ڏکڻ ڪوريا
ڏکڻ ڪوريا هڪ جمهوري ملڪ آهي، جنهن جي پکيڙ 38000 مربع ميل آهي
ريپبلڪ آف ڪوريا대한민국 Daehan Minguk | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
شُعار: '"홍익인간 (弘益人間)" (ڪوريائي) (de facto) "Benefit broadly in the human world / Devotion to the Welfare of Humanity"[1] | |||||
ترانو: Aegukga "애국가 (愛國歌)" (ڪوريائي) (de facto) "Patriotic Song" | |||||
سرڪاري نشان  ڏکڻ ڪوريا جي حڪومت جو نشان | |||||
.svg) چٽي سائي رنگ ۾ ڏکڻ ڪوريا ڏيکاريل ھلڪي سائي رنگ ۾ اھي علائقا جن جو ڏکڻ ڪوريا دعويدار آهي پر سندس اختيار ۾ ناھن | |||||
| حیثیت | خودمختيار رياست | ||||
| گادي جو هنڌ | سيئول | ||||
| سڀ کان وڏو شهر | سيئول | ||||
| دفتري ٻوليون | ڪورين يا ڪوريائي[2] | ||||
| دفتري اسڪرپٽ | ھينگل | ||||
| نسلي گروھ | صرف ڪوريائي يا ڪورين. [3][4] | ||||
| مذهب | |||||
| مقامي آبادي |
| ||||
| حڪومت | يونيٽري صدارتي آئيني ريپبلڪ | ||||
• صدر | مون جائي جائي ان | ||||
• وزيراعظم | لي نيڪ يئون | ||||
• نيشنل اسيمبلي جو اسپيڪر | چنگ سيي ڪيون | ||||
• ريپبلڪ آف ڪوريا جو چيف جسٽس | ڪم ميئونگ سو | ||||
• آئيني ڪورٽ جو صدر | لي جن سنگ | ||||
| مقننه | نيشنل اسيمبلي | ||||
| قيام | |||||
• گوجوسيئون جي پھرين بادشاھت | c. 7th century BC | ||||
• ٽي بادشاھتون | 18 BC | ||||
• اتر ڏکڻ جون بادشاھتون | 698 | ||||
• گوريئو خاندان | 918 | ||||
• جوسيئن خاندان | 1392 | ||||
• ڪوريائي ايمپائر | October 12, 1897 | ||||
• جاپان ڪوريا معاھدو | August 29, 1910 | ||||
• ڪوريا جو آزادي جو اعلان | March 1, 1919 | ||||
• ريپبلڪ آف ڪوريا جي عارضي حڪومت | April 13, 1919 | ||||
• جاپان کان آزادي | August 15, 1945 | ||||
• پھرين ريپبلڪ | August 15, 1948 | ||||
• ٽين ريپبلڪ ۽ موجوده آئين | February 25, 1988 | ||||
• اقوام متحده ۾ داخلا | September 17, 1991 | ||||
| پکيڙ | |||||
• جملي | 100٬210 km2 (38٬690 sq mi) (107th) | ||||
• پاڻي (%) | 0.3 (301 km2 / 116 mi2) | ||||
| آبادي | |||||
• 2017 اندازو | 51,446,201[7][8] (27th) | ||||
• گھاٽائي | 507 /km2 (1٬313.1 /sq mi) (23rd) | ||||
| جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2018 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل | $2.029 trillion[9] (13th) | ||||
• في سيڪڙو | $41,173[9] (28th) | ||||
| جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2018 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل | $1.53 trillion[10] (11th) | ||||
تاريخ
مئي 1948ع ۾ ڏکڻ ڪوريا کي جمهوريه قرار ڏنو ويو ۽ سنگمون ري کي صدر چونڊيو ويو. سيول هن سلطنت جي راڄڌاني بڻجي ويو. ڏکڻ ڪوريا جي ايراضي 38,000 چورس ميل ۽ آبادي 46,885,000 (46.88 ملين) آهي. 1950ع ۾ (5 جولاءِ تي) اتر ڪوريا جي فوجن ڏکڻ ڪوريا تي حملو ڪيو. اهڙيء طرح ڪورين جنگ شروع ٿي. گڏيل قومن جون فوجون آمريڪي قيادت ۾ ڏکڻ ڪوريا جي مدد لاءِ پهچي ويون آهن. اها جنگ ٽي سال جاري رهي. تجزيه نگارن جو خيال آهي ته ڪورين جنگ آمريڪا جي پهرين محدود جنگ هئي، ان جي پهرين غير اعلانيل جنگ، ۽ ان جي پهرين جنگ جيڪا آمريڪا کٽي نه سگهي.
