Aqumayu pruwinsya
Aqumayu pruwinsya (kastilla simipi: Provincia de Acomayo) nisqaqa Qusqu suyupi, Piruw mama llaqtapi, huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Aqumayu llaqtam.
| ||
|---|---|---|
.jpg) | ||
| Qusqu, Qusqu suyup uma llaqtan | ||
| Saywitu | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
 | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw | |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Uma llaqta | Aqumayu llaqta | |
| Suyu | Qusqu suyu | |
| Distritukuna | 7 | |
| Simikuna | qhichwa simi, kastilla simi | |
| Runakuna | 27 357 (inei 2007) | |
| Runa ñit'inakuy | - runa / km² () | |
| Hallka k'iti kanchar | 948,22 km² | |
| Hanaq kay | - m | |
| Kamasqa wata | 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi | |
| Kuraka | Alejandro Pumachapi Sutta (2019-2022) | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi lika tiyanan | [www.] | |
| Kastilla simipi lika tiyanan | [www.] | |
| Qusqu suyup wamaninkuna | ||
 | ||
Wiñay kawsay
Kamasqa 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi.
Allpa saywachi
Sallqa suyukuna: Qhichwa, Suni (Javier Pulgar Vidal)
Quchakuna: Aqumayu pruwinsyapiqa tawa aswan hatun qucham:
- Hawa Qucha (Aqupiya llaqta ñiqpi)
- Pampamarka quchawan Asnaqucha (Musuqllaqta ñiqpi)
- Ukhu Qucha (Pumaqanchi llaqta ñiqpi)
Uchuy quchakuna: Maqpi (Umacha), Waywaqucha (Aqumayu), Yanaqucha (Musuqllaqta) Qiwaqucha (Pumaqanchi), Hurinuqucha, Tiktiqucha (Aqupiya), Chinaqucha (Hembra), Machu Sankarara;
Mayukuna: Apurimaq mayu - Aqumayu - Kachimayu - Marpamayu - Wililli
Uchuy mayukuna: Qullqamach'ay (Aqumayu distritu), Q'intir (Sankarara), Waqar, K'ayasqmayu (Llaqtapampa), Chakamayu (Taqtabamba), Q'aqawa (Santo Domingo), Qaywa, Pumaqanchi (Pumaqanchi), Unusi, Mayusa, Tikuna (Ch'usiqani)
Pulitika rakiy
Aqumayu pruwinsyapiqa qanchis distritum.
| Distritu | Runakuna (2007) [1] | Uma llaqta |
|---|---|---|
| Aqumayu | 5.380 | Aqumayu |
| Aqupiya | 2.557 | Aqupiya |
| Aqus | 2.545 | Aqus |
| Musuqllaqta | 1.864 | Musuqllaqta |
| Pumaqanchi | 8.340 | Pumaqanchi |
| Runtukan | 2.918 | Runtukan |
| Sankarara | 3.753 | Sankarara |
Pumaqanchi distrituqa aswan hatun distritum Qusqu suyupi.
Runakuna
Aqumayu pruwinsyapiqa aswanta Qhichwa runakunam tiyanku.
Simikuna
Pruwinsyapiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.
| Distritu | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Aqumayu | 1,161 | 24.7 | 3,537 | 75.3 |
| Aqupiya | 181 | 8.0 | 2,087 | 92.0 |
| Aqus | 245 | 10.8 | 2,028 | 89.0 |
| Musuqllaqta | 165 | 9.9 | 1,494 | 90.1 |
| Pumaqanchi | 658 | 9.2 | 6,505 | 90.7 |
| Runtukan | 46 | 1.8 | 2,552 | 97.4 |
| Sankarara | 357 | 10.8 | 2,937 | 88.8 |
| Llapan | 2,813 | 11.7 | 21,140 | 88.1 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [2]
Karu puriy
- Waqrapukara (Musuqllaqta distritupi)
Yachachiy
Pumaqanchi llaqtapim kan yachay wasikunapas.
Pruwinsyapi paqarisqa
Kaypipas qhaway
Willay pukyukuna
Hawa t'inkikuna
- Saywitu: Qusqu suyu
- Aqumayu pruwinsyapi allpa llamk'ay (kastilla simipi)
.svg){kind=small}
 | Suyukuna (Piruw) | |
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |
