Karbon
- Para sa ibang gamit, tingnan ang Karbon (paglilinaw).
Ang carbono (Ingles: carbon) ay isang elementong kimikal sa talahanayang peryodiko na sinasagisag ng simbolong C at nagtataglay ng atomikong bilang 6.
 Graphite (left) and diamond (right), two allotropes of carbon | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Carbon | ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Alotropiya | graphite, diamond and more (see Allotropes of carbon) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Hitsura | clear (diamond) & black (graphite) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Pamantayang atomikong timbang Ar°(C) |
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Carbon sa talahanayang peryodiko | ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| Atomikong bilang (Z) | 6 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Pangkat | pangkat 14 (grupong karbono) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Peryodo | peryodo 2 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Bloke | p-bloke | |||||||||||||||||||||||||||||
| Konpigurasyon ng elektron | [He] 2s2 2p2 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Mga elektron bawat kapa | 2, 4 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Katangiang pisikal | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Pase sa STP | solid | |||||||||||||||||||||||||||||
| Punto ng sublimasyon | 3915 K (3642 °C, 6588 °F) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Densidad (malapit sa r.t.) | amorphous:[2] 1.8–2.1 g/cm3 diamond: 3.515 g/cm3 graphite: 2.267 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Puntong triple | 4600 K, 10800[3][4] kPa | |||||||||||||||||||||||||||||
| Init ng pusyon | 117 (graphite) kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||
| Molar na kapasidad ng init | 6.155 (diamond) 8.517 (graphite) J/(mol·K) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Katangiang atomiko | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Mga estado ng oksidasyon | −4, −3, −2, −1, 0, +1,[5] +2, +3,[6] +4[7] (isang katamtamang asidikong oksido) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatibidad | Eskala ni Pauling: 2.55 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Mga enerhiyang ionisasyon |
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Radyong Kobalente | 77(sp³), 73(sp²), 69(sp) pm | |||||||||||||||||||||||||||||
| Radyong Van der Waals | 170 pm | |||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ibang katangian | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Likas na paglitaw | primordiyal | |||||||||||||||||||||||||||||
| Kayarian ng krystal | face-centered diamond-cubic (diamond, clear) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Bilis ng tunog manipis na bara | 18350 (diamond) m/s (at 20 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Termal na pagpapalawak | 0.8 (diamond)[8] µm/(m⋅K) (at 25 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Termal na konduktibidad | 900-2300 (diamond) 119-165 (graphite) W/(m⋅K) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Magnetikong pagsasaayos | diamagnetic[9] | |||||||||||||||||||||||||||||
| Modulo ni Young | 1050 (diamond)[8] GPa | |||||||||||||||||||||||||||||
| Modulo ng tigas | 478 (diamond)[8] GPa | |||||||||||||||||||||||||||||
| Bultong modulo | 442 (diamond)[8] GPa | |||||||||||||||||||||||||||||
| Rasyo ni Poisson | 0.1 (diamond)[8] | |||||||||||||||||||||||||||||
| Eskala ni Mohs sa katigasan | 10 (diamond) 1-2 (graphite) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Bilang ng CAS | 7440-44-0 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Kasaysayan | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Pagkakatuklas | Egyptians and Sumerians[10] (3750 BC) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Recognized as an element by | Antoine Lavoisier[11] (1789) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Pangunahing isotopo ng carbon | ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Matatagpuan ang karbon sa lahat ng organikong buhay at ang batayan ng organikong kimika. May interesadong katangiang kimikal ang hindi metal na elementong ito na maaaring ikawi sa sarili nito at sa malawak na iba't ibang mga elemento, binubuo ang halos 10 milyong mga kompuwesto. Kapag sinama sa oksihena, binubuo ang dioksido karbono (carbon dioxide) na napakahalaga para sa paglago ng isang halaman. Kapag sinama sa idroheno, binubuo ito ng mga iba't ibang mga kompuwesto na tinatawag na mga idrokarburo (hydrocarbons) na mahalaga para sa industriya sa anyo ng mga fossil fuel (panggatong fossil). Kapag pinagsama sa parehong oksihena at idroheno, bumubuo ito ng mga iba't ibang mga kompuwesto kabilang ang mga matatabang asido, na mahalaga sa buhay, at mga ester, na nabigigay lasa sa maraming mga prutas. Karaniwang ginagamit sa radyoaktibong pagtataya ang karbon-14 na isotope.