Крыж Вікторыі

Крыж Вікторыі (англ.: Victoria Cross, VC - вышэйшая вайсковая ўзнагарода Вялікабрытаніі, уручаецца за гераізм, праяўлены ў баявой абстаноўцы. Крыжам Вікторыі могуць быць ўзнагароджаны ваеннаслужачыя ўсіх званняў і родаў войскаў, а таксама цывільныя асобы, якія падпарадкоўваюцца вайсковаму камандаванню.

Крыж Вікторыі
Victoria Cross
Арыгінальная назваVictoria Cross
Краіна
Тыпваенная ўзнагарода[d], courage award[d] і крыж[d]
Кім уручаеццаманарх Злучанага каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірландыі[d]
Дата заснавання29 студзеня 1856
Статусвручается
Колькасць1 356
Матэрыялбронза
МалодшаяGeorge Cross[d]
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Агульная інфармацыя

Узнагарода учреждена 29 студзеня 1856 года, указ позволял ретраактыўныя узнагароджвання за падзеі да 1854 года, гэтае было зроблена для таго, каб узнагородзіць ўдзельнікаў Крымскай вайны. Першая цырымонія ўзнагароджвання адбылася 26 чэрвеня 1857 года, усяго 1 356 узнагароджванняў. Самае вялікая колькасць узнагароджванняў Крыжам Вікторыі па падрахункам аднаго боя состоялось у 1879 году пасля Роркс-Дрыфту: былі ўзнагароджаныя адразу 11 людзей.


Лічыцца, што ўсё крыжы выраблены з бронзы рускіх гарматаў, захопленых пасля ўзяцця Севастополя, аднак сучасныя даследаванні ставят пад сумненне тое, што крыжы, вырабленыя да 1914 і ў прамежку між 1942 і 1945 годам, сапраўды адлітыя з гэтага металу.[1]

У студзені 1991 года быў заснаваны Крыж Вікторыі для Аўстраліі (першае ўзнагароджванне ў 2009 году), у лютым 1993 года быў заснаваны Крыж Вікторыі для Канады (пакуль не ўручаўся), у верасні 1999 года быў заснаваны Крыж Вікторыі для Новай Зеландыі (першае і пакуль адзінае ўзнагароджванне ў 2007 году — капрал Віллі Апіята). Да ўстановы гэтых узнагарод грамадзянам гэтых краін Брытанскай садружнасці (раней — Брытанскай імперыі) уручаліся звычайныя Крыжы Вікторыі.

Зараз (на канец кастрычніка 2019 года) засталіся жывыя 5 кавалераў арыгінальнага Крыжа Вікторыі (у т. л. адзін крыж, які атрымаў крыж падчас Другой сусветнай войны), 3 кавалера Крыжа Вікторыі для Аўстраліі і 1 кавалер Крыжа Вікторыі для Новай Зеландыі. Апошнім кавалером Крыжа на люты 2015 года является Джошуа Лікі.