ڪورين جنگ دنيا جي پهرين جنگ هئي، جيڪا دنيا جي ٻن سپر پاورن آمريڪا ۽ روس وچ ۾ پراڪسي وار طور وڙهي وئي. هن ٽن سالن واري جنگ ۾ 3 ڪروڙ 30 لک ماڻهو مارجي ويا، جن ۾ 36 هزار 940 آمريڪي به شامل هئا. (جڏهن ته ويٽنام ۾ 16 سالن جي جنگ ۾ 58,218 آمريڪي شهري مارجي ويا هئا.) 1953 ۾، هٿياربندي عمل ۾ آئي ۽ ان سان ٻه ڪوريائي رياستون مستقل طور تي 38 هين برابريءَ تي ورهائجي ويون. سرحد کي بارودي سرنگن ۽ بارڊ تارن سان محفوظ ڪيو ويو. بعد ۾ ٻئي ملڪ گڏيل قومن جا ميمبر بڻيا.
ڏکڻ ڪوريا ۾، سنگمون-ري جي حڪومت آهستي آهستي غير مقبول ٿي وئي. شاگردن سندس خلاف سخت تحريڪ شروع ڪئي، جنهن جي نتيجي ۾ سنگن راهي کي 26 اپريل 1960ع تي استعيفيٰ ڏيڻي پيئي.
16 مئي، 1961 تي، جنرل پارڪ چنگ-هي فوجي بغاوت ذريعي حڪمران جماعت جو چيئرمين ٿيو. 1963ع ۾ کيس صدر چونڊيو ويو. 1972ع جي ريفرنڊم ۾ جنرل پارڪ چنگ-هي کي لامحدود مدت لاءِ ملڪ جو صدر بڻجڻ جو اختيار ڏنو ويو. 26 آڪٽوبر 1979ع تي ڪورين سي آءِ اي جي سربراهه جنرل پارڪ چنگ هي کي قتل ڪيو. مئي 1980ع ۾ ملٽري انٽيليجنس جي سربراهه جنرل جن دوهوان ملڪ ۾ مڪمل مارشل لا لاڳو ڪري ڇڏيو ۽ ڪوانگجو ۾ جمهوريت نواز احتجاج کي پرتشدد طريقي سان ڪچليو.
جولاء 1972 ۾، ڪوريا جي ٻنهي پاسن ملڪ کي متحد ڪرڻ لاء پرامن طريقن تي ڪم ڪرڻ جو فيصلو ڪيو، پر 1985 تائين ڪا به ترقي نه ڪئي وئي. 1985ع ۾ ٻنهي ملڪن وچ ۾ اقتصادي معاملن تي ڳالهه ٻولهه جو فيصلو ڪيو ويو.
10 جون 1987ع تي مزدورن، مزدورن، دڪاندارن ۽ ٻين وچولي طبقي جي ماڻهن شاگردن سان گڏ حڪومت خلاف مظاهرا ڪيا ۽ جمهوريت جي بحاليءَ جو مطالبو ڪيو. پهرين جولاءِ 1987ع تي ”چن“ چونڊون ڪرائڻ جو اعلان ڪيو. ڊسمبر 1987ع ۾ ”Oh Tae-woo“ صدر چونڊيو ويو. 1990 ۾، ٽن وڏين سياسي پارٽين هڪ پارٽي ۾ ضم ٿيڻ جو فيصلو ڪيو، پر 100,000 شاگردن ان قدم جي خلاف احتجاج ڪيو، ان کي غير جمهوري قرار ڏنو.
1993ع ۾ ”ڪِم يونگ سام“ 1961ع کان پوءِ پهريون ڀيرو سويلين صدر جو عهدو سنڀاليو. 26 آگسٽ 1996ع تي سيول جي هڪ عدالت جنرل چنگ کي موت جي سزا ۽ روه تائي وو کي بغاوت ۽ ڪرپشن جي الزام ۾ اڍائي سال قيد جي سزا ٻڌائي. 18 ڊسمبر 1997ع تي Kim Jong-un صدارتي اليڪشن کٽي. 22 ڊسمبر 1997ع تي چن ۽ روه کي معاف ڪري آزاد ڪيو ويو.