Cúp bóng đá châu Phi 2021 (còn được gọi là AFCON 2021 hoặc CAN 2021) là Cúp bóng đá châu Phi lần thứ 33, diễn ra tại Cameroon từ ngày 9 tháng 1 đến ngày 6 tháng 2 năm 2022.[6]
Cúp bóng đá châu Phi 2021
2021 Africa Cup of Nations Coupe d'Afrique des Nations 2021
Ban đầu, giải đấu dự kiến diễn ra vào tháng 6 và tháng 7 năm 2021. Tuy nhiên, vào ngày 15 tháng 1 năm 2020, Liên đoàn bóng đá châu Phi (CAF) thông báo giải đấu đã được dời lại sang ngày 9 tháng 1 đến ngày 6 tháng 2 năm 2021 do điều kiện khí hậu không thuận lợi.[7] Vào ngày 30 tháng 6 năm 2020, CAF tiếp tục dời ngày tổ chức giải đấu sang tháng 1 năm 2022 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 trên khắp lục địa, tuy nhiên vẫn giữ tên gọi Cúp bóng đá Châu Phi 2021 vì mục đích tài trợ.[8]
Algérie là đương kim vô địch của giải, nhưng đã không thể bảo vệ thành công chức vô địch khi bị loại ngay từ vòng bảng. Sénégal đã giành chức vô địch đầu tiên của giải sau khi vượt qua Ai Cập ở loạt sút luân lưu sau khi hai đội hòa nhau 0–0 sau 120 phút thi đấu chung kết.
Danh sách này khác với danh sách quốc gia đăng cai tổ chức CAN 2019 và 2021 do CAF công bố vào tháng 11 năm 2013, khi đó Cộng hòa Dân chủ Congo, Gabon và Zambia cũng nằm trong danh sách ban đầu. [10] Cả ba ứng cử viên chính thức cũng tham gia tranh quyền đăng cai Cúp bóng đá châu Phi 2019.
Sau cuộc bỏ phiếu cuối cùng tại cuộc họp của Ủy ban điều hành CAF, vào ngày 20 tháng 9 năm 2014, CAF đã công bố các quốc gia đăng cai các giải AFCON 2019, 2021 và 2023, lần lượt là Cameroon, Bờ Biển Ngà và Guinea.[11]
Thay đổi chủ nhà
Ban đầu giải đấu này được dự kiến tổ chức tại Bờ Biển Ngà, tuy nhiên do Cameroon bị tước quyền tổ chức CAN 2019 do công tác chuẩn bị chậm trễ[12] (giải năm đó chuyển sang tổ chức tại Ai Cập) nên Cameroon sẽ đăng cai giải lần này. Suất đăng cai của Bờ Biển Ngà và Guinée được chuyển đến cho CAN 2023 và CAN 2025 tương ứng.[13][14][15]
Tác động của Đại dịch COVID-19
Ban đầu, giải đấu dự kiến sẽ diễn ra từ ngày 9 tháng 1 đến 6 tháng 2 năm 2021. Các vòng sơ loại, vòng loại thứ nhất và vòng loại thứ 2 đã được diễn ra vào ngày 9 tháng 10 đến ngày 19 tháng 11 năm 2019. Các vòng loại thứ 3 và 4 đã được lên kế hoạch lần lượt diễn ra trong khoảng thời gian từ ngày 23 đến ngày 31 tháng 3 và từ ngày 1 đến ngày 9 tháng 6 năm 2020 và tất cả vòng loại được dự kiến ban đầu đã phải lên lịch lại do đại dịch COVID-19 ở Châu Phi.
Vào ngày 19 tháng 6 năm 2020, Liên đoàn bóng đá Châu Phi (CAF) vẫn chưa quyết định thời điểm các giải đấu cấp châu lục sẽ trở lại và đang ưu tiên xếp lịch thi đấu mới cho Giải vô địch châu Phi 2019–20, bán kết Cúp Liên đoàn châu Phi 2019–20, Giải vô địch các quốc gia châu Phi 2020 bị hoãn và Cúp bóng đá nữ châu Phi 2020, cùng với Cúp bóng đá châu Phi bị lùi sang năm 2021, khi các giải đấu bóng đá trên khắp châu lục đã bị hoãn, hủy bỏ hoặc tạm ngừng.[16]
Tuy nhiên đến ngày 30 tháng 6 năm 2020, CAF thông báo về việc dời thời gian tổ chức Cúp bóng đá Châu Phi năm 2021 sang tháng 1 năm 2022 "sau khi tham khảo ý kiến của các bên liên quan và xem xét tình hình các nước trên thế giới hiện tại", với ngày tổ chức mới sẽ được công bố sau. Sau đó, các giải đấu và sự kiện châu lục khác sắp được tổ chức đã được lên lịch lại hoặc hủy bỏ, bao gồm cả lịch thi đấu mới cho các vòng loại AFCON còn lại, hoàn thành vào tháng 3 năm 2021.[17] Vào ngày 31 tháng 3 năm 2021, đã có thông tin xác nhận rằng vòng chung kết sẽ diễn ra từ ngày 9 tháng 1 đến ngày 6 tháng 2 năm 2022, đúng một năm kể từ ngày dự kiến ban đầu.
