Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi (ing. Central Intelligence Agency) — ABŞ hökumətinə tabe olan kəşfiyyat orqanıdır. İdarənin əməkdaşlarının sayı gizlin saxlansa da, onların təxminən 21 575 nəfər olduğu təxmin edilir.[7][8][9] İdarə 1947-ci il sentyabrın 18-də qurulub.[10]
| Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi | |
|---|---|
| Central Intelligence Agency[1][2] | |
 | |
 | |
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə | |
| Yurisdiksiya | Amerika Birləşmiş Ştatları[2] |
| Yaradılma tarixi | 18 sentyabr 1947[2] |
| Ştat sayı |
|
| Baş qərargah | |
| Ünvan | 1000 Colonial Farm Rd, McLean, VA 22101[6] |
| Rəsmi saytı | cia.gov |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Daxili təhlükəsizlik xidməti olan Federal Təhqiqat Bürosundan fərqli olaraq Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi hüquq mühafizə funksiyasına malik deyil və əsasən xarici kəşfiyyata yönəlmişdir, lakin daxili kəşfiyyat və əks-kəşfiyyatın bəzi elementləri ilə. Xarici kəşfiyyat sahəsində ixtisaslaşan yeganə ABŞ hökumət təşkilatı olmasa da, elektron kəşfiyyatı həyata keçirən Milli Təhlükəsizlik Agentliyi də var. Bundan əlavə, CIA, Prezidentin göstərişi ilə gizli əməliyyatları qanuni şəkildə həyata keçirmək və nəzarət etmək səlahiyyətinə sahib olan yeganə orqandır. CIA xarici siyasət təsirini Xüsusi Hadisələr Bölməsi kimi taktiki bölmələri vasitəsilə həyata keçirir.
CIA, Milli Kəşfiyyat Direktorunun rəhbərlik etdiyi ABŞ Kəşfiyyat Birliyinin bir hissəsidir.
Rəhbərlər
| Rəhbər | Təs. | Başlanğıc | Bitmə | İstinad |
|---|---|---|---|---|
| Mərkəzi Kəşfiyyatın direktorları | ||||
| kontr-admiral Sidni Soyers (ing. Sidney Souers) |  | 23 yanvar 1946 | 10 iyun 1946 | |
| general-leytenant Xoyt Vandenberq (ing. Hoyt Vandenberg) |  | 10 iyun 1946 | 1 may 1947 | |
| kontr-admiral Roskou Xillenkotter (ing. Roscoe Hillenkoetter) | .jpg) | 1 may 1947 | 7 oktyabr 1950 | |
| general-leytenant Volter Bedell Smit (ing. Walter Bedell Smith) |  | 7 oktyabr 1950 | 9 fevral 1953 | |
| Allen Dalles (ing. Allen Dulles) |  | 9 fevral 1953 | 29 noyabr 1961 | 9–26 fevral 1953 — fəaliyyət göstərir |
| Con Mak-Koun (ing. John Alex McCone) |  | 29 noyabr 1961 | 28 aprel 1965 | |
| vitse-admiral Uilyam Reyborn (ing. William Francis Raborn) |  | 29 aprel 1965 | 30 iyun 1966 | |
| Riçard Helms (ing. Richard Helms) |  | 30 iyun 1966 | 2 fevral 1973 | |
| Ceyms Şlezinger (ing. James Rodney Schlesinger) |  | 2 fevral 1973 | 2 iyul 1973 | |
| general-leytenant Vernon Entoni Volters (ing. Vernon Anthony Walters) |  | 2 iyul 1973 | 4 sentyabr 1973 | fəaliyyət göstərir |
| Uilyam Kolbi (ing. William Egan Colby) |  | 4 sentyabr 1973 | 30 yanvar 1976 | |
| Corc Herbert Uoker Buş (ing. George Herbert Walker Bush) |  | 30 yanvar 1976 | 20 yanvar 1977 | |
| İnno Henri Nouç[en] (ing. Enno Henry Knoche) | 20 yanvar 1977 | 9 mart 1977 | fəaliyyət göstərir | |
| admiral Stensfild Tyorner (ing. Stansfield Turner) |  | 9 mart 1977 | 20 yanvar 1981 | |
| Uilyam Keysi (ing. William Joseph Casey) |  | 20 yanvar 1981 | 29 yanvar 1987 | |
| Robert Maykl Qeyts (ing. Robert Michael Gates) |  | 18 dekabr 1986 | 26 may 1987 | fəaliyyət göstərir |
| Uilyam Uebster (ing. William Hedgcock Webster) |  | 26 may 1987 | 31 avqust 1991 | |
| en[Richard James Kerr] (ing. Richard James Kerr) | 1 sentyabr 1991 | 6 noyabr 1991 | fəaliyyət göstərir | |
| Robert Maykl Qeyts (ing. Robert Michael Gates) | | 6 noyabr 1991 | 20 yanvar 1993 | |
| admiral Uilyam Stadmen (ing. William Studeman) | ,_1988.jpg) | 21 yanvar 1993 | 5 fevral 1993 | fəaliyyət göstərir |
| Robert Vulsi (ing. R. James Woolsey) |  | 5 fevral 1993 | 10 yanvar 1995 | |
| admiral Uilyam Stadmen (ing. William Studeman) | | 11 yanvar 1995 | 9 may 1995 | fəaliyyət göstərir |
| Con Deyç (ing. John Mark Deutch) |  | 9 may 1995 | 15 dekabr 1996 | |
| Corc Tenet (ing. George John Tenet) |  | 16 dekabr 1996 | 11 iyul 2004 | 11 iyuldan 1997 — fəaliyyət göstərir |
| Porter Qoss (ing. Porter J. Goss) |  | 24 sentyabr 2004 | 20 aprel 2005 | |
| MKİ-nin direktorları | ||||
| Porter Qoss (ing. Porter J. Goss) | | 21 aprel 2005 | 26 may 2006 | |
| general Maykl Hayden (ing. Michael Hayden) |  | 26 may 2006 | 12 fevral 2009 | |
| Leon Panetta (ing. Leon Panetta) |  | 12 fevral 2009[11] | 30 iyun 2011 | |
| general Devid Houell Petreus (ing. David Howell Petraeus) |  | 1 iyul 2011[12] | 9 noyabr 2012[13] | |
| Con Ouen Brennan (ing. John Owen Brennan) |  | 8 mart 2013[14] | 20 yanvar 2017 | |
| Mayk Pompeo (ing. Michael Richard Pompeo) |  | 23 yanvar 2017[14] | 13 mart 2018 | |
| Cina Xaspel (ing. Gina Cheri Haspel) |  | 26 aprel 2018-ci ildən | 17 may 2018-ci ilə qədər — fəaliyyət göstərir | |
İstinadlar
 | Amerika Birləşmiş Ştatları ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |