Siçuan
Siçuan (Çince: 四川 pinyin: 
Sìchuān (yardım·bilgi), posta servis sistemi: Szechwan veya Szechuan), Çin'in güneybatısında endüstrisi önemli olan bir bölge. Çin'in eyaletlerinden biridir.
| Siçuan | |
|---|---|
四川 | |
.svg) | |
| Ülke | Çin |
| Başkent | Çengdu |
| İdare | |
| • Vali | Huang Qiang |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 485.000 km² |
| Nüfus (2013) | |
| • Toplam | 81,070,000 |
| • Yoğunluk | 170/km² |
Resmî site SC.gov.cn | |
12 Mayıs 2008'de 8.0 büyüklüğündeki, merkezi Siçuan olan deprem sebebiyle yaklaşık 70.000 kişi ölmüştür.
Tarihçe
Çin Halk Cumhuriyeti
Çin Halk Cumhuriyeti 1949'da kuruldu. Siçuan'ı dört bölgeye ayırdı ve Chongqing belediyesini ayırdı. Siçuan 1952'de yeniden oluşturuldu ve Chongçing 1954'te eklendi. Eski Xikang eyaleti batıda Tibet ve doğuda Siçuan arasında bölündü.[1]
Eyalet, 1959-1961 Büyük Çin Kıtlığı'ndan derinden etkilendi ve bu dönemde yaklaşık 9,4 milyon insan (o sırada nüfusun %13,07'si) öldü.[2]
1978'de Deng Şiaoping iktidara geldiğinde, Siçuan piyasa ekonomik girişimini denenen ilk eyaletlerden biriydi.
1955'ten 1997'ye kadar Siçuan Çin'in en kalabalık eyaletiydi. Siçuan'ın 1982 nüfusu 99.730.000'den kısa bir süre sonra 100 milyona ulaştı.[3] Bu, 1997'de Chongçing Eyalet altı şehri ile çevredeki adlı Fuling, Wanzhou ve Qianjiang üç vilayetin yeni Çongçing belediyesi'ne bölünmesiyle değişti. Yeni belediye Çin'in batı eyaletlerini ekonomik olarak geliştirme çabalarına öncülük etmek ve Üç Boğaz Barajı projesinin rezervuar alanlarından sakinlerin yeniden yerleşimini koordine etmek için kuruldu.
1997'de Siçuan ayrıldığında, iki bölümün toplamı 114.720.000 kişi olarak kaydedildi.[4]
2010 itibarıyla Siçuan, Çin'in hem en büyük 3. (50 milyondan fazla nüfusa sahip Çin eyaletleri arasında en büyüğü) hem de en kalabalık 4. eyaletidir.[5]
Mayıs 2008 mayıs ayında, eyalet başkenti Chengdu'nun sadece 79 km (49 mil) kuzeybatısında 7,9/8,0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Resmi rakamlara göre yaklaşık 70.000 kişinin hayatını kaybetti ve milyonlarca insan evsiz kaldı.[6]
Yerel idare birimleri
Aşağıdak harita, Siçuan eyaleti'nin alt yerel idare birim isimlerini, merkezlerini, tiplerini ve haritada yerlerini özetlemektedir:
| Siçuan'ın idari bölümleri | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölüm kodu[7] | İsim | Çince Pinyin | Alan (km2) | Nüfus (2020 Nüfus Sayımı)[8] | Merkez | İlçe düzeyi bölümler[9] | ||||
| Semtler | İlçe düzeyi şehirler | İlçeler | Özerk ilçeler | |||||||
| 510000 | Siçuan Eyaleti | 四川省 Sìchuān Shěng | 486.116,37 | 83.674.866 | Çengdu Şehri | 55 | 19 | 105 | 4 | |
| — Eyalet altı şehir — | ||||||||||
| 510100 | Çengdu Şehri | 成都市 Chéngdū Shì | 14.334,78 | 20.937.757 | Wuhou Semti | 12 | 5 | 3 | ||
