லிம்போபோ ஆறு

லிம்போபோ ஆறு Limpopo River) என்பது தென்னாப்பிரிக்காவில் உருவாகி, ^[1] மொசாம்பிக் வழியாக கிழக்கு நோக்கி பாய்ந்து இந்தியப் பெருங்கடலில் கலக்கும் ஒரு ஆறாகும். லிம்போபோ என்ற சொல்லானது ரிவோம்போ (லிவோம்போ / லெபோம்போ) என்பதிலிருந்து உருவானது, ஹோசி ரிவோம்போ தலைமையிலான சோங்கா குடியேறி மக்கள் குழு, மலைப்பகுதிகளில் குடியேறியது. இதனால் அந்த பகுதிக்கு அவர்களின் தலைவரின் பெயர் இடப்பட்டது. இந்த ஆறு சுமார் 1,750 கிலோமீட்டர்கள் (1,087 mi) நீளமானது. இதன் வடிநிலமானது 415,000 சதுர கிலோமீட்டர்கள் (160,200 sq mi) அளவு கொண்டது. ஒரு ஆண்டில் இந்த ஆற்றின் முகத்துவாரத்தில் இருந்து சராசரியாக அளவிடப்பட்ட வெளியேற்றும் நீரானது 170 மீ 3 / வி (6,200 கியூ அடி / வி) ஆகும். ^[2] சாம்பசி ஆறுக்கு அடுத்து, இந்தியப் பெருங்கடலில் மிகுதியாக நீரை வெளியேற்றும் ஆப்பிரிக்காவின் இரண்டாவது பெரிய ஆறு லிம்போபோ ஆகும்.^{[சான்று தேவை]}

1498 ஆம் ஆண்டில் ஆற்று முகத்துவாரத்தில் நங்கூரமிட்ட வாஸ்கோ ட காமா இந்த ஆற்றைக் கண்ட முதல் ஐரோப்பியர் ஆவார். அவர் இதற்கு எஸ்பிரிட்டு சாண்டோ ஆறு என்று பெயரிட்டார். அதன் கீழ் போக்கை 1868-69ல் செயின்ட் வின்சென்ட் விட்செட் எர்ஸ்கைன் ஆராய்ந்தார், மேலும் கேப்டன் ஜே.எஃப். எல்டன் 1870 இல் அதன் நடுப் போக்கு பாதையில் பயணித்தார்.

நில வரலாற்றுக் காலப்பகுதியில் லிம்போபோ ஆற்றின் வடிகால் பகுதி குறைந்துள்ளது. இது சாம்பேசி ஆற்றின் மேல்புறம் லிம்போபோ ஆற்றில் நீர்வெளியேறிய பிற்பகுதி ப்ளியோசீன் அல்லது கடையூழிக்கடுத்த ஈற்றயலடுக்கு காலம் வரை நிகழ்ந்தது. ^[3] நீர்வடிகால் பெல்லையின் மாற்றம் என்பது இன்றைய லிம்போபோ ஆற்றின் வடக்கே மேற்பரப்பை உயர்த்திய எபிரோஜெனிக் இயக்கத்தின் விளைவாக ஜம்பேசி ஆற்றில் நீர் பிரிந்துசெல்கிறது. ^[4]