Strollad eus an daolenn beriodek

Ur bann e taolenn drovezhiek an elfennoù^{[Y 1]} eo ar pezh a anver ur strollad e kimiezh ; ur familh a lavarer ivez.
Triwec'h strollad zo, pep strollad o tiskouez an elfennoù eo damheñvel perzhioù fizikel pe gimiek gwiskad elektronek pellañ o atomoù — da lavaret eo o c'harg-kreiz, pa ouzer e vez termenet an darn vrasañ eus perzhioù kimiek un elfenn gant kelc'h-tro an elektron a zo ar pellañ eus nukleüs an atom.

Niverenniñ ar bannoù

Tri doare zo da niverenniñ ar bannoù.

Reizhiad CAS (Chemical Abstract Service) ^[1]

Ur meskaj etre sifroù roman ha lizerennoù latin eo ar reizhiad CAS.

Eus I da VIII e veze niverennet ar strolladoù ; ouzhpenn e niverenn roman e touge pep strollad ul lizherenn A mard oa an elfennoù izili eus ar strollad pennañ, ha B mard oant eus ar strollad metaloù ardreuzat.^{[Y 2]} En Europa e veze arveret ar reizhiad-se.

Reizhiad IUPAC (International Union of Pure and Applied Chemistry) kozh^[2]

Heñvel ouzh ar reizhiad CAS da geñver ar sifroù roman eo ar reizhiad IUPAC kozh a veze implijet e Stadoù-Unanet Amerika, met disheñvel eo implij al lizherennoù A ha B : evit rann dehoù an daolenn e oa A, evit ar rann gleiz e oa B.

Reizhiad IUPAC nevez

Adal 1988 e tivizas an IUPAC ober gant sifroù arabek hepken,^[3] hag e 1990 e voe ar reizhiad nevez embannet en Nomenclature of Inorganic Chemistry^[4].

Ar strolladoù

Setu amañ strolladoù taolenn vareadek an elfennoù hervez ar reizhiad IUPAC nevez.

Niverennadur IUPAC 1990	IUPAC kozh (Europa)	CAS (SUA)	Anv
Strollad 1	IA	IA	Metaloù alkaliek, pe familh al Litiom^[5]
Strollad 2	IIA	IIA	Metaloù prialkaliek pe familh ar Beriliom
Strollad 3	IIIA	IIIB	Lantanidoù hag Aktinidoù, pe familh ar Skandiom
Strollad 4	IVA	IVB	Familh an Titaniom
Strollad 5	VA	VB	Familh ar Vanadiom
Strollad 6	VIA	VIB	Familh ar C'hrom
Strollad 7	VIIA	VIIB	Familh ar Manganez
Strollad 8	VIII	VIIIB	Familh an Houarn
Strollad 9	VIII	VIIIB	Familh ar C'hobalt
Strollad 10	VIII	VIIIB	Familh an Nikel
Strollad 11	IB	IB	Familh ar C'houevr
Strollad 12	IIB	IIB	Familh ar Zink
Strollad 13	IIIB	IIIA	Familh ar Bor
Strollad 14	IVB	IVA	Familh ar C'harbon
Strollad 15	VB	VA	Familh an Nitrogen (pe: Azot)
Strollad 16	VIB	VIA	Familh an Oksigen, anvet ivez Kalkuzennoù
Strollad 17	VIIB	VIIA	Familh an Halogenoù, anvet ivez familh ar Fluor
Strollad 18	Strollad 0	VIIIA	Ar Gazoù nobl, anvet ivez familh an Heliom pe familh an Neon

N'eus bet roet niverenn strollad ebet d'al Lantanidoù ha d'an Aktinidoù.

Notennoù yezh

Notennoù

Levrlennadur

(en) SCERRI Eric R. : The Periodic Table — Its Story and Its Significance, Oxford University Press, SUA, 2006 (ISBN 978-0-19-530573-9)

[Y 1]

[1]

[Y 2]

[2]

[3]

[4]

[5]