Elèinc di Prémi Nobel per la Pêś

Chè a seguìr, a gh'è 'l elèinc dal persòuni o daj asociasiòun ch'a gh'è stê dê al Prémi Nobel 'd lung i an:

An	Premiê	Nasionalitê	Motivasiòun
1901	Jean Henri Dunant	Śvéssra	Fundadōr dla Crōś Ròsa e inveintōr dal Convensiòun 'd Ginévra p'r i dirìt umàṅ
1901	Frederic Passy	Franza	Fundadōr e presidèint edla prìma sosietê per la pêś Société d'arbitrage entre les Nations
1902	Elie Ducommun, Charles Albert Gobat	Śvéssra	Segretàri onoràri dl Ufìsi internasionêl per la pêś ed Berna
1902	Charles Albert Gobat	Śvéssra	Segretàri generêl dl'Uniòun interparlamentêr e segretàri onoràri dl Ufìsi internasionêl per la pêś
1903	William Randal Cremer	Inghiltèra	Segretàri dla Lega internasionêl edl arbitrê
1904	Institut de droit international	Bélgi
1905	Bertha von Suttner	Austria-Ungheria	Preśidèinta onorària edl Ufìsi internasionêl per la pêś
1906	Theodore Roosevelt	Stêt Unî 1896-1908	Presidèint di Stêt Unî
1907	Ernesto Teodoro Moneta	Itâglia	Presidèint edl Uniòun lunbèrda per la pêś
1907	Louis Renault (giurista)	Franza	Profesōr ed dirìt internasionêl ala Sorbòna
1908	Klas Pontus Arnoldson	Şvèsia	Fundadōr edl Asociasiòun śvedéśa per la pêś e l'arbitrê
1908	Fredrik Bajer	Danimèrca	Presidèint onoràri edl Ufìsi internasionêl per la pêś
1909	Auguste Marie François Beernaert	Bélgi	Member dal parlamèint belga e dla Córt permanèint 'd arbitrê
1909	Paul Henribenjamin Balluet D'estournelles De Constant	Franza	Fundadōr e presidèint dal grup parlamentêr francéś per l'arbitrê internasionêl e fundadōr dal comitê per la diféśa daj interès nazionêl e 'd cunciliasiòun internasionêl
1910	Permanent International Peace Bureau	Śvéssra
1911	Tobias Michael Carel Asser	Paes Bàs	Cumèinsadōr dal Conferèinsi in sìm'a 'l dirìt privê internasionêl a L'Aia
1911	Alfred Hermann Fried	Austria-Ungheria	Giurnalìsta, fundadōr dal Die Friedenswarte
1912	Elihu Root	Stêt Unî 1908-1912	P'r al cuminciamèint ed soquànt tratê 'd arbitrê
1913	Henri La Fontaine	Bélgi	Presidèint edl Ufìsi internasionêl per la pêś
1914	mìa dê a nisùn
1915	mìa dê a nisùn
1916	mìa dê a nisùn
1917	Cumitê internasionêl dla Crōś Ròsa	Śvéssra
1918	mìa dê a nisùn
1919	Thomas Woodrow Wilson	Stêt Unî 1912-1959	Presidèint di Stêt Unî, a favōr dla Lega dal Nasiòun
1920	Leon Victor Auguste Bourgeois	Franza	Presidèint dal Cunsìli dla Lega dal Nasiòun
1921	Karl Hjalmar Branting	Şvèsia	Prìm minìster, deleghê śvedéś dal Cunsìli dla Lega dal Nasiòun
1921	Christian Lous Lange	Norvègia	Segretàri generêl edl'Uniòun interparlamentêr
1922	Fridtjof Nansen	Norvègia	Deleghê norvegéś ala Lega dal Nasiòun, inveintōr dal Pasapórt Nansen p'r al persòuni arfugèdi
1923	mìa dê a nisùn
1924	mìa dê a nisùn
1925	Austen Chamberlain	Inghiltèra	Co-ideadōr di Tratê ed Locarno
1925	Charles Gates Dawes	Stêt Unî 1912-1959	Presidèint edla cumisiòun aleéda per l'arcostrusiòun dòp la guèra e ideadōr dal Piàṅ Dawes
1926	Aristide Briand	Franza	Co-ideadōr di Tratê ed Locarno
1926	Gustav Stresemann	Germâgna	Co-ideadōr di Tratê ed Locarno
1927	Ferdinand Buisson	Franza	Fundadōr e presidèint edla Lega p'r i dirìt umàṅ
1927	Ludwig Quidde	Germâgna	Profesōr, descoridōr in tanti cunferèinsi 'd pêś
1928	mìa dê a nisùn
1929	Frank Billings Kellogg	Stêt Unî 1912-1959	Co-ideadōr dal Pât Briand-Kellogg
1930	Nathan Söderblom	Şvèsia	Cmandànt dal muvimèint ecumènic
1931	Jane Addams	Stêt Unî 1912-1959	Presidèint dla Lega internasionêl 'd cal dòni per la pêś e la libertê
1931	Nicholas Murray Butler	Stêt Unî 1912-1959	A favōr dal Pât Briand-Kellogg
1932	mìa dê a nisùn
1933	Norman Angell	Inghiltèra	Member dal Cumitê eśecutìv dla Lega dal Nasiòun e dal Cunsìli nasiunêl per la pêś
1934	Arthur Henderson	Inghiltèra	Presidèint edla Conferèinsa p'r al diśarmamèint edla Lega dal Nasiòun
1935	Carl Von Ossietzky	Germâgna 1933-1945	Giurnalìsta pacifìsta, imperśunê da 'l 1933 p'r órdin dla Gestapo
1936	Carlos Saavedra Lamas	Argintèina	Presidèint edla Lega dal Nasiòun e mediadōr in dla guèra tra 'l Paraguay e la Bolivia
1937	sortname Robert Cecil	Inghiltèra	Fundadōr e presidèint edla Campàggna internasionêl per la pêś
1938	Ufìsi internasiunêl Nansen p'r i arfugê	Śvéssra
1939	mìa dê a nisùn
1940	mìa dê a nisùn
1941	mìa dê a nisùn
1942	mìa dê a nisùn
1943	mìa dê a nisùn
1944	Cumitê internasionêl dla Crōś Ròsa	Śvéssra	cunsgnê per 'l an indrê mo in dal 1945
1945	sortname Cordell Hull	Stêt Unî 1912-1959	Co-fundadōr prinsipêl dal Nasiòun Unìdi
1946	Emily Greene Balch	Stêt Unî 1912-1959	Presidèinta onorària edla Lega internasionêl 'd cal dòni per la pêś e la libertê
1946	John Mott	Stêt Unî 1912-1959	Presidèint dal Cunsìli misiunàri internasiunêl e presidèint edla Young Men's Christian Association (YMCA)
1947	The American Friends Service Committee	Stêt Unî 1912-1959	“a nòm edla Sosietê 'd céśa di amìg, méj cgnusùda c'ma i Quàcher”
1947	The Friends Service Council	Inghiltèra
1948	mìa dê a nisùn		“Perchè in c'l an lè a n'gh'era mìa nisùn candidê vivèint ch'l andìs bèin” (pinsènd a Mahatma Gandhi, perchè al prémi al n'pōl mìa èser dê dòp edla mort^[1]
1949	John Boyd Orr	Inghiltèra	Organiśadōr e diretōr generêl edla FAO, presidèint dal Cunsìli nasionêl per la pêś e dl'Uniòun mondiêl dai organiśasiòun ed pêś
1950	Ralph Bunche	Stêt Unî 1912-1959	Mediadōr in Palestèina (1948)
1951	Leon Jouhaux	Franza	Presidèint dal Sindachê francéś CGT, vis-presidèint edla Confederasiòun internasionêl di sindachê lìbe e dla Federasiòun sindachêl mondièla, member dal Cunsìli edl'Organiśasiòun internasionêl dal lavōr, deleghê a 'l ONU
