Эас

Э́ас (стар.-грэч.: Έως, Αύως, эал. Αυως/Авос, іан. 'Hώίς, дар. 'Αώς, ат. 'Έως; з прагрэч. ausos, мікен. a-wo-i-jo^[3]; сюды ж адносіцца лац.: Aurora) — у старажытнагрэчаскай міфалогіі^[4] багіня світанку^[5], дачка Гіперыёна і тытаніды Тэі^[6], сястра Геліяса і Селены (паводле іншых варыянтаў яна была дачкой Геліяса; маці яе лічылася часам і Ноч). Яе завуць Паланціядай^[7]. Жонка Астрэя, яе дзеці: Анемы (вятры) і Астры (зоркі)^[8].

Эас
стар.-грэч.: Ἠώς
Эас (1895), Эвелін дэ Морган
Міфалогія	старажытнагрэчаская рэлігія[d]
Сфера ўплыву	світанне
Пол	жанчына
Бацька	Гіперыён[1][2]
Маці	Тэя[1]
Браты і сёстры	Геліяс[1] і Селена[1]
Муж	Астрэй, Cephalus[d] і Tithonus[d]
Дзеці	Барэй, Зефір, Нот, Hesperus[d], Phaethon[d], Phosphorus[d], Apeliotes[d], Эўр, Caecias[d], Lips[d], Sciron[d], Astraea[d], Pyroeis[d], Phaenon[d], Stilbon[d], Aoos[d], Emathion[d][1], Мемнан (міфалогія)[1] і Argestes[d]
У іншых культурах	Ushas[d], Aurora[d] і Ēostre[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эас з'яўлялася ранняй раніцай, выходзячы з акіяна, і на калясніцы, запрэжанай выдатнымі канямі, узносілася на неба. Паэты, пачынаючы з Гамера, апісвалі прыгажосць Эас і яе пышнасць, завучы яе «ружаперстай», «прыгожакучаравай», «злататроннай», «апранутай у шафранавы пеплас» і інш. Яе эпітэт тлумачаць так: «Перад узыходам сонца на небе з'яўляюцца разыходныя з цэнтра ружовыя палосы, якія нагадваюць растапыраныя пальцы рукі»^[9].

Багіня з ружовымі пальцамі, як яе заве Гамер, падымаецца раніцай са свайго ложа, выплывае на сваіх боскіх канях Лампасе і Фаэтоне з глыбіні мора і азарае святлом сусвет. Ужо ў Гамера Аўрора завецца багіняй дня і атаясамляецца (асабліва ў трагікаў) з Гемерай (днём).

Імя Эас паходзіць ад праіндаеўрапейскага кораня *h₂aus-os-. У рымскай міфалогіі Эас адпавядае Аўрора, у балцкай — Аўшра, у індаарыйскай — Ушас.