Felipe V od Španije
Felipe V vojvoda od Anjoua, kasnije kralj Španjolske, poznat i kao Smioni, rodio se 19. decembra 1683. u Versaillesu kao Philippe. Djed mu je bio Louis XIV, francuski kralj, a roditelji francuski prijestolonasljednik Louis i María Ana Victoria od Bavarske.
| Kralj Filip V. | |
|---|---|
.jpg) | |
| Vladavina | 1700. - 1724. abdicirao u korist sina Louisa I. 1724. - 1746., nakon smrti Luisa I |
| Supruga | Maria Louisa Savojska (1701.-1714) Elizabeta Farnese (1714.-1746.) |
| Djeca | Louis I Fernando VI Carlos III infanta Mariana Victoria, kraljica Portugala Filipo, vojvoda od Parme Filip Filip infanta Teresa, Dauphina od Francuske Francisco infanta Antonia, kraljica Sardinije infant Louis |
| Dinastija | Bourbon |
| Otac | Louis, Veliki Dauphin Francuske |
| Majka | Ana María od Bavarske |
| Rođenje | 19. decembar 1683. Versailles, Francuska |
| Smrt | 9. jul 1746. Madrid, Španjolska |
Naslijedio je španjolski tron nakon smrti Carlos II., posljednjeg vladara iz Dinastije Habsburgovca na španjolskom tronu, koji nije imao potomaka. Carlos II. ga je imenovao u svojoj oporuci iz 1700. svojim nasljednikom, te je tako postao prvi vladar iz Dinastije Bourbon na španjolskom tronu i osnivač njezine španjolske grane. U oporuci je također stajao uvjet da se španjolska dinastija ne smije spojiti sa francuskom. 1701. Prisegnuo je za španjolskog kralja pred kastiljskim Cortesom.
Ovo imenovanje nije se svidjelo Austriji koja je smatrala da nadvojvoda Karlo, sin cara Leopolda, ima više prava na tron. To je doveo do sukoba francuskog kralja Louisa XIV, austrijskog cara i država saveznica obiju strana. Ovaj rat, poznat i kao Rat za špansko nasleđe (1701.-1714.), završio je Utrechtskim mirom 1713., kojim je Felipe V. priznat za španjolskog kralja, ali je zauzvrat Španjolska izgubila domene u Italiji, Nizozemskoj, izgubila je Menorcu, Gibraltar koji je prisvojila Velika Britanija, te je Portugalu prepustila koloniju Sacramento.
Do sredine druge dekade 18. vijeka, politika Filipa V. bila je obilježena snažnim francuskim utjecajem. Za njegova vladanja započela je kulturna obnova Španjolske, razvoj nauke, književnosti, filozofije, umjetnosti, politike, religije i ekonomije. 1712. iako nije završio Rat za španjolsku baštinu, osnovana je Nacionalna biblioteka, godinu dana kasnije Akademija za jezik, te kasnije medicinska akademija, historijska, itd, sve one kao imitacija francuske Akademije.
U unutarnjoj politici, nastojao je privesti kraju centralizaciju i upravnu unifikaciju sa svojim Dekretima o novoj osnovi (Decretos de Nueva Planta), nastojeći ukinuti aragonske i valencijske privilegije.
Nakon smrti svoje prve žene, Maríe Luise Savojske, Felipe je sklopio novi brak 1714. sa Elizabetom Farnese, s kojom je imao sedmero djece: Novi je brak donio i prevlast talijanskog utjecaja nad francuskim, što je rezultiralo politikom koja je željela revidirati Utrechtski mir i vratiti talijanske domene. Kardinal Alberoni vodio je jedno vrijeme takvu politiku, međutim alijanca Velike Britanije, Francuske, Nizozemske i Austrije okončala je s tim. Također je doživio neuspjeh u pokušaju da vrati Menorcu i Gibraltar.
U januaru 1724. Felipe V iznenada je abdicirao u korist svoga sina Louisa I, prvorođenca iz svog prvog braka sa Mariom Luisom Savojskom, međutim nakon prerane smrti Ludvika I. (vladao je samo sedam mjeseci), u augustu se iste godine vratio na tron.
Savez s Francuskom doveo je do toga da je španjolska vojska pomogla francuskoj u ratovima za poljsku i austrijsku baštinu.
S vremenom je Felipe postao sve više podložan živčanim poremećajima i nesposobniji da obavlja vladarske dužnosti. Uglavnom se bavio lovom, molitvama i muzikom. Državnu politiku je vodila uglavnom njegova supruga Elizabeta Farnese, koja je 1714. stekla za svoja dva sina, Carlosa i Felipea, Napuljsko Kraljevstvo i Vojvodstvo Parma. Carlos je kasnije postao Carlos III, španjolski kralj.
9. jula 1746. Felipe V, je umro u Madridu, naslijedio ga je sin Fernando VI. Po njegovoj izričitoj želji, pokopan je u palači La Granja u San Ildelfonsu (Segovia).
