Złotowiciowce
Złotowiciowce, złotki (Chrysophyceae) – klasa glonów należących do gromady Chrysophyta nazywanej po polsku chryzofitami lub, tak samo jak klasa, złotowiciowcami, a z nią do grupy Stramenopiles, słodkowodne protisty roślinopodobne.
.png) Ochromonas sp. | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | złotowiciowce |
| Nazwa systematyczna | |
| Chrysophyceae | |
Słodkowodne jednokomórkowce występujące także w koloniach. Najczęściej w postaci monad z dwiema wiciami nierównej długości, choć także możliwe postacie ameboidalne i kolonijne[1]. Barwniki – karotenoidy, chlorofile a i c, ksantofile (m.in. luteina i fukoksantyna). Jako materiały zapasowe służą tłuszcze i chryzoza (chryzolaminaryna). Tworzą specyficzne przetrwalniki – cysty. Cysty mają celulozową błonę. Cysty wegetatywne mają podobnie, jak komórki wegetatywne najczęściej jeden chromatofor. Inne cysty powstają po kopulacji gamet. Takie zygoty mają podwójną liczbę chromatoforów[2]. Na chromatoforze może występować stigma[3].
Niektóre zdolne do metabolii. Kolonie dzięki synchronizacji ruchu wici są ruchliwe[2].
Zdolne do miksotrofii. Niektóre (np. Monas) utraciły chromatofory[2]. Rozmnażanie wegetatywne przez podział lub pływki[1].
Systematyka
Systematyka glonów jest zmienna. Według serwisu AlgaeBase (stan wiosną 2014 r.[a]) systematyka (wraz z liczbą gatunków o potwierdzonym statusie) złotowiciowców przedstawia się następująco[4]:
- cesarstwo: Eucaryota
- królestwo: Chromista
- typ (gromada): Ochrophyta
- gromada (klasa): Chrysophyceae
- rząd: Chromulinales (445)
- rząd: Hibberdiales (47)
- rząd: Hydrurales (5)
- rząd: Thallochrysidales (3)
- gromada (klasa): Chrysophyceae
- typ (gromada): Ochrophyta
- królestwo: Chromista
oraz rodzina incertae sedis Chrysosaccaceae (2 gatunki) i 10 gatunków incertae sedis.
W dawniejszych systemach do złotowiciowców zaliczano nieco odmienny zakres organizmów. W systemie Englera złotowiciowce miały rangę rzędu Chrysomonadales. Zaliczano do niego m.in. przedstawicieli później wyodrębnionych Coccolithophyceae czy Synurophyceae[5]. Podobnie traktowano przedstawicieli późniejszych Dictyochophyceae[2]. W drugiej połowie XX w. do złotowiciowców zaliczano ok. 1000 znanych wówczas gatunków, w tym również m.in. Silicoflagellatae czy Coccolithophorineae[1]. Ze względu na zróżnicowanie przypuszczano, że tak ujmowana grupa nie jest jednorodna[2].