Etnoj en Ĉinio

Listartikolo en Vikipedio

La sekvantaro estas listo de etnaj grupoj en Ĉinio kie "Ĉinio" estas prenita signifhavaj areojn regaditajn de la du statoj uzanta "Ĉinion" en iliaj formalaj nomoj, la Ĉina Popola Respubliko (ĈPR) kaj la Respubliko de Ĉinio (ROĈ, "Tajvano").

Pekina Afiŝo de la 56 nacimalplimultaj grupoj en Ĉinio
Etnologia mapo de Ĉina Popola Respubliko kaj la Respubliko de Ĉinio (Tajvano)

La etnoj de la Ĉina Popola Respubliko inkluzivas 56 etnojn kiuj estas oficiale agnoskita de la registaro, inter aliaj. La Hanoj konsistigas la etnan plimulton, kun 91,59%[1] de la loĝantaro klasifikita kiel Hanoj. Krom la Hanoj, estas 55 aliaj agnoskitaj etnoj kun loĝantaro de proksimume 105 milionoj kiuj loĝas en ĉina teritorio.

La Hanoj estas la plej granda etna grupo, kie kelkaj 91.59% [2] el la loĝantaro estis klasifikita kiel ĉinaj hanoj (~1.2 miliardo). Cetere la plimulta ĉinaj hanoj, 55 aliaj "nacioj" aŭ etnaj grupoj estas rekonita en Ĉinio de la ĈPRa registaro, nombro je proksimume 105 milionoj da loĝantoj, plejparte koncentrita en la nordokcidento, nordo, nordoriento, sudo kaj sudokcidenta sed kun kelkaj en centraj internaj areoj.

La gravaj malplimultaj etnaj grupoj estas ĝŭangoj (16.1 miliono), Manĉuroj (10.6 miliono), hujoj (9.8 miliono), mjaŭoj (8.9 miliono), ujguroj (8.3 miliono), tuĝjaoj (8 miliono), jioj (7.7 miliono), Mongoloj (5.8 miliono), Tibetanoj (5.4 miliono), Bujioj (2.9 miliono), Dungoj (2.9 miliono), Jaŭoj (2.6 miliono), Koreoj (1.9 miliono), Bajoj (1.8 miliono), Hanioj (1.4 miliono), Kazaĥoj (1.2 miliono), Lioj (1.2 miliono) kaj Tajoj (1.1 miliono).

Oficiale konfirmitaj etnaj grupoj en la ĉeftera Ĉinio

En ordo de loĝantaro,[3] Tio ĉi estas la listo de la 56 etnaj grupoj en Ĉinio kiu estas oficiale konfirmita de la registaro de la Ĉina Popola Respubliko. Membroj de pluraj etnaj grupoj loĝas en Honkongo kaj Makao, sed pro la longa apartigo de Ĉinio, multaj de ĉi tiuj etnaj grupoj estas ĝenerale nesciata [mankas fonto] al la Speciala Administra Regiono de Ĉinio (Ĉina Popola Respubliko) de Hongkongo kaj Makao.[klarigu]

Listo

Laŭloĝantare, ĉi tiu estas la listo de la 56 nacimalplimultoj kiuj estas oficiale agnoskita de la registaro de la Ĉina Popola Respubliko.

