Коңгырт кәрлә

Коңгырт кәрлә ("асйолдыз" яки "химик йолдыз") — 0,012-0,0767 Кояш массалы асйолдызлар объектлары (аларның массасы 12,57-80,36 Юпитер массасына тигез).

Коңгырт кәрләләр зурлыгы Кояш һәм Юпитер зурлыгы белән чагыштыру

Йолдызларда кебек коңгырт кәрләдә җиңел элементлар төшләрендә (дейтерий, литий, бериллий, бор) термотөш синтезы реакцияләре баралар, ләкин баш эзлеклелектәге йолдызлардан аермалы буларак су тудыргыч төшләре кушылу реакцияләреннән җылылык чыгару зур түгел һәм җиңел элементлар саны беткәннән соң, йолдыз астында термотөш реакцияләре туктыйлар, шуннан соң коңгырт кәрлә тиз суына, планетасыман объектка әверелә, шуңа күрә бу йолдызлар баш эзлеклелектә тормыйлар.

Баш эзлеклелектәге йолдызлардан аермалы буларак коңгырт кәрләдә җылылык күчерү тик турбулент конвекция исәбендә бара һәм йолдыз үз тирәнлеге буенча бериш була.

Чагыштыру

Йолдызлар, коңгырт кәрләләр һәм планеталар: чагыштырма сыйфатлар
ТөрМасса ()Термотөш синтезыБар булу
H → HeD → HeLiD
Кызыл кәрлә0,1—0,075ОзакКыска вакытлыЮкЮк
Коңгырт кәрлә0,075—0,065Кыска вакытлыКыска вакытлыБарЮк
Коңгырт кәрлә0,065—0,013ЮкКыска вакытлыБарЮк
Планета< 0,013ЮкЮкБарБар

Йолдызлардан аермалы буларак коңгырт кәрләдә литий бар, шушы җәдвәлдә күрсәтелгән.

Күренешләр

Әдәбият