Γιαζίντι

εθνοθρησκευτική ομάδα

Οι Γιαζίντι, ή Γεζίντι (κουρδικά: Êzidî, ελληνοποιημένο: Γιαζιντίτες ή Γιεζιντίτες), εθνοθρησκευτική ομάδα με ινδοϊρανικές ρίζες. Οι Κούρδοι Γεζίντι[14][15] διατηρούν στοιχεία του κουρδικού πολιτισμού. Ζουν στην επαρχία της Νινευή του βορείου Ιράκ. Στην Ασία υπάρχουν κι άλλες κοινότητες Γιαζιντιτών στην Υπερκαυκασία, την Αρμενία, την Τουρκία και τη Συρία, οι οποίες όμως βρίσκονται από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε παρακμή, με τα περισσότερα μέλη τους να έχουν μεταναστεύσει στην Ευρώπη, κυρίως στη Γερμανία.[16]

Γιαζίντι
Σημαία των Γιαζίντι που χρησιμοποιεί το ιρακινό κόμμα Κίνημα Γιαζίντι για τη Μεταρρύθμιση και την Πρόοδο
Μία από τις σημαίες των Γιαζίντι
Συνολικός πληθυσμός
500.000–1.200.000[1][2][3]
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς
Ιράκ650.000[4]
Γερμανία100.000–120.000[5][6][7]
Συρία70.000[8][9]
Ρωσία60.586[10]
Αρμενία35.272 (2011 απογραφή)[11]
Γεωργία30.843
Σουηδία7.000[7]
Θρησκείες
Γιαζιντισμός[12]:196
Γλώσσες
Βόρεια Κουρδικά (Λατινική γραφή)[13]

Η θρησκεία τους, ο Γιαζιντισμός, αποτελεί κλάδο του Γιαζντανισμού και θεωρείται ως ένα εξαιρετικώς συγκρητικό θεολογικό σύμπλεγμα τοπικών κουρδικών πίστεων, που περιέχει επίσης ζωροαστρικά στοιχεία, ενώ προστέθηκαν και τμήματα του ισλαμικού σουφικού δόγματος, το οποίο εισήχθη στην περιοχή από τον σεΐχη Αντί ιμπν Μουσαφίρ το 12ο αιώνα μ.Χ.

Οι Γιαζίντι πιστεύουν στον Θεό ως δημιουργό του κόσμου, τον οποίο έθεσε υπό τη φροντίδα επτά θεϊκών υπάρξεων ή αγγέλων, ο αρχηγός των οποίων είναι ο Μελέκ Τάους, ο άγγελος Παγώνι όπως ονομάζεται.

Δημογραφία

Ιστορικώς, οι Γιαζιντίτες ζούσαν αρχικά σε κοινότητες του σημερινού Ιράκ, Συρίας και Τουρκίας, ενώ υπήρχαν αξιοσημείωτοι πληθυσμοί τους στην Αρμενία και τη Γεωργία. Παρόλα αυτά, τα γεγονότα του 20ου αιώνα επέφεραν σημαντικές δημογραφικές αλλαγές στις περιοχές αυτές και μαζική μετανάστευση. Ως αποτέλεσμα, ο πραγματικός αριθμός των Γιαζιντιτών δεν είναι ξεκάθαρος σε πολλές περιοχές και οι εκτιμήσεις για το μέγεθος του συνολικού τους πληθυσμού ποικίλουν.[1]

Ο κύριος όγκος των Γιαζίντι ζει στο Ιράκ, όπου αποτελούν σημαντική μειονότητα.[1] Οι εκτιμήσεις για το μέγεθος των κοινοτήτων στο Ιράκ διαφέρουν σημαντικά, κάνοντας λόγο μεταξύ 70.000 και 500.000. Είναι συγκεντρωμένοι στο βόρειο Ιράκ στην επαρχία Νινευή. Οι δύο μεγαλύτερες κοινότητες είναι στη Σεχάν, βορειοανατολικά της Μοσούλης και στη Σινγιάρ στα σύνορα Ιράκ-Συρίας, 80 χλμ. δυτικά της Μοσούλης. Στη Σεχάν υπάρχει ο ναός του σεΐχη Αντί ιμπν Μουσαφίρ στο Λάλις. Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, η κοινότητα της Σεχάν μαχόταν για κυριαρχία εναντίον της πιο συντηρητικής κοινότητας της Σινγιάρ. Το δημογραφικό προφίλ των Γιαζιντιτών του Ιράκ, ενδέχεται να έχει αλλάξει σημαντικά από την αρχή του Πολέμου στο Ιράκ το 2003 και την πτώση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν.

Γιαζίντι στο όρος Σινγιάρ, στα σύνορα Ιράκ-Συρίας, τη δεκαετία του 1920

Στη Συρία οι Γιαζίντι ζουν σε δύο κοινότητες, μία στην περιοχή Τζαζίρα και μια άλλη στο Κουρντ-Νταγ. Επίσης και στη Συρία ο αριθμός τους είναι ασαφής. Το 1963 ο πληθυσμός τους υπολογιζόταν σε περίπου 10.000, σύμφωνα με την απογραφή του πληθυσμού, αλλά οι αριθμοί της απογραφής του 1987 είναι δυσεύρετοι. Σήμερα, υπολογίζεται ότι ίσως είναι μεταξύ 12.000-15.000 οι Γιαζιντίτες στη Συρία,[1][17] αν και περισσότεροι από τους μισούς εικάζεται ότι έχουν μεταναστεύσει από τη χώρα τη δεκαετία του 1980. Επιπλέον δυσχέρειες στις εκτιμήσεις προκαλούν οι 50.000 πρόσφυγες Γιαζίντι που κατέφθασαν από το Ιράκ λόγω του Πολέμου το 2003.

Η κοινότητα στην Τουρκία μειώθηκε δραστικά κατά τον 20ο αιώνα. Μέχρι το 1982 είχε μειωθεί στα 30.000 άτομα και το 2009 είχαν απομείνει λιγότεροι από 500 Γιαζίντι. Οι περισσότεροι μετανάστευσαν στη Ευρώπη και ειδικώς στη Γερμανία. Αυτοί που παρέμειναν κατοικούν κυρίως στην περιοχή της Τουρ Αμπντίν.[1]

Οι εκτιμήσεις για τις κοινότητες στη Γεωργία και την Αρμενία ποικίλουν, αλλά και αυτές οι κοινότητες μειώθηκαν δραματικά. Στη Γεωργία, από 30.000 απέμειναν λιγότεροι από 5.000 κατά τη δεκαετία του 1990. Οι αριθμοί στην Αρμενία παρέμειναν κάπως πιο σταθεροί. Αυτή τη στιγμή εικάζεται ότι βρίσκονται 40.000 Γιαζιντίτες στην Αρμενία. Οι περισσότεροι Γεωργιανοί και Αρμένιοι Γιαζίντι παρ' όλα αυτά, μετεγκαταστάθηκαν στη Ρωσία, όπου στην απογραφή του 2002 καταγράφηκε πληθυσμός 31.273 ατόμων.

Η μαζική αυτή μετανάστευση και διασκορπισμός οδήγησε στην ύπαρξη μεγάλης Διασποράς. Η πιο σημαντική είναι στη Γερμανία, όπου η κοινότητα των Γιαζιντιτών αριθμεί πάνω από 40.000 άτομα. Οι περισσότεροι είναι από την Τουρκία και πιο πρόσφατα από το Ιράκ, μένοντας στα δυτικά γερμανικά κρατίδια της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας και Κάτω Σαξονίας.[1] Από το 2008, η Σουηδία διαπιστώνει σημαντική αύξηση στην κοινότητα Γιαζιντιτών μεταναστών, η οποία έφτανε πλέον τους 4.000 ανθρώπους το 2010. Στην Ολλανδία, υπάρχει επίσης μια μικρότερη κοινότητα Γιαζίντι. Άλλες κοινότητες της γιαζιντικής Διασποράς υπάρχουν στο Βέλγιο, τη Δανία, τη Γαλλία, την Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Η.Π.Α., τον Καναδά και την Αυστραλία. Ο συνολικός πληθυσμός τους σε όλες αυτές τις χώρες είναι μάλλον μικρότερος από 5.000.[1]

Καταβολές

Αρχηγοί των Γιαζίντι και Χαλδαίοι Χριστιανοί στη Μεσοποταμία, 19ος αιώνας

Οι Γιαζίντι είναι κουρδόφωνος πληθυσμός που έχει προσκολληθεί πνευματικά σε ένα κλάδο του Γιαζντανισμού που συμπλέκει στοιχεία του Μιθραϊσμού, των προϊσλαμικών θρησκευτικών παραδόσεων της Μεσοποταμίας, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ.

Η κεντρική λατρευτική τοποθεσία τους βρίσκεται στο Λάλις, βορειοανατολικά της Μοσούλης. Οι Γιαζίντι αυτοονομάζονται Εζίντι και σε μερικές περιοχές Ντασίνι (από το όνομα κάποιας φυλής τους). Κάποιοι λόγιοι θεωρούν ότι το όνομα Γιαζίντι προέρχεται από από την παλαιοϊρανική λέξη γιαζάτα, που σημαίνει θεϊκό ον, αλλά οι περισσότεροι ισχυρίζονται ότι προκύπτει από το χαλίφη των Ομεϋαδών, Γιαζίντ Α΄. Οι ίδιοι οι Γιαζίντι πιστεύουν ότι το όνομά τους προέρχεται από τη λέξη Γιέζνταν ή Έζιντ (Θεός).[18] Οι πολιτιστικές πρακτικές τους είναι αισθητά κουρδικής προέλευσης και σχεδόν όλοι τους μιλούν τη διάλεκτο Κουρμάντζι (βόρεια Κουρδικά), με την εξαίρεση των χωριών Μπασίκα και Μπαχαζάνι, όπου ομιλούνται τα Αραβικά. Η Κουρμάντζι είναι η γλώσσα σχεδόν όλων των προφορικών θρησκευτικών παραδόσεων των Γιαζίντι. Για αυτό το λόγο και οι ρίζες της θρησκευτικής λατρείας τους είναι λίγο ασαφείς.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι