Hamas
Mudiad Palesteiniaid Islamaidd Sunni yw Hamas (llythrennol: "Brwdfrydedd"). Mae'r enw'n tarddu o'r blaen-lythrennau حركة المقاومة الاسلامية, sef Ḥarakat al-Muqawama al-Islamiyya "Y Mudiad Gwrthsafiad Islamaidd"). Gan y blaid hon mae mwyafrif y seddau ar gyngor Awdurdod Cenedlaethol Palesteina,[6] ac sydd felly'n llywodraethu'r Llain Gaza. Fe'u hetholwyd yn Ionawr 2006. Mae Israel, yr Unol Daleithiau[7] Canada,[8] yr Undeb Ewropeaidd,[9] a Japan yn disgrifio Hamas fel mudiad terfysgol,[10] ond mae Rwsia, Twrci,[11][12] Tsieina,[13][14][15][16] y gwledydd Arabaidd, Iran ac eraill yn gwrthod gwneud hynny.[17]. Mae Awstralia [18] a'r DU [19] yn nodi mai dim ond adain filwrol Hamas sy'n fudiad terfysgol.
| Hamas حركة المقاومة الاسلامية | |
|---|---|
| Sefydlydd | Sheikh Ahmed Yassin, Abdel Aziz al-Rantissi & Mahmoud Zahar |
| Arweinydd | Khaled Mashal[1][2] |
| Dirprwy Arweinydd | Mousa Abu Marzouq[1][2] |
| Sefydlwyd | 1987[3] |
| Rhagflaenwyd gan | Palestinian Muslim Brotherhood |
| Pencadlys |
|
| Rhestr o idiolegau | Hunanlywodraeth Sunni,[4] Islamic fundamentalism,[5] Cenedlaetholdeb Palesteinaidd, Palestinianism |
| Crefydd | Sunni |
| Partner rhyngwladol | Y Frawdoliaeth Fwslimaidd |
| Cyngor Cyfreithiol Palesteina | 74 / 132 |
| Gwefan | |
| hamasinfo.net | |
| Baner y blaid | |
 | |
Sefydlwyd Hamas yn 1987 gan Ahmed Yassin a Mohammad Taha ar gychwyn yr Intifada Cyntaf ar y Lan Orllewinol fel cangen o'r Frawdoliaeth Fwslimaidd, Eifftaidd.[3][20]. Mae Hamas yn tarddu o'r anfodlonrwydd ag arweinyddiaeth y PLO yn y cyfnod hwnnw. Tyfodd o'r mudiad Mujama, plaid wleidyddol a gefnogwyd gan Israel ar y dechrau fel gwrthbwys i'r PLO. Daeth Hamas i rym yn Ionawr 2006 gan ennill mwyafrif y gynrycholiaeth ar Awdurdod Cenedlaethol Palesteina a threchu'r PLO a Fatah.
Mae hefyd yn gwneud gwaith cymdeithasol pwysig gan sefydlu a rhedeg ysbytai, llyfrgelloedd ac ysgolion [21] drwy'r Lan Orllewinol a Llain Gaza, lle mae'n rheoli. Caiff y bai gan Israel am saethu rocedi atynt; ac er mwyn dileu pwer Hamas y lansiwyd Ymosodiad Israel ar Lain Gaza 2008–2009 ar 27 Rhagfyr 2008 ac yna Ymosodiad arall gan Israel ar Lain Gaza yn 2014.
Mae Siarter Hamas[22] yn galw am ddatgymalu Gwladwriaeth Israel, gan sefydlu gwladwriaeth Islamaidd newydd ar y Tiriogaethau Palesteinaidd[23].
Mae gan y mudiad ei sianel deledu ei hun, Al-Aqsa TV, sy'n darlledu o ddinas Gaza.
Cyfeiriadau
Dolenni allanol
- (Saesneg) Siarter Hamas ar wefan mideastweb.org