Esperanta nomoAKodoBPinjineS. ĉineT. ĉineLoĝantaroC
HanojHan/HAHàn Zú汉族漢族1 230 117 207
ĜŭangojZhuang/ZHZhuàng Zú壮族壯族16 178 811
ManĉurojVira/MAMǎn Zú满族滿族10 682 263
Hujoj1Hui/HUHuí Zú回族回族9 816 802
Mjaŭoj2Miao/MHMiáo Zú苗族苗族8 940 116
Ujgurojujgura/UGWéiwúěr Zú维吾尔族維吾爾族8 399 393
TuĝjaojTujia/TJTǔjiā Zú土家族土家族8 028 133
JiojYi/YIYí Zú彝族彝族7 762 286
MongolojMongol/MGMěnggǔ Zú蒙古族蒙古族5 813 947
Tibetanoj3Zang/ZAZàng Zú藏族藏族5 416 021
BujiojBuyei/BYBùyī Zú布依族布依族2 971 460
DungojDong/FARIDòng Zú侗族侗族2 960 293
JaŭojYao/YAYáo Zú瑶族瑤族2 637 421
KoreojChosen/CSCháoxiǎn Zú朝鲜族朝鮮族1 923 842
BajojBai/BABái Zú白族白族1 858 063
HaniojHani/HNHāní Zú哈尼族哈尼族1 439 673
KazaĥojKazak/KZHāsàkè Zú哈萨克族哈薩克族1 250 458
LiojLi/LILí Zú黎族黎族1 247 814
Tajoj4Dai/DADǎi Zú傣族傣族1 158 989
ŜeojŜi/SHShē Zú畲族畲族709 592
LisuojLisu/LSLìsù Zú傈僳族傈僳族634 912
GolaŭojGelao/GLGēlǎo Zú仡佬族仡佬族579 357
DungŝjangojDongxiang/DXDōngxiāng Zú东乡族東鄉族513 805
Gaŭŝanoj5Gaoshan/GSGāoshān Zú高山族高山族458 000
LahuojLahu/LHLāhù Zú拉祜族拉祜族453 705
ŜujojSui/SUShuǐ Zú水族水族406 902
VaojVa/VAWǎ Zú佤族佤族396 610
Naŝioj6Naxi/NXNàxī Zú纳西族納西族308 839
ĈjangojQiang/QIQiāng Zú羌族羌族306 072
TuojTu/TUTǔ Zú土族土族241 198
MolaŭojMulao/MLMùlǎo Zú仫佬族仫佬族207 352
ŜiboojXibe/XBXíbó Zú锡伯族錫伯族188 824
ĤalĥazojKirgiz/KGKēěrkèzī Zú柯尔克孜族柯爾克孜族160 823
DahurojDaur/DUDáwòěr Zú达斡尔族達斡爾族132 394
Ĝingpooj7Jingpo/JPJǐngpō Zú景颇族景頗族132 143
MaŭnanojMaonan/MNMàonán Zú毛南族毛南族107 166
SalarojSalar/SLSǎlá Zú撒拉族撒拉族104 503
BulangojBulang/BLBùlǎng Zú布朗族布朗族91 882
TaĝikojTajik/TATǎjíkè Zú塔吉克族塔吉克族41 028
AĉangojAchang/ACĀchāng Zú阿昌族阿昌族33 936
PumiojPumi/PMPǔmǐ Zú普米族普米族33 600
EvenkojEwenki/EWÈwēnkè Zú鄂温克族鄂温克族30 505
NuojNu/NUNù Zú怒族怒族28 759
Ĝinoj8Ĝina/GIJīng Zú京族京族22 517
ĜinoojJino/JNJīnuò Zú基诺族基諾族20 899
BenglungojDeang/DEDéáng Zú德昂族德昂族17 935
Baŭ'anojBonan/BOBǎoān Zú保安族保安族16 505
RusojRuss/RSÉluōsī Zú俄罗斯族俄羅斯族15 609
JugurojYugur/YGYùgù Zú裕固族裕固族13 719
UzbekojUzbeka/UZ]Wūzībiékè Zú乌孜别克族烏孜别克族12 370
MenbaojMonba/MBMénbā Zú门巴族門巴族8 923
OroĉjunojOroqen/ORÈlúnchūn Zú鄂伦春族鄂倫春族8 196
DulungojDerung/DRDúlóng Zú独龙族獨龍族7 426
TatarojTatar/TTTǎtǎěr Zú塔塔尔族塔塔爾族4 890
Heĝeoj9Hezhen/HZHèzhé Zú赫哲族赫哲族4 640
LŭobaojLhoba/LBLuòbā Zú珞巴族珞巴族2 965

A La nomoj ĉi tie estas bazaj sur "Esperanta-Ĉina Vortaro", Pekino 1986.
B GB(Nacia Normo) 3304-91 "Naciaj nomoj de Ĉinio en romanĉo kun kodoj".[4]
CLa loĝantaro nur inkluzive de la Ĉina Popola Respubliko kaj la Respubliko Ĉinio.
1Inkluzivas Uculojn en Hajnano
2Sama kiel Hmongoj en Hindoĉinio
3Konsistas el subgrupojn Amdovaoj kaj Ĥambaoj
4Termino por kelkaj Kradaja-parolantaj grupoj, ke nomiĝis historie Baj-ji
5Kollektiva nomo por Aborigenoj de Tajvano
6Inkluzivas eventuale distingeblan Mosuojn
7Sama kiel Kaĉinoj en Mjanmao
8Vjetnamoj, ke loĝas historie en Ĉinio
9Sama kiel Nanajoj en Rusio

Festoj de la ĉinaj nacimalplimultoj

En Ĉinio multas ne nur la nacimalplimultoj, sed ankaŭ iliaj festoj. Pri tio ne estas troiga la esprimo: "La nacimalplimultoj festas post tri aŭ kvin tagoj." Iam okazas, ke malsamaj nacioj festas la saman tagon pro malsamaj kaŭzoj.

Ekzemple, la oka tago de la kvara monato laŭ la ĉina luna kalendaro estas festo por pluraj nacimalplimultoj. Tiutage, en meza kaj sudokcidenta Ĉinio mjaŭ-aj junuloj ludas luŝengon kaj junulinoj vigle dancas memore al sia nacia heroo; kaj gŭangoj en suda parto de Guanĝi (Gŭangŝji) okazigas ceremonion memore al la sia. La celebrado de bujioj en la sama tago rilatas al kamplaboro - ili manĝigas al la bovoj kvinkoloran gluecan rizaĵon kaj ripozigas ilin por unu tago. En malsamaj lokoj la tuĝjaoj festas tiun tagon kun diversaj enhavoj: iuj festas datrevenon de la naskigo de la Budho; aliaj - naskiĝtagon de bovo; ceteraj festas por pliigi sian energion, t.e. manĝi nove kreskantajn bambuŝosojn.