| — İl düzeyi şehirler — | ||||||||||
| 510300 | Zigong Şehri | 自贡市 Zìgòng Shì | 4.372,46 | 2.489.256 | Ziliujing Semti | 4 | 2 | |||
| 510400 | Panzhihua Şehri | 攀枝花市 Pānzhīhuā Shì | 7.411,03 | 1.212.203 | Dong Semti | 3 | 2 | |||
| 510500 | Luzhou Şehri | 泸州市 Lúzhōu Shì | 12.228,64 | 4.254.149 | Jiangyang Semti | 3 | 4 | |||
| 510600 | Deyang Şehri | 德阳市 Déyáng Shì | 5.911,22 | 3.456.161 | Jingyang Semti | 2 | 3 | 1 | ||
| 510700 | Mianyang Şehri | 绵阳市 Miányáng Shì | 20.256,88 | 4.868.243 | Fucheng Semti | 3 | 1 | 4 | 1 | |
| 510800 | Guangyuan Şehri | 广元市 Guǎngyuán Shì | 16.318,71 | 2.305.657 | Lizhou Semti | 3 | 4 | |||
| 510900 | Suining Şehri | 遂宁市 Suìníng Shì | 5.322,18 | 2.814.196 | Chuanshan Semti | 2 | 1 | 2 | ||
| 511000 | Neijiang Şehri | 内江市 Nèijiāng Shì | 5.384,72 | 3.140.678 | Shizhong Semti | 2 | 1 | 2 | ||
| 511100 | Leshan Şehri | 乐山市 Lèshān Shì | 12.720,03 | 3.160.168 | Shizhong Semti | 4 | 1 | 4 | 2 | |
| 511300 | Nanchong Şehri | 南充市 Nánchōng Shì | 12.482,05 | 5.607.565 | Shunqing Semti | 3 | 1 | 5 | ||
| 511400 | Meishan Şehri | 眉山市 Méishān Shì | 7.139,86 | 2.955.219 | Dongpo Semti | 2 | 4 | |||
| 511500 | Yibin Şehri | 宜宾市 Yíbīn Shì | 13.270,78 | 4.588.804 | Xuzhou Semti | 3 | 7 | |||
| 511600 | Guang'an Şehri | 广安市 Guǎng'ān Shì | 6.339,22 | 3.254.883 | Guang'an Semti | 2 | 1 | 3 | ||
| 511700 | Dazhou Şehri | 达州市 Dázhōu Shì | 16.587,91 | 5.385.422 | Tongchuan Semti | 2 | 1 | 4 | ||
| 511800 | Ya'an Şehri | 雅安市 Yǎ'ān Shì | 15.046,10 | 1.434.603 | Yucheng Semti | 2 | 6 | |||
| 511900 | Bazhong Şehri | 巴中市 Bāzhōng Shì | 12.296,90 | 2.712.894 | Bazhou Semti | 2 | 3 | |||
| 512000 | Ziyang Şehri | 资阳市 Zīyáng Shì | 5.746,64 | 2.308.631 | Yanjiang Semti | 1 | 2 | |||
| — Özerk iller — | ||||||||||
| 513200 | Ngawa Tibet ve Qiang Özerk İli | 阿坝藏族羌族自治州 Ābà Zàngzú Qiāngzú Zìzhìzhōu | 83.002,41 | 822.587 | Barkam Şehri | 1 | 12 | |||
| 513300 | Garzê Tibet Özerk İli | 甘孜藏族自治州 Gānzī Zàngzú Zìzhìzhōu | 149.683,01 | 1.107.431 | Kangding Şehri | 1 | 17 | |||
| 513400 | Liangshan Yi Özerk İli | 凉山彝族自治州 Liángshān Yízú Zìzhìzhōu | 60.260,85 | 4.858.359 | Xichang Şehri | 2 | 14 | 1 | ||
Ekonomi
Siçuan, Çin'in 6. en büyük eyalet ekonomisi, Batı Çin'deki en büyük ve Henan'dan sonra iç eyaletler arasında en büyük ikincisidir. 2021 itibarıyla, nominal GSYİH'sı 5.385 milyar yuan (847,68 milyar ABD Doları) olup, 815 milyar olan Türkiye'nin GSYİH'sının önündedir.[10][11] Bir ülkeyle karşılaştırıldığında, 2021 itibarıyla en büyük 18. ekonomi ve en kalabalık 19. olacaktır.[12]
2021 itibarıyla, kişi başına nominal GSYİH 64.357 RMB (10.120 ABD Doları) idi.[13] 2021'de kırsal kesimde yaşayanların kişi başına net geliri 17.575 yuan (2760 ABD Doları) idi. Şehirlilerin kişi başına harcanabilir geliri ortalama 41.444 yuan (6510 ABD Doları) idi.