1952	Albert Schweitzer	Germàggna Ovest / Franza	Chirùrg misiunàri, fundadōr edl uśdêl Lambaréné in Gabon (śvilùp edla filośofìa dal “Rispêt per la vìta”)
1953	George Catlet Marshall	Stêt Unî 1912-1959	Ideadōr dal Piàṅ Marshall
1954	Elt cumisariê dal Nasiòun Unìdi p'r i arfugê (UNHCR)	Template:ONU
1955	mìa dê a nisùn
1956	mìa dê a nisùn
1957	Lester Pearson	Template:CAN	Presidèint edla 7ma sesiòun dl'Asembléa generêl dal Nasiòun Unìdi (śuntê el forsi 'd pêś per sarèr la crîś ed Suez)
1958	Georges Dominique Pire	Bélgi	A 'l cmànd edl'organiśasiòun 'd ajùt p'r i arfugê l'Europe du Coeur au Service du Monde
1959	Philip Noel-Baker	Inghiltèra	Per la só vìta caluróśa dedichèda a la pêś e a la cooperasiòun internasionèla
1960	Albert John Lutuli	Template:ZAF 1928-1994	Presidèint edl African National Congress
1961	Dag Hjalmar Agne Carl Dag Hammarskjöld (dòp ed mort)	Şvèsia	Segretàri generêl dal Nasiòun Unìdi
1962	Linus Carl Pauling^[2]	Stêt Unî	Chìmic e pacifìsta, profesōr a 'l Caltech, inisiadōr dla campàggna count'r i test nucleèr
1963	Cumitê internasionêl dla Crōś Ròsa	Śvéssra
1963	Federasiòun internasionèla dal societê 'd Crōś Ròsa e Meśalùna Ròsa	Śvéssra
1964	Martin Luther King	Stêt Unî	Cmandànt edla Southern Christian Leadership Conference, ativìsta p'r i dirìt sivîl
1965	Fonda dal Nasiòun Unìdi per l'infànsia (UNICEF)	Template:ONU
1966	mìa dê a nisùn
1967	mìa dê a nisùn
1968	René Cassin	Franza	Presidèint edla Cōrt evropèa di dirìt umàṅ.
1969	Organiśasiòun internasionèla dal lavōr	Śvéssra
1970	Norman Borlaug	Stêt Unî	Sieinsiê agràri a 'l International Maize and Wheat Improvement Center (CIMMYT)
1971	Willy Brandt	Germàggna Ovest	Canceliēr edla Germàggna Òvest (a favōr edl Ostpolitik, polìtica ed normaliśasiòun di rapòrt cun la Germàggna Est e l'Evròpa edl Est)
1972	mìa dê a nisùn
1973	Henry A. Kissinger	Stêt Unî	Intermediàri dai Acòrd ed pêś ed Parì (1973) (per la fin edla guèra dal Vietnam)
1973	Le Duc Tho (mìa vlû tōr)	Template:VNM
1974	Seán MacBride	Franza / Irlânda	Presidèint edl Ufìsi internasionêl per la pêś e dla Cumisiòun edla Namìbia a 'l Nasiòun Unìdi
1974	Eisaku Sato	Template:JPN	Prìm Minìster giapunéś ch'al fèva śuntèr al Giapòun a 'l Tratê 'd mìa proliferasiòun nucleèr
1975	Andrei Dmitrievich Sakharov	Template:SUN 1955-1980	Fìśic nucleèr soviètic ch'al prumuvìva dal campàggni p'r i dirìt umàṅ
1976	Mairead Corrigan	Inghiltèra	Fundadóri dal muvimèint Northern Ireland Peace Movement (dòp cambiê 'd nòm in Community of Peace People)
1976	Betty Williams	Inghiltèra
1977	Amnesty International	Inghiltèra	Campàggna còunt'r a la tortùra
1978	Menachem Begin	Template:ISR	Negosiadōr edla pêś tra 'l Egìt e 'l Iśraél
1978	Mohamed Anwar El Sadat	Template:EGY 1972-1984	Negosiadōr edla pêś tra 'l Egìt e 'l Iśraél
1979	Medra Teréśa 'd Calcùta	India	Fundadóra dal Misionàri edla caritê, per la só dedisiòun ai puvrèt
