Саба (утрау)
Саба (нидерл. Saba) — Кариб диңгеҙендә Наветренный утрауҙары составындағы утрау (Кесе Антиль утрауҙары), Изге Мартин утрауынан 46 саҡрым көньяҡ-көнбайыштараҡ, Синт-Эстатиустан 32 саҡрым төньяҡ-көнбайыштараҡ. Майҙаны — 13 км². Нидерландтың айырым бер общинаһы булып тора, әммә ул Нидерланд провинцияларының береһенә лә инмәй, ә Кесе Антиль утрауҙарындағы ике община, шулай уҡ Кариб Нидерланды тип тә йөрөтөлгән Бонайре, Синт-Эстатиус һәм Саба менән бергә Нидерланд биләмәһен тәшкил итә.
| |||||
| Гимн: «Himno di Saba» | |||||
 | |||||
| Үҙаллылыҡ датаһы | 10 октябрь 2010 ( Нидерланд Антиль утрауҙарынан) | ||||
| Рәсми телдәр | Нидерланд һәм папьяменто | ||||
| Баш ҡала | Боттом | ||||
| Эре ҡалалар | Уиндвардсайд | ||||
| Идара итеү төрө | конституцион монархия | ||||
| Королева ГубернаторПремьер-министр | Беатрикс Фриц ГудгедрагМихель Герит Счетл | ||||
| Территория • Бөтәһе | 13 км² | ||||
| Халыҡ • Һаны (2009) • Халыҡ тығыҙлығы | 2 000 чел. 153,85 чел./км² | ||||
| Валюта | АҠШ доллары | ||||
| Интернет-домен | .bq[d] | ||||
| Телефон коды | +599 | ||||
| Сәғәт бүлкәте | -4 | ||||
Географияһы
Утрау Маунт-Синери һыу аҫты янартауының түбәһе булып тора, ул һыу өҫтөнән 890 метрға (төбәктең Голландия биләмәләренең иң бейек утрауы) һәм төбө кимәленән 1500 метрға күтәрелә[1]. Бында йылғалар йәки даими аҡҡан һыу ағымдары юҡ, ә ел иҫкән яғы ҡоро һәм ҡоро кактустар һәм ҡыуаҡлыҡтар менән ҡапланған. Шул уҡ ваҡытта Сабаның ел (көнсығыш) яғы ҡоро көнбайыш менән киҫкен ҡапма-ҡаршылыҡтан ғибәрәт — бында тау битләүҙәрендә күп һанлы ағас һымаҡ абағалар, пальма, ҡыҙыл ағас, олеандр, гикус һәм орхидея үҫә, ә урман япмаһында ҡоштар, бер нисә төр кеҫәртке, ағас тәлмәрйене һәм һ.б. оялай.
Тарихы
Сабаға 1300 йылдан ашыу элек аравак ҡәбиләләре күсеп ултырған. Яңы донъяға икенсе сәйәхәте барышында, 1493 йылдың 13 ноябрендә, Христофор Колумб Европа кешеһенән беренселәрҙән булып Саба яры янынан уҙа[2]. (утрауға төшөргә баҙнат итмәй, сөнки Сабаның ҡаялы ярҙары төшөү өсөн уңайлы булмай). Голландтар 1632 йылда утрауға үҙ хоҡуҡтарын белдерә, ә тәүге колонистар бында 1640 йылда Синт-Эстатиустан килә. Европалағы Наполеон һуғышы тамамланғандан һуң, оҙаҡ ваҡыт утрауҙы үҙ ҡулында тотҡан инглиздәр 1816 йылда уны Голландияға кире ҡайтарырға мәжбүр була, һәм шунан алып ул илдең иң алыҫ райондарының береһе тип иҫәпләнә.
Халҡы
Халҡы 1991 кеше (2013)[3][4]. Боттом (административ үҙәк) һәм Уиндвардсайд (утрауҙың иң ҙур ҡалаһы) ҡалалары, шулай уҡ бәләкәйерәк торамалар ҙа бар. Рәсми тел — нидерланд теле, шулай уҡ инглиз теле киң ҡулланыла. Утрауҙа африкандар менән ҡатнашыусы голландтарҙың, эритроцитландтарҙың, ирландтарҙың тоҡомдары, шулай уҡ Вест-Һиндостандың төрлө утрауҙарынан һуңыраҡ күсеп килеүселәр йәшәй.
Иҡтисады
Килеменең төп сығанағы — туризм (йылына 25 мең турист).
Транспорты
Хуанчо-Ираускин аэропорты донъяла иң ҡыҫҡа осоу-ултырыу һыҙаты булған халыҡ-ара аэропорт тип иҫәпләнә, уның оҙонлоғо 400 метрҙан кәмерәк[5], ә төшөргә бында тик өс төр самолет менән генә рөхсәт ителә. Донъяның иң хәүефле ун аэропорты иҫәбенә инә[6][7].
Галерея
Утрауҙа ҡәҙимге күренеш
Боттом ҡалаһында Хөкүмәт йорто
Маунт-Синери тауынан күренеш
