Каунас
Каунас (литв. Kaunas [kɐˈunɐs]; искергән рус. Ковно, Ковна, пол. Kowno, белар. Коўна) – Литваның халык саны буенча икенче шәһәре, Каунас өязе һәм Каунас районының административ үзәге; 1920—1939 елларда — Литва Республикасының вакытлы башкаласы.
| Каунас | |
| литв. Kaunas | |
| Байрак | Илтамга |
 |  |
 | |
| Рәсми исем | Kaunas |
|---|---|
| Дәүләт |  Литва[1][1] |
| Нәрсәнең башкаласы | Каунасское городское самоуправление[d] |
| Административ-территориаль берәмлек | Каунасское городское самоуправление[d] |
| Сәгать поясы | UTC+02:00 һәм UTC+03:00 |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Неман |
| Хөкүмәт башлыгы | Visvaldas Matijošaitis[d] |
| Әгъзалык | Креатив шәһәрләр челтәре[d] |
| Халык саны | 305 120 (1 гыйнвар 2023)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 48 метр |
| Кардәш шәһәр | Гренобль[3], Била-Серква, Харьков[3], Вротслав[3][4], Тампере[3][5], Брно[3][6][7], Лос-Анджелес[3], Шиямен[d][3], Феррара[3], Белосток[3][8], Канелли, Брешия[3], Кава-де-Тиррени[3], Аддис-Абеба, Порденоне, Сторо, Оденсе[3], Линчёпинг[d][9][3][10], Мычлибуж[d][3], Лутск[3][11][12], Векшө[d][3][13], Торунь[3][14], Хордаланн[d][3], Липпе[d][3], Львов өлкәсе[3], Рига[3], Ренде[3], Хенераль-Сан-Мартин[d][3], Вестфолл[d][3] һәм Бельцы[d] |
| Мәйдан | 157 км² (2017)[15] |
| Почта индексы | LT-44001 |
| Рәсми веб-сайт | kaunas.lt/apie-kauna/miesto-istorija/(литв.) һәм en.kaunas.lt/city(ингл.) |
 | |
 | |
| Феноменның икътисады | economy of Kaunas[d] |
| Беренче язма телгә алу | 1361 |
| Җирле телефон коды | 837 |
| Номер тамгасы коды | K |
| Шәрәфле ватандашлар төркеме | [d] |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Каунас Викиҗыентыкта | |
География
Каунасы Вилия елгасының Неманга кушылу урынында, Вилнүстан 104 километр төньяк-көнбатышрак урнашкан.
Климат
Шәһәрдә диңгез климаты үзенчәлекләре белән уртача континенталь климат.
| Каунас климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Абсолют максимум, °C | 9,5 | 14,8 | 20,2 | 27,9 | 31,4 | 32,8 | 34,9 | 35,1 | 30,9 | 23,9 | 16,7 | 10,9 | 35,1 |
| Уртача максимум, °C | −2,6 | −1,4 | 3,5 | 10,7 | 17,9 | 21,0 | 22,2 | 21,9 | 16,7 | 10,8 | 4,0 | 0,0 | 10,4 |
| Уртача температура, °C | −5,2 | −4,3 | −0,4 | 5,8 | 12,4 | 15,8 | 16,9 | 16,4 | 11,9 | 7,1 | 1,8 | −2,3 | 6,3 |
| Уртача минимум, °C | −8,5 | −7,6 | −3,6 | 1,8 | 7,3 | 10,9 | 12,4 | 11,8 | 8,1 | 4,0 | −0,5 | −4,9 | 2,6 |
| Абсолют минимум, °C | −35,8 | −36,3 | −26,3 | −12 | −3,7 | 0,1 | 2,1 | 0,3 | −3 | −13,7 | −16,7 | −28,5 | −36,3 |
| Явым-төшем нормасы, мм | 39 | 31 | 35 | 42 | 55 | 69 | 80 | 78 | 56 | 45 | 53 | 47 | 630 |
| Чыганак: Гонконгская обсерватория «Thermo Karelia.Ru» | |||||||||||||
Тарих
Беренче тапкыр 1361 елда телгә алына.
Шәһәр хокуклары 1408 елда биреләләр. 1569 елдагы Люблин униясе буенч Речь Посполитая составына кергән. 1795 елда Россия Империясе составына кергән.
1830-31 һәм 1863-64 еллада — поляк фетнәләре үзәгеннән берсе. 1843 елдан — Ковно губернасы үзәге.
1920—1939 елларда — Литва Республикасының вакытлы башкаласы (Вилнүс 1920 елда поляклар тарафыннан басып алынган).
1941 елның 24 июньдән 1944 елның 4 августка хәтле алман-фашст гаскәрләре тарафыннан басып алынган.
Халык
| 1897[16] | 1923[17] | 1959[18] | 1970[19] | 1979[20] | 1989[21] | 2001[22] | 2011[23] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 154 532 | 92 440 | 216 850 | 305 600 | 370 000 | 419 745 | 378 650 | 315 993 |
Милли состав (2011): литвалылар — 93,6%, руслар — 3,8%.
Эчке бүленеш
Каунас 12 старосталыгына бүленә:
- Алексота старосталыгы
- Центр старосталыгы
- Дайнава старосталыгы
- Эйгуляй старосталыгы
- Гричүпис старосталыгы
- Панемуне старосталыгы
- Петрашүнай старосталыгы
- Шанчәй старосталыгы
- Шилайнәй старосталыгы
- Вилиямполе старосталыгы
- Жалякалнс старосталыгы
- Калниечәй старосталыгы
Кардәш шәһәрләр
Галерея
Михаил-Архангел чиркәве
.jpg)
