Брусельскі сталічны рэгіён

Заканадаўчы орган Брюсселького сталічнага рэгіёна — Брусельскі сталічны парламент (фр.: Le Parlement bruxellois, нідэрл.: Brussels Hoofdstedelijk Parlement), які выбіраецца жыхарамі рэгіёна ў ходзе прамых усеагульных выбараў. Адукацыя і культура з'яўляюцца паўнамоцтвамі не Брусельскага сталічнага парламента, а Фламандскага і франкамоўных супольнасцей (у залежнасці ад мовы). Для каардынацыі дзеянняў гэтых двух супольнасцей на тэрыторыі Бруселя створаны Брусельскі сталічны савет (фр.: Le Conseil bruxellois, нідэрл.: Brusselse Hoofdstedelijke Raad), які складаецца з нідэрландска- і франкамоўных прадстаўнікоў.

Урад Брусельскага сталічнага рэгіёна прызначаецца дэпутатамі Брусельскага сталічнага парламента тэрмінам на пяць гадоў. Урад складаецца з франкамоўнага міністра-прэзідэнта, двух нідэрландскамоўных і двух франкамоўных міністраў.

З'яўляючыся фактычна адзіным горадам, Вялікі Брусель складаецца з дзевятнаццаці камун, кожная з якіх мае свайго бургамістра, сваю ратушу, свой савет дэпутатаў і т. д.

Спіс камун (з паштовымі індэксамі):

Брусельскі сталічны рэгіён з'яўляецца двухмоўным. Гэта значыць, усе афіцыйныя публікацыі выдаюцца на французскай і на нідэрландскай. Таксама ўсе вуліцы, муніцыпалітэты, станцыі метро і пад. маюць па дзве афіцыйныя назвы. Хоць Брусель гістарычна адносiцца да нідэрландамоўнага рэгіёна, на зломе XIX і XX стагоддзяў лінгвістычная сітуацыя ў горадзе пераважыла на карысць носьбітаў французскай мовы, і з таго часу доля франкафонаў у горадзе працягвае павялічвацца. На цяперашні момант яна складае каля 85—90 % насельніцтва^[10].

Тым не менш, дадзеныя лічбы не перадаюць моўную сітуацыю з поўнай дакладнасцю. Часта людзі, якія адносяць сябе да франкамоўнай суполкі, таксама добра валодаюць нідэрландскай, часам нават на ўзроўні роднай мовы. Многія брусельцы (перш за ўсё старэйшае пакаленне) могуць свабодна размаўляць на трох мовах — французскай, нідэрландскай і брусельскім дыялекце (адзін з нідэрландскіх дыялектаў), які вельмі моцна адрозніваецца ад нідэрландскай літаратурнай мовы. Аб прадстаўніках гэтай групы можна сказаць, што яны авалодалі гэтымі мовамі «стыхійна», у працэсе натуральных зносін і сацыяльных кантактаў.

У апошнія гады франкамоўныя бацькі часта адпраўляюць сваіх дзяцей вучыцца ў школы з выкладаннем на нідэрландскай мове. Звязана гэта з узмацненнем ролі нідэрландскай мовы ў Бельгіі. Лічыцца, што дзецям, якія аднолькава добра гавораць на абодвух мовах, лягчэй будзе дабіцца поспеху ў жыцці.

Згодна з класіфікацыяй кліматаў Кёпена, клімат рэгіёна Брусель марскі (Cfb). Блізкасць рэгіёна да прыбярэжных тэрыторый абумоўлівае ўплыў на яго клімат марскіх мас паветра, што прыходзяць з Атлантычнага акіяна. Клімат бліжэйшых нізін таксама марскі ўмераны. У сярэднім (за 100 гадоў назіранняў) колькасць дажджлівых дзён складае 200 дзён у год^[11]. Снегапады здараюцца кожны год у перыяд паміж кастрычнікам і красавіком. У снежні 2010 года ў Бруселі было зафіксавана 20 дзён са снегападам.

Фармальна сталіцай з'яўляецца толькі горад (муніцыпалітэт) Брусель, але на практыцы сталічныя ўстановы размеркаваны па розных муніцыпалітэтах Брусельскага сталічнага рэгіёна. Такім чынам увесь рэгіён у цэлым з'яўляецца сталіцай Еўрапейскага саюза, Бельгіі, Франкамоўнай супольнасці, Фламандскай супольнасці і Фландрыі.