Hai đội đứng đầu mỗi bảng cùng với 4 đội xếp thứ ba có thành tích tốt nhất sẽ giành quyền vào vòng đấu loại trực tiếp.
Các đội tuyển tham dự CAN 2021
Giờ thi đấu tính theo giờ địa phương, WAT (UTC+1).
Tiêu chí xếp hạng
Các đội tuyển được xếp hạng theo điểm (thắng 3 điểm, hòa 1 điểm, thua 0 điểm), và nếu bằng điểm, các tiêu chí tiêu chuẩn sau được áp dụng theo thứ tự được đưa ra, để xác định thứ hạng (Quy định Điều 74):[18]
Bàn thắng ghi được trong các trận đối đầu giữa các đội;
Nếu có nhiều hơn hai đội bằng điểm và sau khi áp dụng tất cả các tiêu chí đối đầu ở trên, một nhóm phụ các đội tuyển vẫn còn ngang nhau, tất cả các tiêu chí đối đầu ở trên đều được áp dụng lại cho nhóm phụ này;
Hiệu số bàn thắng bại trong tất cả các trận đấu vòng bảng;
Sút luân lưu nếu chỉ có hai đội chơi với nhau ở lượt đấu cuối cùng của bảng đấu hòa nhau;
Bàn thắng ghi được trong tất cả các trận đấu vòng bảng;
Theo quy ước thống kê trong bóng đá, các trận đấu quyết định trong hiệp phụ được tính là thắng và thua, trong khi các trận quyết định bằng loạt sút luân lưu được tính là hòa.
Trong trận đấu đầu tiên của bảng F giữa Tunisia và Mali, trọng tài người Zambia Janny Sikazwe đã kết thúc trận đấu ở phút 85. Sau khi nhận ra sai lầm, ông yêu cầu hai đội vào sân thi đấu tiếp, và tiếp tục đưa ra những quyết định gây tranh cãi với một thẻ đỏ được rút ra dù ông đã được đề nghị xem VAR. Sau đó, ông cho trận đấu kết thúc ở phút 89:40 mà không cho bất cứ phút bù giờ nào.
Tuy nhiên, trọng tài đã tuyên bố cho trận đấu trở lại sau 25 phút dừng lại để hoàn thành, nhưng các cầu thủ Tunisia từ chối thi đấu. Một báo cáo pháp y nói rằng Sikazwe bị say nắng, điều này góp phần khiến ông xử lý sai trận đấu.
Quốc ca Mauritania
Trước trận đấu thứ hai của bảng F giữa Mauritania và Gambia, bài quốc ca cũ của Mauritania đã được phát ba lần, khi đội bóng này đang xếp hàng dài để chào cờ. Sau nhiều lần phát sai, các cầu thủ Mauritania đành hát quốc ca mà không có nhạc.
Cổ động viên Cameroon giẫm đạp nhau
Trước trận đấu thứ 4 vòng loại trực tiếp giữa chủ nhà Cameroon và Comoros, diễn ra vào ngày 24 tháng 1 năm 2022 tại sân vận động Olembe, đã có một vụ giẫm đạp dữ dội bởi các cổ động viên Cameroon. Đám đông CĐV đã phá cổng sân vận động và giẫm đạp lên nhau. Theo một quan chức AFCON thì ít nhất 6 người đã thiệt mạng, còn hãng LSI Châu Phi thì trích lời các bác sĩ ở bệnh viện Messasi rằng họ đã tiếp nhận ít nhất 40 người bị thương do vụ giẫm đạp này. Theo ông Naseri Paul BIya, thống đốc khu vực miền trung của Cameroon, số lượng thương vong có thể còn cao hơn nữa.
Sénégal (lần thứ 1)
Ai Cập
Cameroon
Burkina Faso