Siçuan, tarihsel olarak "Bolluk Eyaleti" olarak bilinir. Çin'in en büyük tarımsal üretim üslerinden biridir. Pirinç ve buğday da dahil olmak üzere tahıl, 1999'da Çin'de birinci sırada yer alan ana üründür. Ticari ürünler arasında narenciye, şeker kamışı, tatlı patates, şeftali ve üzüm bulunur. Siçuan ayrıca 1999'da tüm eyaletler arasında en çok domuz eti üretimi ve ikinci en büyük ipekböceği kozası üretimi olan eyaletti.
Siçuan, maden kaynakları açısından zengindir. Vanadyum, titanyum ve lityum da dahil olmak üzere 132'den fazla kanıtlanmış yeraltı mineral kaynağı vardır ve bu kaynaklar Çin'in en büyükleridir. Panxi bölgesi tek başına tüm ülkedeki demir rezervinin %13,3'üne, titanyumun %93'üne, vanadyumun %69'una ve kobaltın %83'üne sahiptir.[14] Siçuan ayrıca Çin'in kanıtlanmış en büyük doğal gaz rezervlerine (Dazhou doğalgaz sahası gibi) sahiptir ve bunların çoğu daha gelişmiş doğu bölgelerine taşınır.[5]
Siçuan, Çin'in en büyük sanayi merkezlerinden biridir. İlde kömür, enerji, demir-çelik gibi ağır sanayilerin yanı sıra inşaat malzemeleri, ağaç işleme, gıda ve ipek işlemeden oluşan hafif sanayi de kurulmuştur.
Çengdu ve Mianyang, tekstil ve elektronik ürünlerin üretim merkezleridir. Deyang, Panzhihua ve Yibin sırasıyla makine, metalurji endüstrisi ve şarap üretim merkezleridir. Siçuan'ın şarap üretimi, 2000 yılında ülkenin toplam üretiminin %21,9'unu oluşturmuştu.
Elektronik ve bilgi teknolojisi (yazılım gibi), makine ve metalurji (otomobiller dahil), hidroelektrik, ilaç, yiyecek ve içecek sanayii alanlarında hem yerli hem de yabancı yatırımlar teşvik edilerek, Siçuan'ı modern bir yüksek teknoloji sanayi üssü yapılmasında büyük adımlar atıldı.
Otomobil endüstrisi, Siçuan'daki makine sanayisinin önemli ve kilit bir sektörüdür. Otomobil imalat şirketlerinin çoğu Chengdu, Mianyang, Nanchong ve Luzhou'dadır.[15]
Siçuan'daki diğer önemli endüstriler havacılık ve uzay ve savunma (askeri) endüstrilerdir. Xichang şehrinde bulunan Xichang Uydu Fırlatma Merkezi'nden birçok Çin roketi (Uzun Yürüyüş roketleri) ve uydu fırlatıldı.
Siçuan'ın manzaraları ve zengin tarihi kalıntıları da eyaleti turizm merkezi yaptı.
Şimdiye kadar inşa edilmiş en büyük baraj olan Üç Boğaz Barajı, Yünnan eyaletine komşu Siçuan havzası ve mansabındaki selleri kontrol etmek için yakınlardaki Hubei eyaletindeki Yangtze Nehri üzerine inşa edildi. Bu
plan, bazıları tarafından Çin'in alternatif enerji kaynaklarına yönelme ve endüstriyel ve ticari üslerini daha da geliştirme çabaları olarak övülürken, diğerleri planı rezervuar alanlarında yaşayanların kitlesel yeniden yerleşimi, arkeolojik alanların kaybı ve ekolojik zararlar gibi potansiyel olarak zararlı etkileri nedeniyle eleştirdiler.
Asgari ücret
2021'den itibaren Siçuan eyaletindeki asgari ücret 2.100 yuan (330 $) olacaktı.
Ekonomik gelişme bölgeleri
Chengdu Yüksek Teknoloji Kapsamlı Serbest Ticaret Bölgesi
Chengdu Yüksek Teknoloji Kapsamlı Serbest Ticaret Bölgesi, 18 ekim 2010 tarihinde Devlet Konseyi onayı ile kurulmuş ve 25 şubat 2011 tarihinde ulusal onaydan geçmiştir. Bu bölge mayıs 2011'de faaliyete geçti. Chengdu Yüksek Teknoloji Kapsamlı Serbest Ticaret Bölgesi, eski Chengdu İhracat İşleme Bölgesi ve Chengdu Gümrüklü Lojistik Merkezi'nden entegre edildi ve genişletildi. 4.68 kilometrekare alanlı Chengdu Batı Yüksek Teknoloji Sanayi Geliştirme bölgesi'ndedir ve A, B ve C olmak üzere üç alandır.
Endüstriler, dizüstü bilgisayar imalatı, tablet bilgisayar imalatı, silikon devre levhası (ing: wafer) imalatı, çip paketleme testi, elektronik bileşenler, hassas işleme ve biyofarmasötik endüstrisine odaklanmıştır. Chengdu Hi-Tech Kapsamlı Serbest Ticaret Bölgesi, Intel, Foxconn, Texas Instruments, Dell, Morse ve benzeri gibi en büyük 500 çok uluslu kuruluşu cezbetmiştir.
2020 yılında, Chengdu Yüksek Teknoloji Kapsamlı Serbest Ticaret Bölgesi, üç yıl üst üste ulusal kapsamlı sigorta bölgesi ithalat ve ihracat hacminde birinci sırada yer alarak, eyaletin toplam dış ticaret ithalat ve ihracat hacminin %68'ini oluşturan 549,1 milyar yuanlık (Shuangliu Alt Bölgesi dahil) toplam ithalat ve ihracat hacmine ulaştı.
Chengdu Ekonomik ve Teknolojik Gelişme Bölgesi
Chengdu Ekonomik ve Teknolojik Kalkınma Bölgesi (Çince: 成都经济技术开发区; pinyin: Chéngdū jīngjì jìshù kāifā qū), şubat 2000'de devlet düzeyinde kalkınma bölgesi olarak onaylandı. Bölge artık 10,25 km² (3,96 mil kare) gelişmiş alana ve 26 km2 (10 sq mi) planlı alana sahiptir. Chengdu Ekonomik ve Teknolojik Kalkınma Bölgesi (CETDZ), Siçuan eyaletinin başkenti ve Çin'in güneybatısındaki ulaşım ve iletişim merkezi olan Chengdu'nun 13,6 km (8,5 mi) doğusundadır. Bölge, projelerini burada yürütmek için 20'den fazla ülkeden yatırımcıları ve geliştiricileri cezbetti. Bölgede teşvik edilen sektörler arasında mekanik, elektronik, yeni inşaat malzemeleri, ilaç ve gıda işleme yer alır.[16]
Chengdu İhracat İşleme Bölgesi
Chengdu İhracat İşleme Bölgesi (Çince: 成都出口加工区; pinyin: Chéngdū chūkǒu jiāgōng qū) Nisan 2000'de Devlet konseyi tarafından ülkedeki ilk 15 ihracat işleme bölgesinden biri olarak onaylandı. 2002 yılında devlet, Chengdu Yüksek Teknoloji Bölgesi'nin batı bölgesindeki, 1,5 km² (0,58 mil kare), planlı alanı olan Sichuan Chengdu Batı İhracat İşleme Bölgesi'nin kurulmasını onayladı.[17]
Chengdu Yüksek Teknoloji Sanayi Geliştirme Bölgesi
1988 yılında kurulan Chengdu Yüksek Teknoloji Sanayi Geliştirme Bölgesi (Çince: 成都高新技术产业开发区; pinyin: Chéngdū Gāoxīn Jìshù Chǎnyè Kāifā Qū), 1991 yılında ilk ulusal yüksek teknoloji geliştirme bölgelerinden biri olarak onaylandı. 2000 yılında APEC'e açıldı ve ulusal bir ileri yüksek teknoloji geliştirme bölgesi olarak kabul edildi. 2000 yılında APEC'e açıldı ve Çin bilim ve teknoloji bakanlığı tarafından yürütülen ardışık değerlendirme faaliyetlerinde ulusal bir ileri yüksek teknoloji geliştirme bölgesi olarak kabul edildi.
Chengdu Yüksek Teknoloji Geliştirme Bölgesi, South Park ve West Park'tan oluşan 82,5 km² (31,9 mil kare) alanı kaplar. South Park, yapım aşamasında olan şehir alt merkezine dayanarak, bilimsel ve teknolojik yenilik, kuluçka Ar-Ge, modern hizmet endüstrisi ve Genel Merkez ekonomisinin öncü roller oynadığı modernize bilim ve teknoloji sanayi parkı oluşturmaya odaklanmaktadır.
Yazılım sektörünün gelişimine öncelik verilmiştir. "Chengdu-Dujiangyan-Jiuzhaigou" altın turizm kanalının her iki tarafında yer alan West Park, eksiksiz destekleyici işlevlerle birlikte endüstriyel kümelenmeyi hedefleyen kapsamlı bir endüstri parkı inşa etmeyi amaçlamaktadır. West Park, elektronik bilgi, biyotıp ve hassas makineler gibi üç ana sektöre öncelik vermektedir.[18]
Mianyang Yüksek Teknoloji Sanayi Geliştirme Bölgesi
Mianyang Yüksek Teknoloji Sanayi Geliştirme Bölgesi, 43 km2 (17 sq mi) planlı bir alanla 1992 yılında kuruldu. Bölge, Chengdu'dan 96 kilometre uzakta ve Mianyang havaalanı'ndan 8 km (5,0 mi) uzaklıktadır. Kuruluşundan bu yana bölge 177,4 milyar yuan sanayi üretimi, 46,2 milyar yuan gayri safi yurtiçi hasıla ve 6,768 milyar yuan mali gelir elde etti. Bölgede 136'dan fazla yüksek teknoloji işletmesi vardır ve bunlar toplam sanayi üretiminin %90'ından fazlasını oluşturur.
Bölge, elektronik enformasyon sanayinde, biyolojik tıpta, yeni malzemelerde ve motorlu araç ve parça üretiminde liderdir.[19]
Galeri
Hongzhaobi, South Renmin Road, Chengdu
South Renmin Road, Chengdu
Hongxing Road, Chengdu
Zongfu Road, Shudu Ave., Chengdu
Nijia Qiao, South Renmin Road, Chengdu
Jin River, Shangri-la Hotel Chengdu
Kardeş eyaletler
Washington (eyalet), ABD (1982)- Michigan, ABD (1982)
Hiroşima, Japonya (1984)- Yamanashi, Japonya (1985)
Güney Pyongan, Kuzey Kore (1985)
Midi-Pyrénées, Fransa (1987)
Kuzey Ren-Vestfalya, Almanya (1988)
Leicestershire, İngiltere (1988)
Piedmont, İtalya (1990)
Pernambuco, Brezilya (1992)
Tolna ili, Macaristan (1993)
Valencian Community, İspanya (1994)
Brüksel, Belçika (1995)
Barinas Eyaleti, Venezuela (2001)
Friesland, Hollanda (2001)
Almatı Eyaleti, Kazakistan (2001)
Mpumalanga, Güney Afrika (2002)
Güney Jeolla, Güney Kore (2004)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Resmi Siçuan Eyalet İdaresi websitesi
- Siçuan Seyahat Enformasyonu 5 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)