La unua tago de la unua monato laŭ la ĉina luna kalendaro, nome la Printempa festo, estas unu el la plej gravaj tradiciaj festoj de la ĉina popolo. En la festotago oni okazigas solenadon por adiaŭi la malnovan jaron kaj peti riĉan rikolton en la venonta jaro. Drakdanco kaj leondanco estas ofte ludataj tiutage.

Ne nur hanoj, sed ankaŭ ĝŭangoj, manĉuroj, kore-nacianoj, mongoloj kaj aliaj nacimalplimultoj solenas la Printempan Feston, ĉiu kun siaj propraj naciaj trajtoj. Ekz., la ĝŭangoj kutimas manĝi gluecan rizaĵon volvitan per bambuaj folioj en la festo. Tia rizaĵo ĝenerale estas tre granda, iu pezas eĉ 5-6 kilogramojn. Frumatene de tiu tago lahuaj junuloj konkure iras al fonto por ĉerpi akvon, kiu estas rigardata kiel simbolo de pureco kaj feliĉo.Pro geografia kaj klimata diferencoj nacimalplimultoj festas sian novjaron en malsamaj tagoj kaj per malsamaj manieroj. Ekz., la jioj de Sichuan-provinco festas Novjaron en oktobro. La taj-oj de Yunnan-provinco en aprilo festas sian Novjaron - La Akvoverŝan Feston. La tibetanoj festas Ia Novjaron laŭ sia propra kalendaro,

En Ĉinio la nacimalplimultoj plejparte havas religian kredon. El religioj originis multaj festoj. Por la hujoj, ujguroj, kazahoj kaj aliaj nacimalplimultoj, kiuj kredas islamon, la Fasto-rompa festo, Mahomet-nasko kaj korbanfesto estas la plej gravaj. La tibeta preĝ-kunsido estas tradicia festo de tibeta budhismo.

La de tajoj atentataj Pordoferma kaj Pordomalferma festoj estas budhismaj. De la Pordoferma festo ĝis la Pordomalferma festo, en ĉiuj unua, sepa, dekkvina kaj dudektria tagoj, la pli-ol-40-jaraj budhistoj enlogigas en la templon por du noktoj kaj tri tagoj. En la templo ili aŭskultas reciton de sutroj, vivas kiel bonzoj. Iliaj manĝaĵoj estas portataj de iliaj gefiloj.

Iuj festoj originis de laboro. Printempe, en sudoriento de Guizhou (Gujĝoŭ)-provinco, la dongoj celebras la Vojo-vivigan Feston, kiu signifas komencon de printempa terkultivado. La vilaĝanoj kolektiĝas sur kampo, iu respektato faras modelon plugi kampon, planti pajlojn por signifi rizid-prikladon. Post la ceremonio oni kantas kaj dancas. La bajoj en Yunnan-provinco lertas kulturi rizon. ĉiujare en la tempo de rizidpriklado ili okazigas koncernan aktivadon.La evenkoj sur stepo de norda Ĉinio celebras la Rikoltan Feston en la 22-a de la kvina monato laŭ la ĉina luna kalendaro. Tiutage en festaj vestoj oni vizitas unu alian.

Malgraŭ diferencaj naciaj trajtoj en la nacimalplimultaj festoj oni prenas amuzon kiel ĉefan enhavon. La tria monato laŭ la ĉina luna kalendaro estas flora sezono ĉe la Nujiang (Nuĝjang)-rivero en Yunnan. Tiam ĉiuj nuoj en florumitaj vestoj, kun floroj en la manoj drinkas rizvinon kaj reciprokas kantojn por celebri la Floran Feston.

Wenquan (Ŭenĉjŭan) subdistrikto de Dushan-gubernio, Guizhou-provinco, famas pro siaj termofontoj. La sesa tago de la sesa monato laü la ĉina luna kalendaro estas tradicia Festo por Bano de la lokanoj - ŝuj-oj. En la festotago sennombraj homoj sin banas en fonto kaj faras reciprokadon de kantoj tagnokte.

Nuntempe la antikvaj festoj portas ankaŭ novepokajn trajtojn: en la festotagoj oni ne nur sin amuzas, sed ankaŭ faras komercadon. Nadam estas pompa kunveno de mongoloj. ĉiujare, en somera fino kaj aŭtuna komenco, la mongoloj feste vestitaj kolektigas sur stepo por celebri sian feston. En la kunveno okazas ne nur la tradiciaj sportaj konkursoj, kiaj luktado, ĉevalkonkuro, sagpafado, ŝnurtira lukto kaj pilkoludo, sed ankaü artaj prezentoj, diversaj ekspozicioj kaj komercaj traktadoj.

Menciindaj estas ankaŭ la Torĉa Festo de ji-oj, la Festo "1a Tria de la Tria Monato" de güang-oj, la cxabaj-a Kantfesto de la buji-oj, la Festo de "Triamonata Strato" de baj-oj ktp.

pri la nacioj en Eo

Bildaro

Vidu ankaŭ

Referencoj

Eksteraj ligiloj