Çikago
Çikago (ингл. Chicago) - xalıq sanı buylap AQŞ öçençe şähäre (Nyu-Yorktan häm Los-Ancelestan soñ), AQŞnıñ ikençe aqça üzäge, Tönyaq Amerikanıñ iñ zur transport töyene.
| Şähär Çikago ингл. Chicago 
|
Miçigan küle tönyaq-könbatış yarında, İllinois ştatında urnaşa.
Kuk Kaunti (töbäge) idärä üzäge.
Xalıq sanı - 2 896 000 keşe (2000), şähär yanı belän (Zur Çikago) 10 mln. keşe.
Urta Könbatış iqtisadi, sänäği, mädäni, transport üzäge bulıp sanala.
Qayçaqta "İkençe Şähär" yäki "Cillär şähäre" dip yörtelä.
İsem
Çikago - «shikaakwa» iseme mayami-illinois indeets qäbiläläre telendä "qırğıy suğan" digän süz.
Başqa yurama buyınça Çikago - indeets telendä "skunk" - közän digän süz.
Tarix
1674 yılda bügenge Çikago urınında iezuit Jak Markett missioner postına nigezli.
1856 yılda AQŞnıñ berençe şähär kanalizatsiäse tözelä.
1871 yılda yanğın zur zıyan kiterä.
1885 yılda dönyanıñ berençe "küktırnawçı"sı - küp qatlı yortı tözelgän.
1892 yılda Çikago ünivirsitite açıla.
1893 - Bötendönya kürgäzmäse ütkärelä.
1900 yılda - Çikago yılğası borıla.
1920 yılda - oyışqan cinäyätlelek üsä, meñ artıq banda bulğan.
1942 yılda Manxetten proyektında berençe atom-töş reaktsiäse ütkärelä.
Çikago şähärendä AQŞnıñ iñ zur binası - "Sirs-tawer" urnaşa.
Şähär klimatı
| Çikago klimatı | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kürsätkeç | Ği | Fev | Mar | Apr | May | İün | İül | Avg | Sen | Okt | Noya | Dek | Yıl |
| Absolüt maksimum, °C | 19,4 | 23,9 | 31,1 | 32,8 | 36,7 | 40,0 | 40,6 | 38,9 | 38,3 | 34,4 | 27,2 | 21,7 | 40,6 |
| Urtaça maksimum, °C | −0,6 | 1,8 | 8,1 | 15,0 | 21,1 | 26,5 | 28,9 | 27,7 | 23,8 | 16,8 | 9,0 | 1,6 | 15,0 |
| Urtaça temperatura, °C | −4,6 | −2,4 | 3,3 | 9,4 | 15,1 | 20,5 | 23,3 | 22,4 | 18,1 | 11,4 | 4,6 | −2,4 | 9,9 |
| Urtaça minimum, °C | −8,6 | −6,6 | −1,6 | 3,8 | 9,1 | 14,5 | 17,7 | 17,2 | 12,4 | 6,0 | 0,2 | −6,3 | 4,8 |
| Absolüt minimum, °C | −32,8 | −29,4 | −24,4 | −13,9 | −2,8 | 1,7 | 7,2 | 5,6 | −1,7 | −10 | −18,9 | −31,7 | −32,8 |
| Yawım-töşem norması, mm | 44 | 46 | 64 | 86 | 94 | 88 | 94 | 125 | 82 | 80 | 80 | 57 | 940 |
Sıltamalar
- Räsmi sayt(ингл.)
