dębami.
  • trzy murowane kapliczki z XIX w.

Ludzie związani z Witryłowem

Przypisy

Linki zewnętrzne