Biljno ulje
Biljna ulja se dobijaju iz plodova ili semenja velikog broja biljaka. Postoji oko 300 vrsta biljnih kultura iz kojih se mogu ekstrahovati ulja i masnoće.
Svojstvo biljnih ulja
Biljna ulja[1] zbog prisustva velikih količina polinezasićenih masnih kiselina imaju visoku biološku aktivnost i niz antisklerotičnih svojstava.Polinezasićene masne kiseline ulaze u sastav svih životno važnih kompleksa:
Osnovne osobenosti u hemijskom sastavu biljnih ulja su u tome što u njima apsolutno nema holesterola. Polinezasićene masne kiseline doprinose izbacivanju holesterola iz organizma, putem pretvaranja holesgerina u lako rastvorljiva jedinjenja.
- Doprinese elastičnosti krvnih sudova.
- Učestvuju u razmeni masti i holesterina, na osnovu čega se pretvaraju u vitamine (vitamin F).
Biljna ulja su sastavni deo svakodnevne ishrane zbog svoje hranljive vrednosti. Upotrebom 30% životinjskih masti, 70% biljnih ulja obezbeđuje se optimalna balansiranost masnih komponenti hrane i njihova najveća punovrednost. Dobra kulinarska i ukusna svojstva, lak način dobijanja i niska cena učinili su da biljna ulja danas postanu, jedan od najrasprostranjenijih proizvoda.
Kvalitet biljnih ulja
Visoki sadržaj nezasićenih masnih kiselina i drugih lako oksidišućih materija, dovodi do lakog sgvaranja produkata oksidacije.Što se biljno ulje duže čuva i što su slabiji uslovi njegovog čuvanja (prisustvo svetlosti, rđavi zapušači, neadekvatno pakovanje) u njemu se znatnije nakupljaju toksični produkti oksidacije. Sprečavanje oksidacije se postiže dodavanjem vitamina E koji ima antioksidativna svojstva.
Vrste biljnih ulja
- Suncokretovo ulje
- Maslinovo ulje
- Sojino ulje
- Makovo ulje
- Kukuruzno ulje
- Ulje kukuruznih klica
- Ulje od koštice grožđa
- Ulje uljane repice
Sadržaj masnih kiselina u raznim vrstama ulja
Saržaj masnih kiselina u raznim vrstama ulja | |||||
| Naziv ulja | Mono nezasićene masne kiseline u % | Poli nezasićene masne kisetine u % | Zasićene masne kiseline u % | Omega 3 masna kiseline u % | Kometar |
|---|---|---|---|---|---|
| Bademovo ulje | 65 | 28 | 7 | - | izvor vitamina E |
| Avokadovo ulje | 65 | 18 | 17 | - | izvor vitamina E i fitosterola |
| Ulje od repice | 62 | 31 | 8 | da | sadrži Omega 3 masna kiseline |
| Kokosovo ulje | 6 | 6 | 92 | visoki sadržaj zasićenih masnih kiselina | |
| Ulje od kukuruza | 25 | 62 | 13 | da | prihvatljivo |
| Ulje od semena lana | 18 | 75 | 10 | da | osetljivo na toplotu |
| Ulje od koštica grožđa | 17 | 73 | 10 | - | izvor vitamina E i Omega 6 masna kiseline |
| Ulje od lešnika | 82 | 11 | 7 | da | izvor vitamina E i zagrevanjem menja miris |
| Ulje od konoplje | 15 | 75 | 10 | da | ima antiinflamatorno svojstvo |
| Ulje makadami oraha | 84 | 3 | 13 | da | bogato antioksidansima |
| Maslinovo ulje | 78 | 8 | 14 | da | preporučuje se kao najbolje |
| Palmino ulje | 38 | 10 | 52 | - | veliki sadržaj zasićenih masnih kiselina |
| Ulje kikirikija | 48 | 34 | 18 | - | izvor vitamina E i fitosterola |
| Ulje od semenki tikve | 32 | 53 | 15 | da | izvor Omega 6 masna kiseline |
| Pirinčano ulje | 46 | 28 | 26 | da | izvor vitamina E |
| Suncokretovo ulje | 14 | 79 | 3 | - | povećan sadržaj monozasićenih masnih kiselina |
| Ulje od susama | 41 | 44 | 15 | - | ima miris na lešnik |
| Sojino ulje | 25 | 60 | 15 | da | izvor Omega 6 masna kiseline |
| Ulje čaja | 82 | 8 | 10 | da | sadrži nešto vitamina E |
| Orahovo ulje | 24 | 67 | 9 | da | vrhunsko ulje |
| Ulje od klica pšenice | 22 | 61 | 17 | da | izvor vitamina E i Omega 6 masna kiseline |
Reference
Literatura
Vanjske veze
- „Fats and Cholesterol: Out with the Bad, In with the Good – What Should You Eat? – The Nutrition Source – Harvard School of Public Health”. www.hsph.harvard.edu. Arhivirano iz originala na datum 2012-09-19. Pristupljeno 2009-05-04.
- „Vegetable oil yields, characteristics: Journey to Forever”. journeytoforever.org. Pristupljeno 2009-05-04.
- „National Non-Food Crops Centre”. www.nnfcc.co.uk. Pristupljeno 2009-05-04.