Wari puruwinsiya

(Wari pruwinsya-manta pusampusqa)

Wari nisqaqa (aymara simipi: Wari jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Huari) Piruw mama llaqtapi, Anqash suyupi, huk puruwinsiyam. Uma llaqtanqa Wari llaqtam.

Wari puruwinsiya
Wari jisk'a suyu
Provincia de Huari
Wantar Chawin, Wari puruwinsiya
Wari puruwinsiyaWallqanqa
Wari wallqanqa
Wari wallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Piruw
Tinkurachina siwikuna
Uma llaqtaWari
SuyuAnqash
Thisritukuna16
Simikunaqhichwa simi, kastilla simi
Runakuna62 598 (2007)
Runa ñit'inakuy- runa / km² ()
Hallka k'iti kanchar2 771,9 km²
Hanaq kay3149 m (uma llaqta)
Kamasqa wata
KurakaLuis Alberto Sánchez Urbizagástegui
(2019-2022)
Karu rimay yupay
Pacha suyuUTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyananmunihuari.gob.pe
Anqash suyup puruwinsiyankuna

Ima nin

  • Wari (Qheswa tarpuq), huk runakunapa sutin, hayusqa laqwakunawan (salqa michiq) [1] .
  • Wari Intipa sutin huk hacha suyu simipi [2]
  • Wari , warirunamanta ( hombre primitivo, ligado a la naturaleza) [3]

Wiñay kawsay

Allpa saywachi

Wantsan icha Tunshu rit'i urquqa 6.369 mitrum hanaqmi.

Pulitika rakiy

Wari llaqta, puruwinsiyap uma llaqtan

Chunka suqtayuq distritunmi kan.

ThisrituRunakuna (2007)[4]Uma llaqta
Anra1.800Anra
Masin1.948Masin
Pawqas2.048Pawqas
Puntu3.472Puntu
Qaqay3.018Qaqay
Rapayan1.752Rapayan
Rawapampa739Rawapampa
San Markus13.607San Markus
San Pedro de Chana2.668Chana
Uqu1.786Uqu
Wachis3.758Wachis
Wakchis2.055Wakchis
Wakachi2.111Wakachi
Wantar Chawin9.088Wantar Chawin
Wantar3.010Wantar
Wari9.738Wari

Simikuna

Wari puruwinsiyapiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.

ThisrituKastilla simita rimaqkuna /1 %Indihina simita rimaqkuna /1, /2 %
Anra18511.61,40588.3
Masin49027.61,28272.1
Pawqas33618.81,44681.0
Puntu1775.62,95994.3
Qaqay1485.52,51694.1
Rapayan50233.896965.3
Rawapampa44066.222433.7
San Marcos3,35327.18,98172.6
San Pedro de Chana1185.22,16594.7
Uqu63039.396960.4
Wachis1685.13,14494.8
Wakchis40122.21,39677.4
Wakachi40321.61,45978.1
Wantar Chawin1,30716.46,63183.2
Wantar1605.82,57293.7
Wari2,88532.75,91367.0
Llapan11,70320.944,03178.8

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata /2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi) Pukyu: [5]

Karu puriy

Wantar Chawin, mawk'a llaqta

Kaypipas qhaway

Willay pukyukuna

Hawa t'inkikuna

Anqash suyu
Uma llaqta: Waras
Pruwinsyakuna: Antonio RaymondiAsunsyunAyhaBolognesiCarlos Fermín FitzcarraldKasmaKurunkuPallasqaPisqupampaPumapampaQarwaRikuwaySantaSiwasUqrusWarasWariWarmiyWaylasYunkay
Amachasqa sallqa suyukuna: Waskaran mamallaqta parkiWaywash walla amachasqa allpa
Urqukuna / Wallakuna: AwkilluArtisanrahuChakrarahuChamparaChinchiyChawpikallkiChurup urquHirishhankaIshinkaKanchasKashanKayishKitarahuMatarahuMururahuPallqarasuPastururiPaqtsarahuPisqu urquPunkusPukahirkaPukaranraPumapampa urquPumpuyaqQarasPamparahuPukarahuQiwllarahuQuñuqranraRanrapallqaRasaqRuntuyRuriquchaShuyturahuSuyruqucha rahuTawllirahuTukuTullparahuTuqllarahuUltaUqshapallqaUruashrajuUrusWallqanWantsanWaskaranYanaphaqchaYanarahu (Llankanuku)Yerupaja ••• Waywash wallaYana WallaYuraq Walla
Quchakuna: Arwayqucha‎Awkillu quchaChurup qucha‎Higin quchaKulliquchaLlankanuku quchakunaMuruquchaPallqaquchaParun quchaPilaqatuQanchisquchaQiruquchaQucha 69QunuquchaRahukulta quchaSuyruquchaTiqllu
Mayukuna: Aynin mayuKasma mayuMarañun mayuMusna mayuPatiwillka mayuPuchka mayuQillqay mayuSanta mayuUrqumayuWarmiy mayu
Anqash suyupi rimaykuna: Anqash rimaykastillaqhichwa
Mawk'a llaqtakuna: ChankilluKitarawaqachiqpa mach'ayninPañamarkaSechínWantar ChawinWillkawasi
Karu puriy: Kunchuku QhichwaWaylasYuraqwat'a
Suyukuna (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku