Henan
Henan (Çince: 河南; pinyin: Hénán), Çin'in Orta Çin bölgesinin doğusunda bulunan bir eyalet.
| Henan Eyaleti | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Kısaltmalar: 豫 (pinyin: Yù) | ||||||||||||||
.svg) | ||||||||||||||
| Adın kökeni | 河 hé - "(Sarı) Irmak" 南 nán - güney "Sarı Irmak'ın güneyi" | |||||||||||||
| İdari birim türü | Eyalet | |||||||||||||
| Başkenti | Zhengzhou | |||||||||||||
| En büyük şehri | Nanyang | |||||||||||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Xie Fuzhan | |||||||||||||
| Vali | Chen Run'er | |||||||||||||
| Yüzölçümü | 167.000 km² (17.) | |||||||||||||
| Nüfusu (2020) - Nüfus yoğunluğu | 99.365.519[1] (3.) 560 kişi/km² (7.) | |||||||||||||
| GSYİH (2016) - kişi başına | CNY 4,01 trilyon (5.) CNY 42.363 (21.) | |||||||||||||
| İGE (2014) | 0,727 (yüksek) (22.) | |||||||||||||
| Başlıca etnik gruplar | Han - %98,8 Hui - %1 | |||||||||||||
| İl düzeyi | 17 | |||||||||||||
| İlçe düzeyi | 159 | |||||||||||||
| Belde düzeyi† | 2455 | |||||||||||||
| ISO 3166-2 | CN-41 | |||||||||||||
| Resmî websitesi http://www.henan.gov.cn (Çince) | ||||||||||||||
Henan'in tek karakterlik kısaltılması "豫" (yù). Bu, Henan'in bazı bölgelerini içeren Han Hanedanı eyaleti (zhou) olan Yuzhou'dan alınır. "Hé" (河) ile "nán" (南) karakterlerinden oluşan eyalet ismi "ırmağın güneyi" anlamına gelir ve bu Sarı Irmak'ın konumu ile ilgilidir, ancak eyaletin dörtte biri Sarı Irmak'ın kuzeyinde bulunur.
Henan'de tarihi olarak çeşitli Çin imparatorluklarının başkentleri olarak işlev göstermiş Luoyang ve Kaifeng kentleri bulunmaktadır. Henan'ın 94,02 milyon kişilik nüfusu var ve 2010'daki nüfus sayımına kadar Çin'in en yüksek nüfusuna sahip eyalet idi, ancak günümüzde Guangdong ile Şantung eyaletlerinden sonra üçüncü sırada yer almaktadır.
İdari yapılanma
| Henan Eyaleti İdari Bölümler | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bölüm kodu[2] | İsim | Çince Pinyin | Alan (km2) | Nüfus (2020 Nüfus Sayımı)[1] | Merkez | İlçe düzeyi bölümler[3] | |||
| Semtler | İlçe düzeyi şehirler | İlçeler | |||||||
| 410000 | Henan Eyaleti | 河南省 Hénán Shěng | 165.663,65 | 99.365.519 | Zhengzhou Şehri | 54 | 21 | 82 | |
| — İl düzeyi şehirler — | |||||||||
| 410100 | Zhengzhou Şehri | 郑州市 Zhèngzhōu Shì | 7.567,18 | 12.600.574 | Zhongyuan Semti | 6 | 5 | 1 | |
| 410200 | Kaifeng Şehri | 开封市 Kāifēng Shì | 6.240,22 | 4.824.016 | Gulou Semti | 5 | 4 | ||
| 410300 | Luoyang Şehri | 洛阳市 Luòyáng Shì | 15.235,85 | 7.056.699 | Luolong Semti | 7 | 7 | ||
| 410400 | Pingdingshan Şehri | 平顶山市 Píngdǐngshān Shì | 7.910,12 | 4.987.137 | Xinhua Semti | 4 | 2 | 4 | |
| 410500 | Anyang Şehri | 安阳市 Ānyáng Shì | 7.351,54 | 5.477.614 | Beiguan Semti | 4 | 1 | 4 | |
| 410600 | Hebi Şehri | 鹤壁市 Hèbì Shì | 2.140,43 | 1.565.973 | Qibin Semti | 3 | 2 | ||
| 410700 | Xinxiang Şehri | 新乡市 Xīnxiāng Shì | 8.290,89 | 6.251.929 | Weibin Semti | 4 | 3 | 5 | |
| 410800 | Jiaozuo Şehri | 焦作市 Jiāozuò Shì | 3.972,58 | 3.521.078 | Jiefang Semti | 4 | 2 | 4 | |
| 410900 | Puyang Şehri | 濮阳市 Púyáng Shì | 4.271,16 | 3.772.088 | Hualong Semti | 1 | 5 | ||
| 411000 | Xuchang Şehri | 许昌市 Xǔchāng Shì | 4.978,83 | 4.379.998 | Weidu Semti | 2 | 2 | 2 | |
| 411100 | Luohe Şehri | 漯河市 Luòhé Shì | 2.692,41 | 2.367.490 | Yancheng Semti | 3 | 2 | ||
| 411200 | Sanmenxia Şehri | 三门峡市 Sānménxiá Shì | 9.935,74 | 2.034.872 | Hubin Semti | 2 | 2 | 2 | |
| 411300 | Nanyang Şehri | 南阳市 Nányáng Shì | 26.511,48 | 9.713.112 | Wolong Semti | 2 | 1 | 10 | |
| 411400 | Shangqiu Şehri | 商丘市 Shāngqiū Shì | 10.703,55 | 7.816.831 | Suiyang Semti | 2 | 1 | 6 | |
| 411500 | Xinyang Şehri | 信阳市 Xìnyáng Shì | 18.915,61 | 6.234.401 | Pingqiao Semti | 2 | 8 | ||
| 411600 | Zhoukou Şehri | 周口市 Zhōukǒu Shì | 11.961,04 | 9.026.015 | Chuanhui Semti | 2 | 1 | 7 | |
| 411700 | Zhumadian Şehri | 驻马店市 Zhùmǎdiàn Shì | 15.086,28 | 7.008.427 | Yicheng Semti | 1 | 9 | ||
| — Doğrudan eyalet tarafından yönetilen ilçe düzeyi bölümler — | |||||||||
| 419001 | Jiyuan Şehri | 济源市 Jǐyuán Shì | 1.898,71 | 727.265 | Qinyuan Bucağı | 1 | |||
Nüfus
2020 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre Henan Eyaleti'nin toplam nüfusu 99.365.519.[1]
Etnik yapı
Henan Eyaleti sınırları içerisinde nüfusları 10 bin'i aşan etnik gruplar şunlardır:
| Etnik grup | Nüfus |
|---|---|
| Han | 92.908.354 |
| Hui | 957.964 |
| Moğol | 63.473 |
| Mançu | 55.493 |
Diller
Henanlıların çoğu Beifanghua'nın farklı lehçelerini konuşurlar. Bu lehçeler dilbilimciler tarafından "Zhongyuan Guanhua" kategorisinin farklı değişkeleri olarak sınıflandırılır. Buna istisna olarak, Henan'in kuzeybatı köşesinde Beifanghua değil, Çin dillerinin ayrı bir dalını teşkil eden Jin Çincesinin farklı lehçeleri konuşulur.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Henan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Resmi site 9 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.