Χαμάς
Η Χαμάς (αραβικά: حماس [ḥamās]· πλήρες όνομα στα αραβικά: حركة المقاومة الاسلامية [Harakat al-Muqāwama al-Islāmiyya], Κίνημα Ισλαμικής Αντίστασης ή Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης), είναι εθνικιστική παλαιστινιακή σουνιτική παραστρατιωτική οργάνωση και πολιτικό κόμμα που κατέχει σήμερα την πλειοψηφία των εδρών του εκλεγμένου νομοθετικού συμβουλίου στην Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή[2] και κατέχει και τον πλήρη έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας. Πολλά κράτη αναγνωρίζουν τη Χαμάς ως μια τρομοκρατική οργάνωση, ενώ οι διεθνείς οργανισμοί την κατηγορούν για πολλαπλά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Διαθέτει μια ομάδα κοινωνικής Ισλαμικής προπαγάνδας, την Νταουάχ, καθώς και παραστρατιωτικό σκέλος τις Ταξιαρχίες Ιζ αντ-Ντιν αλ-Κασσάμ (αραβικά: كتائب الشهيد عز الدين القسام, «Ταξιαρχίες του μάρτυρα Ιζ αντ-Ντιν αλ-Κασσάμ», και απλούστερα: «Ταξιαρχίες Αλ-Κασάμ»).
Χαμάς حركة المقاومة الاسلامية | |
|---|---|
.svg) | |
| Ηγέτης | Ισμαήλ Χανίγια |
| Ιδρυτής |
|
| Ίδρυση | 1987 |
| Έδρα | Γάζα, Παλαιστινιακά Εδάφη |
| Ιδεολογία | Ισλαμικός θεμελιωτισμός Θρησκευτικός εθνικισμός Ισλαμισμός Τζιχάντ[1] Αντισημιτισμός Αντικομμουνισμός |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Διεθνής προσχώρηση | Μουσουλμανική Αδελφότητα |
| Νομοθετικό Συμβούλιο | 74 / 132 |
| Σημαία κόμματος | |
 | |
| Ιστότοπος | |
| hamas.ps | |
| Πολιτικό σύστημα Παλαιστίνης Πολιτικά κόμματα Εκλογές | |
Ιστορικό
Η Χαμάς ιδρύθηκε το 1987 από τον σεΐχη Αχμέντ Γιασίν και τον Μοχάμεντ Ταχά της Παλαιστινιακής πτέρυγας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, κατά την έναρξη της πρώτης Ιντιφάντα με βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας και άλλες επιθέσεις κατά ισραηλινών αμάχων και των δυνάμεων ασφαλείας.
Η Χαμάς διαθέτει εκτεταμένα προγράμματα κοινωνικής προπαγάνδας[3] και έχει αποκτήσει δημοτικότητα στην παλαιστινιακή κοινωνία με τη δημιουργία νοσοκομείων, εκπαιδευτικών συστημάτων, βιβλιοθηκών και άλλων υπηρεσιών[4] σε όλη τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας[3]. Η διακήρυξη της Χαμάς κάνει έκκληση για την καταστροφή του Κράτους του Ισραήλ και την αντικατάστασή του με ένα παλαιστινιακό ισλαμικό κράτος στην περιοχή που είναι τώρα το Ισραήλ, τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας[5]. Η Χαμάς περιγράφει τη σύγκρουση με το Ισραήλ ως πολιτική και όχι θρησκευτική[6] ή αντισημιτική.[7] Ωστόσο, η ιδρυτική της διακήρυξη, συγγράμματα και πολλές από τις δημόσιες δηλώσεις[8] αντικατοπτρίζουν την επίδραση αντισημιτικών θεωριών συνωμοσίας[9].
Η πολιτική πτέρυγα της Χαμάς κέρδισε πολλές τοπικές εκλογές στη Γάζα, την Καλκίλια και τη Ναμπλούς. Τον Ιανουάριο του 2006, η Χαμάς πήρε μια νίκη έκπληξη στις παλαιστινιακές βουλευτικές εκλογές, λαμβάνοντας 76 από τις 132 έδρες στη βουλή, ενώ η κυβερνούσα Φατάχ πήρε 43.[10] Η διακήρυξη της Χαμάς αναφέρει: "Δεν υπάρχει λύση για το παλαιστινιακό ζήτημα εκτός μέσω της Τζιχάντ"[11], και αυτή η στάση έχει βρει ένα δεκτικό ακροατήριο μεταξύ των Παλαιστινίων· πολλοί αντιλαμβάνονται την προηγούμενη κυβέρνηση της Φατάχ ως διεφθαρμένη και αναποτελεσματική, και οι υποστηρικτές της Χαμάς τη θεωρούν ως κίνημα «ένοπλης αντίστασης»[12] για την υπεράσπιση των Παλαιστινίων από την ισραηλινή κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών.[13] Ωστόσο, μετά την εκλογική νίκη της Χαμάς, έχει επέλθει ιδιαίτερα άγρια διαμάχη μεταξύ της Χαμάς και της Φατάχ, που οδηγεί σε πολλούς θανάτους παλαιστινίων.[14][15]
Μετά τη Μάχη για τη Γάζα τον Ιούνιο του 2007, εκλεγμένοι αξιωματούχοι της Χαμάς εκδιώχθηκαν από τις θέσεις τους στην κυβέρνηση στην Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή στη Δυτική Όχθη, και αντικαταστάθηκαν από αντιπάλους της Φατάχ και ανεξάρτητους, μια δράση που πολλοί Παλαιστίνιοι και άλλοι εμπειρογνώμονες θεώρησαν παράνομη.[16][17] Στις 18 Ιουνίου 2007, ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς (Φατάχ) εξέδωσε ένα διάταγμα που έθεσε εκτός νόμου τη στρατιωτική και εκτελεστική δύναμη της Χαμάς.[18]
Η Χαμάς αναφέρεται ως τρομοκρατική οργάνωση από τον Καναδά,[19] την Ευρωπαϊκή Ένωση,[20][21][22][23] το Ισραήλ,[24] την Ιαπωνία[25] και τις Ηνωμένες Πολιτείες,[26] και απαγορεύεται στην Ιορδανία.[27] Η Αυστραλία[28] και το Ηνωμένο Βασίλειο[29] περιλαμβάνουν μόνο τη στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς, τις Ταξιαρχίες Izz ad-Din al-Qassam, ως τρομοκρατική οργάνωση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν εφαρμόσει περιοριστικά μέτρα κατά της Χαμάς σε διεθνές επίπεδο.[20][30]
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, η Χαμάς χρηματοδοτείται από τη Σαουδική Αραβία, το Ιράν, την Τουρκία, την παλαιστινιακή ομογένεια, και ιδιώτες ευεργέτες σε άλλα αραβικά κράτη.[26]
Τον Μάιο του 2017, ανέλαβε επίσημα αρχηγός της Χαμάς ο Ισμαήλ Χανίγια.
Στις 7 Οκτωβρίου 2023, η Χαμάς ξεκίνησε μια πρωτόγνωρη επιδρομή στο Ισραήλ, συνδυάζοντας πυρά ρουκετών και επιθέσεις κατά των συνόρων της Γάζας, εφαρμόζοντας μια στρατηγική που δεν είχαμε ξαναδεί, από τότε που η Χαμάς ανέλαβε την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας.[31]