З часоў Другой сусветнай вайны Брусель з'яўляецца адміністрацыйным цэнтрам многіх міжнародных арганізацый. З найбольш значных — Еўрапейскі саюз і НАТА, чые галоўныя ўстановы знаходзяцца ў Бруселі, а акрамя іх і многія іншыя арганізацыі, напрыклад, такія як Сусветная мытная арганізацыя і Еўракантроль (арганізацыя, якая займаецца бяспекай авіяцыйнага трафіка ў Еўропе), а таксама офісы міжнародных карпарацый. Брусель займае трэцяе месца ў свеце па колькасці праводзімых канферэнцый^[12] і таксама становіцца адным з найбуйнейшых цэнтраў правядзення з'ездаў^[13]. Наяўнасць інстытутаў Еўрапейскага саюза і іншых міжнародных арганізацый прывяло да таго, што Брусель перасягнуў Вашынгтон па колькасці паслоў і журналістаў^[14]. Колькасць прадстаўнікоў тых ці іншых міжнародных арганізацый дасягае ў Бруселі 70 тысяч чалавек^[15].

Брусельскі сталічны рэгіён служыць сталіцай Еўрапейскага саюза, галоўныя інстытуты Еўрапейскага саюза размешчаны на яго тэрыторыі^[16]. Афіцыйна Еўрапейскі саюз не абвяшчаў сваю сталіцу, хоць Амстэрдамскі дагавор афіцыйна вызначыў Брусель месцам размяшчэння Еўрапейскай камісіі (выканаўчая ўлада) і Савета Еўрапейскага саюза (заканадаўчы орган Еўрапейскага саюза)^[17][18]. Афіцыйным месцам пасяджэнняў Еўрапейскага парламента абраны французскі горад Страсбург, але сустрэчы палітычных груп і камітэтаў звычайна праходзяць у Бруселі, разам з часткай пленарных пасяджэнняў. Месцам пасяджэнняў парламента ў Бруселі з'яўляецца комплекс будынкаў Espace Léopold (англ.: Espace Léopold)^[19]. У перыяд 2002—2004 гадоў Еўрапейскі савет таксама засядаў у Бруселі^[20].

Брусель, разам з Люксембургам і Страсбургам, стаў прымаць міжнародныя інстытуты з 1957 года, паступова становячыся цэнтрам палітычнай актыўнасці, асабліва з тых часоў, як Камісія і Еўрапейскі савет асталяваліся там, у так званым «Еўрапейскім квартале» (European Quarter)^[17]. Раннія рэзідэнцыі размяшчаліся бессістэмна, без якога-небудзь плана. На сённяшні момант галоўнымі будынкамі з'яўляюцца Berlaymont building (англ.: Berlaymont building), дзе размяшчаецца Камісія, будынак Justus Lipsius building (англ.: Justus Lipsius building), дзе знаходзіцца Савет, і Espace Léopold Парламента^[18]. Плошчы, занятыя інстытутамі, выраслі вельмі значна. Камісія займае 865 тысяч квадратных метраў ва ўсходняй частцы горада (што складае чвэрць усёй офіснай тэрыторыі Бруселя^[16]). Канцэнтрацыя і шчыльнасць размяшчэння дасягнулі таго ўзроўню, што тэрыторыю сталі параўноўваць з гета^[21]. Аднак іменна гэтая канцэнтрацыя служыць пацвярджэннем вялікай важнасці Бруселя як міжнароднага цэнтра^[14].

У Бруселі (рэгіёне) ёсць метро, трамвай (гл. брусельскі трамвай) і мноства аўтобусных маршрутаў. Аператар усіх відаў грамадскага транспарту Бруселя (за выключэннем таксі) — «Таварыства грамадскага транспарту Бруселя», (фр.: Société des Transports Intercommunaux Bruxellois — STIB / нідэрл.: Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel - MIVB; (больш даслоўны пераклад — «міжмуніцыпальнага транспарту»)

Паслугі таксі аказвае каля васьмісот прыватных аператараў. Усе яны падпарадкоўваюцца Дырэкцыі таксі Міністэрства Брусельскага сталічнага рэгіёна i прымяняюць адзіную тарыфную сістэму. Больш падрабязна, гл. брусельскае таксі.

Брусель з'яўляецца цэнтрам чыгуначнай сеткі Бельгіі. Тут ёсць тры асноўныя вакзала — Паўночны, Цэнтральны і Паўднёвы, а таксама некалькі чыгуначных станцый. Ніжэй пералічаныя вакзалы Брусельскага сталічнага рэгіёна, на якіх дзейнічае тарыф агламерацыі Бруселя:

Горад Брусель

Большая частка славутасцей агламерацыі знаходзіцца ў граніцах гістарычнага ядра Бруселя.

Іншыя камуны

• Андэрлехт — дом Эразма
• Кукельберг — Нацыянальная базіліка Святога Сэрца
• Укел — Лес Сонцаў, праваслаўная царква

• Жан-Клод Ван Дам