1980	Adolfo Pérez Esquivel	Argintèina	Da la pèrt di dirìt umàn
1981	Elt cumisariê dal Nasiòun Unìdi p'r i arfugê (UNHCR)	Template:ONU
1982	sortname Alva Myrdal	Şvèsia	Deleghê a l'Asembléa generêl dal Nasiòun Unìdi in sìm'a la tolta vìa di armamèint
1982	Alfonso Garcia Robles	Template:MEX
1983	Lech Wałęsa	Pulògna	Fundadōr ed Solidarność e ativìsta p'r i dirìt umàṅ
1984	Desmond Mpilo Tutu	Template:ZAF 1928-1994	Arsivèscov sudafricàṅ, ativìsta anti-apartheid
1985	International Physicians for the Prevention of Nuclear War	Stêt Unî	Campàggni 'd informasiòun per fèr capìr quèl ch'a gnarèv dòp ed na guèra atómica
1986	Elie Wiesel	Template:ROU 1965-1989 / Stêt Unî	Presidèint edla cumisiòun presidensièla in sìm'a 'l olocàust (autōr dal romànś La notte)
1987	Óscar Arias Sánchez	Template:CRI	“P'r al só lavōr per la pêś in dl'Amèrica sentrèla, ch'l à purtê a 'l'acòrdi firmê in dal Guatemàla, al 7 'd agòst ed cl an chè”
1988	Forsi 'd peace-keeping dal Nasiòun Unìdi	Template:ONU	'L avér tolt pèrt a dimòndi batàj da 'l 1956
1989	Tenzin Gyatso (14um Dalai Lama)	Template:Tibet	Per la só opośisiòun a 'l druamèint edla viulèinsa da pert edla la só gint per la liberasiòun dal Tibet
1990	Michail Sergeevič Gorbačëv	Template:SUN 1980-1991	“Per la só pert ed prim piaṅ in dal custruìr la pêś che anch'incō l'armàgn in tanti pert grosi dla comunitê internasionèla”
1991	Aung San Suu Kyi	Template:MMR 1989-2010	“Per la só lota mìa viulèinta per la democrasìa e i dirìt umàṅ”
1992	Rigoberta Menchu Tum	Template:GUA	“In dl arcgnusimèint p'r al só lavōr per la giustìsia socêl e la pêś etno-culturèla ch'la s fonda in sìm'a 'l rispèt p'r i dirìt di agìnt indìgen”
1993	Fredrik Willem De Klerk	Template:ZAF 1928-1994	“Per quèl ch'i àn lavurê per tōr vìa sàinsa viulèinsa, 'l apartheid, e p'r aver acsè fat cumincèr un nōv Sudàfrica democràtic”
1993	Nelson Mandela	Template:ZAF 1928-1994
1994	Yasser Arafat	Template:PSE	“Per quèl ch'i àn lavurê per purtèr la pêś in dal Medi Oriĵnt”
	Shimon Peres	Template:ISR
	Yitzhak Rabin	Template:ISR
1995	Pugwash Conferences on Science and World Affairs	Template:CAN	“Per tùt quel ch'i àn fat per tōr vìa j armamèint nucleèr in dla polìtica internasionêl e, in dal tèimp lung, per tōr-i vìa dal tùt”
1995	Joseph Rotblat	Pulògna / Inghiltèra
1996	Carlos Filipe Ximenes Belo	Template:TLS	“Per quel ch'i àn lavurê per giustèr in dla pêś la batàja dal Timor Est”
1996	José Ramos Horta	Template:TLS
1997	Campàggna internasionèla per tōr via el mini countra 'l òm (ICBL)	Śvéssra / Stêt Unî	“Per 'l impègn in dal tōr via el mini countra 'l òm”
1997	Jody Williams	Śvéssra / Stêt Unî	“Per 'l impègn in dal tōr via el mini countra 'l òm”
1998	John Hume	Inghiltèra	“P'r al lōr impègn in dal catèr na solusiòun ed pêś a 'l batàj in dl'Irlànda dal Nord”
