Lingua croata

lingua slava miridiunali chi si parra ntâ Cruazzia

Lu croatu (ntô croatu: "hrvatski" o "hrvatski jezik" pi "lingua croata") è na lingua dû suttagruppu slavu miridiunali dû ramu slavu dî lingui indoeuropei.

E' parrata di circa 5 o 6 miliuna di pirsuni comu lingua matri. Ntâ Croazzia, unni è lingua ufficiali, n occasiuni dû rifirendum dû 2001 4.265.081 pirsuni (lu 96,12% di l'abbitanti) dichiararu di parrari lu croatu comu lingua matri.

La lingua standard croata si basa supra lu dialettu štokavo cu nflussi kajkavi e čakavi e utilizza l'alfabbetu latinu.

Funnamintalmenti è uguali ô serbu e ô busnìacu ntâ lingua standard, siccomu tutti tri si svilupparu suprâ basi Neoštokava. Nta l'ex-Juguslavia foru tutti tri raggruppati ntâ lingua serbo-croata. Ntâ Croazzia chista dinuminazzioni fu usata raramenti. Siddu a l'èbbica dâ Juguslavia s'appi a cunsidirari la vicinanza cû serbu pi difiniri lu croatu, rigularmenti l'esprissiuni onnivalenti e prisenti nzinu ô 1974 ntâ custituzzioni croata utilizzata fu "lingua croata o serba". La dinuminazzioni "serbocroatu" ("srpskohrvatski") appi già di tempu na cunnutazzioni nigativa ntâ Croazzia.

Dâ ndipinnenza pulìtica dâ Croazzia la lingua standard croata vinni ampiamenti arricanusciuta macari a l'èstiru.

La scienza ca si òccupa dâ lingua croata è la cruatìstica.


Lingua croata "Baška" 1100.

Alfabbetu e prununcia

La lingua si scrivi cu l'alfabbetu latinu cu l'aggiunta di segni diacritici particulari.

L'alfabbeto croatu havi 32 littri:

a, b, c, č, ć, d, dž, đ, e, f, g, h, i, ie, j, k, l, lj, m, n,, nj, o, p, r, ŕ, s, š, t, u, v, z, ž.

Li littri q, w, x, y cumpàiunu sulu ntê palori furasteri. Li digrammi , lj e nj, i+e= ie, r+r=ŕ s'hannu a cunsidirari comu littri sìnguli ntô sô rispittivu òrdini alfabbèticu. Esisti sulu un nùmmaru assai vàsciu di palori ntê quari chisti gruppi carattirìzzanu dui soni diversi e s'hannu quinni a èssiri trattati comu dui littri diversi.

Li segni spiciali ponnu èssiri cumpilati chî siquenti caràttiri (Attinzioni: lu Đ è diversu dû Ð islandisi):

Č: Č č: č Ć: Ć ć: ć Đ: Đ đ: đ Š: Š š: š Ž: Ž ž: ž

Lingua croata "Misal Kneza Novaka" 1300.

La maggior parti dî littri si prunùncianu tali e quari comu ntô sicilianu.

Àrii unni lu croatu è parratu.
NgrisiCroatuserbu
CompareUsporedbaПоређење (Poređenje)
EuropeEuropaЕвропа (Evropa)
NetherlandsNizozemskaХоландија (Holandija)
ItaliansTalijaniИталијани (Italijani)
UniverseSvemirВасиона (Vasiona)
SpineKralježnicaКичма (Kičma)
AirZrakВаздух (Vazduh)
EducationOdgojВаспитање (Vaspitanje)
WeekTjedanСедмица (Sedmica)
HistoryPovijestИсторија (Istorija)
PantaloonsHlačeПанталоне (Pantalone)
BellyTrbuhСтомак (Stomak)
ScienceZnanostНаука (Nauka)
PersonallyOsobnoЛично (Lično)
PersonaOsobaЛице (Lice)
United NationsUjedinjeni NarodiУједињене Нације (Ujedinjene Nacije)
BreadKruhХлеб (Hleb)
ArtificialUmjetnoВештачки (Veštački)
CrossKrižКрст (Krst)
DemocracyDemokracijaДемократија (Demokratija)
DetectionSpoznajaСазнање (Saznanje)
IslandOtokОстрво (Ostrvo)
OfficerČasnikОфицир (Oficir)
Road trafficCestovni prometДрумски саобраћај (Drumski saobraćaj)
AutobahnAutocestaАутопут (Autoput)
LengthDuljinaДужина (Dužina)
AssociationUdrugaУдружење (Udruženje)
FactoryTvornicaФабрика (Fabrika)
GeneralOpćeОпште (Opšte)
ChristKristХристос (Hristos)
I'm sorryOprostiИзвини (Izvini)
Native language standardMaterinski jezićni standardМатерњи језички стандард
littraDiscrizzioni
acomu la a siciliana
bsempri sunora
csempri /ts/, comu la z siciliana di "pozzu"
čcomu la c siciliana n "ce" e "ci", ma cchiù duru
ćsìmili a tch o tj ntô tudiscu Brötchen o a tja; spissu diffìcili a distìnguiri di č; ć si prununcia comu ntâ palora "citati", (ć è dèbbuli di č)
dsempri sunora
comu đ, ma cchiù duru
đdj assai dèbbuli; spissu diffìcili a distìnguiri di dž, (comu "g" n "giungla", "giàcumu", "già")
esempri raputa
fcomu la f siciliana
gsempri sunora
hgutturali comu la "ch" di "ach" ntô tudiscu, fricativa cchiuttostu dèbbuli
icomu la i siciliana
jprununciata spissu comu la i nun accintata
kcomu la "k" siciliana
lcchiù sussurrata e cchiù velari ca ntô sicilianu; la l siciliana vini spissu ntraintesa comu lj.
ljsincupati nt'un sulu sonu: apprussimanti palatali latirali sunora, (comu "gl" n "gli" ntâ lingua taliana)
mcomu la m siciliana
ncomu la n siciliana
njsincupata nt'un sulu sono: nasali palatali sunora (comu "gn" n "gnomu")
o(n cunfrontu cû tudiscu) sempri raputa
pmenu aspirata ca ntô tudiscu
rr arrutulata. Pò èssiri difinuta macari comu sìllaba (vucalica) e èssiri quinni longa o curta, accintata o nun accintata. Asempiu: Krk
ssempri sorda comu la ß tudisca
šsìmili a "sc" siciliana di "sciarpa", ma cchiù duru
tcomu ntô sicilianu
ucome ntô sicilianu
vcome ntô sicilianu
zs sunora, comu ntâ palora taliana "casa"
žsonu "sc" sunora, comu "j" ntâ palora francisi "Jacques"

Grammàtica

Lu croatu havi setti casi: sparti ô Numinativu, Ginitivu, Dativu e Accusativu cci sunnu macari: lu Vucativu, lu Strumintali e lu lucativu.


Autri pruggetti