อาด็อล์ฟ บูเทอนันท์

อาด็อล์ฟ ฟรีดริช โยฮัน บูเทอนันท์ (เยอรมัน: Adolf Friedrich Johann Butenandt; 24 มีนาคม ค.ศ. 1903 – 18 มกราคม ค.ศ. 1995) เป็นนักชีวเคมีชาวเยอรมัน เกิดที่ใกล้เมืองเบรเมอร์ฮาเฟิน เป็นบุตรของอ็อทโท ลูอี มัคส์ บูเทอนันท์ และวิลเฮ็ลมีนา ท็อมฟอร์เดอ บูเทอนันท์ เรียนที่มหาวิทยาลัยมาร์บวร์คและมหาวิทยาลัยเกิททิงเงิน บูเทอนันท์มีโอกาสได้เรียนกับอาด็อล์ฟ วินเดาส์ นักเคมีรางวัลโนเบลที่มหาวิทยาลัยทือบิงเงิน หลังเรียนจบ บูเทอนันท์เป็นอาจารย์สอนที่มหาวิทยาลัยทือบิงเงินและดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยเทคนิคดันท์ซิช ในปี ค.ศ. 1936 บูเทอนันท์ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสถาบันชีวเคมีไคเซอร์วิลเฮ็ล์ม (ปัจจุบันคือ สถาบันชีวเคมีมักซ์พลังค์)^[1]

อาด็อล์ฟ บูเทอนันท์
บูเทอนันท์ในปี ค.ศ. 1921
เกิด	24 มีนาคม ค.ศ. 1903(1903-03-24) เลเออ/เบรเมอร์ฮาเฟิน จักรวรรดิเยอรมัน
เสียชีวิต	18 มกราคม ค.ศ. 1995(1995-01-18) (91 ปี) มิวนิก เยอรมนี
สัญชาติ	เยอรมัน
รางวัล	รางวัลโนเบลสาขาเคมี (ค.ศ. 1939) กางเขนวีรกรรมสงคราม (ค.ศ. 1942)
อาชีพทางวิทยาศาสตร์
สาขา	เคมีอินทรีย์, ชีวเคมี
สถาบันที่ทำงาน	สถาบันไคเซอร์วิลเฮ็ล์ม สถาบันชีวเคมีมักซ์พลังค์ มหาวิทยาลัยเทคนิคดันท์ซิช
อาจารย์ที่ปรึกษาในระดับปริญญาเอก	อาด็อล์ฟ วินเดาส์

วินเดาส์แนะนำให้บูเทอนันท์ศึกษาฮอร์โมนที่สกัดจากรังไข่ ซึ่งนำไปสู่การค้นพบฮอร์โมนเอสโทรนและฮอร์โมนเพศหญิงอื่น ๆ ผลงานนี้ทำให้บูเทอนันท์และเลโอพ็อลท์ รูฌิทช์คา ได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมีในปี ค.ศ. 1939 ในครั้งแรก บูเทอนันท์ถูกสั่งให้ปฏิเสธรางวัล แต่ภายหลังเขารับรางวัลนี้^[2]

บูเทอนันท์เข้าร่วมพรรคนาซีในปี ค.ศ. 1936 และมีส่วนเกี่ยวข้องกับสถาบันที่พัฒนาโครงการทางทหาร เมื่อสถาบันดังกล่าวย้ายไปอยู่ที่เมืองทือบิงเงิน บูเทอนันท์ได้ดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยทือบิงเงิน ต่อมาเมื่อสถาบันได้ย้ายอยู่ที่เมืองมาร์ทีนส์รีท ใกล้เมืองมิวนิก บูเทอนันท์ได้ดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยมิวนิก ระหว่างปี ค.ศ. 1960–1972 บูเทอนันท์ดำรงตำแหน่งประธานสมาคมมักซ์พลังค์เพื่อวิทยาศาสตร์ชั้นสูง^[3]

ในปี ค.ศ. 1959 บูเทอนันท์ค้นพบบอมบีคอล ซึ่งเป็นฟีโรโมนของผีเสื้อกลางคืนไหม^[4]

ด้านชีวิตส่วนตัว บูเทอนันท์แต่งงานกับเอริกา ฟอน ซีกเนอร์ในปี ค.ศ. 1931 มีบุตรด้วยกัน 7 คน บูเทอนันท์เสียชีวิตที่เมืองมิวนิกในปี ค.ศ. 1995^[5]