1998	David Trimble	Inghiltèra
1999	Dutōr sàinsa cunfìn (tolt da 'l James Orbinski)	Śvéssra	“P'r al lōr lavōr umanitàri pionerìstic edl'organiśasiòun in soquànt cuntinèint”
2000	Kim Dae-Jung	Template:KOR	“P'r al só impègn per la democrasìa e i dirìt umàṅ in dla Coréa dal Sud e in dl'Aśia orientèla in generêl, e per la pêś cun la Coréa dal Nord in dal particolêr”
2001	Kofi Annan	Template:GHA	“P'r al lōr impègn per na Tera méj organiśèda e piò pina ed pêś”
2001	Organiśasiòun dal Nasiòun Unìdi	Template:ONU
2002	Jimmy Carter	Stêt Unî	“Per l'impègn decenêl sainsa stufèr-es per catèr dal solusiòun mia viulèinti a 'l batàj internasionèli, per cucèr la democrasìa e i dirìt umàṅ, e 'l śvilòp econòmic e socêl”
2003	Shirin Ebadi	Template:IRN	“P'r al só impègn per la democrasìa e i dirìt umàṅ. Masimamèint per la só batàja p'r i dirìt ed cal dòni e di putèin e putèini”
2004	Wangari Maathai	Template:KEN	“P'r al só ajùt a 'l śvilòp sustgnìbil, ala democrasìa e ala pêś”
2005	International Atomic Energy Agency	Template:ONU	“Per i lōr sfors perchè l'energìa nucleêr la n'vegna mìa druèda per di quèl militêr e perchè invéci la vègna druèda per dla pêś e in dla manéra piò sicùra ch'a s posa”
2005	Mohamed ElBaradei	Template:EGY
2006	Muhammad Yunus	Template:BAN	“Per i lōr sfors per fèr tachèr al śvilòp econòmic e socêl da 'l bas”
2006	Grameen Bank	Template:BAN
2007	Al Gore	Stêt Unî	“Per i lōr sfors per custruìr e stremnèr piò 'd cgnusèinsa in sìm'ai cambiamèint climàtic cauśê da 'l òm, e p'r avér tachê a mèter in pē el premèsi p'r andèr còunt'r a chi cambiamèint lè”
2007	IPCC	Template:ONU
2008	Martti Ahtisaari	Finlândia	“P'r i só gròs e-sfors, in soquànt cuntinèint e per piò 'd treint'àn, per giustèr el batài internasionèli”
2009	Barack Obama	Stêt Unî	“Per i só sfòrs estraordinàri per robustìr la diplomasìa internasionêl e la cooperasiòun tra 'l gint”
2010	Liu Xiaobo	Template:CHN	“Per la só lunga lòta mìa viulèinta p'r i dirìt umàṅ in dla Cina”
2011	Ellen Johnson Sirleaf	Template:LBR	“Per la lōr lòta mìa viulèinta per la sicurèsa ed cal dòni e p'r i lōr dirìt a tōr pert a 'n procès ed pêś”
	Leymah Gbowee	Template:LBR
	Tawakkul Karman	Template:YEM
2012	Uniòun evropéa	Template:EUR	“Per piò 'd ssant'àn 'l à jutê la pêś a 'ndèr avànti e anca la democrasìa e i dirìt umàṅ in dl'Evròpa”
2013	OPAC	Internasionèla	“P'r i só gròs e-sfors per tōr vìa j ermi chìmic”
2014	Kailash Satyarthi	Template:IND	“Per la lōr batàja còunt'r a 'l masamèint di putèin e di ragàs e p'r al dirìt ed tùt i putèin a l'istrusiòun”
2014	Malala Yousafzai	Template:PAK
2015	Tunisian National Dialogue Quartet
2016	Juan Manuel Santos
2017	International Campaign to Abolish Nuclear Weapons
2018	Denis Mukwege, Nadia Murad
2019	Abiy Ahmed

Referèinsi

[1]

[2]