Euroeszeptizismo
(«Euroeszeptiko» orritik birbideratua)
Euroeszeptizismoa mugimendu politiko eta soziala bat da eta bere oinarria, europar hiritarrek, neurri handiago edo txikiagoan, Europar Batasuna errefusatzean datza. Europar integrazio prozesuaren aurkako jarrera ere bada, haren bideragarritasuna eta egokitasuna zalantzan jarriz. Pro-europarrak ez bezala, euroeszeptikoek ez dute talde homogeneoa osatzen eta definitzen dituen ezaugarri bakarra europar eraikuntzaren aurkako mugimenduak dira.
Euroeszeptizismo motak
Bi euroeszeptizismo mota bereizi ohi dira:
- Euroeszeptizismo gogorra: norbere herrialdea Europar Batasunetik ateratzea eskatzen du, edo Europar Batasuna beraren desagerpena, erakunde hori ez demokratikoa, burokratikoa eta estatu kideen zapaltzailea delako[1][2]. Euroeszeptizismoa aipatzean normalean mota honetaz aritzen dira. Alderdi euroeszeptikoak Europako Parlamentuan Askatasunaren eta Demokraziaren Europa taldean biltzen dira eta beren bozeramailea Nigel Farage da, UKIPekoa.
- Euroeszeptizismo biguna edo moderatua: Europar Batasunaren existentzia eta beren herrialdea kide izatea defendatzen dute, baina hainbat politika komunitario (ekonomikoak, migrazioa...) eta Europa federalaren eraikuntza errefusatzen dute. Ezaguna da ere antieuropeismo hitzarekin. Europako Parlamentuan, ezkerreko alderdi euroeszeptiko moderatuak GUE/NGL (Europako Ezker Unitarioa/Ipar Ezker Berdea) taldean daude. Eskuineko alderdi euroeszeptiko moderatuak, Britainia Handiko Alderdi Kontserbadorea buru, Europako Kontserbadore eta Erreformistak (EKE) taldean daude, Europako Alderdi Popularraren zatiketa bat.
Euroeszeptizismoaren arrazoiak
- Estatuaren subiranotasuna defendatzea eta lehenestea batasunaren gainetik. Ondorioz, Europar Batasunaren aldeko eskumenen transferentzia zaildu egiten da, eta horrek, integrazio prozesua moteltzen du. Adibide gisa, 2005ean Frantzia edo Herbehereak bezalako zenbait estatuek Europako Konstituzioari edo 2008an Irlandak Lisboako Itunari emandako ezezkoa aurkitzen dira.
- Estatuen interes ekonomikoen defentsa batasunaren interesen gainetik. Hori dela eta, beren ezaugarriengatik Europar Batasunetik jasotzen dutena baina ekarpen gehiago egiten duten zenbati estatuk trabak jarri izan dituzte EBko aurrekontua handitzeko. Kasurik adierazgarriena Erresuma Batua eta britainiar txekea da.
- Europar Batasunaren eta NATOren jarrera inperialisten gaitzespena.
- Zenbaitzuk neoliberaltzat hartzen dituzten Europar Batasunaren politika ekonomikoen errefusa eta sozialagoa izango den politika ekonomiko baten sustapena. Mota honetako euroeszeptizismoa ez da, beraz, sistema eta erakunde europarren erabateko gaitzespena, baizik boterean dauden alderdi politikoek sistema eta erakunde horietaz egiten duten erabilpenaren arbuioa. Normalean, jarrera hau dutenak ezkerreko edo ezker muturreko alderdiak, edo altermundialismotik gertu dauden talde sozialak izan ohi dira.
| Euroszeptizismo gogorra | Euroszeptizismo biguna | Beste | |
|---|---|---|---|
| Alemania | Errepublikarrak (Die Republikaner, REP)[3] Alemaniar Batasun Popularra (Deutsche Volksunion, DVU)[3] Alemaniako Alderdi Nazional-Demokrata (Nationaldemokratische Partei Deutschlands, NPD)[3] Alemaniarentzako Alternatiba (Alternative für Deutschland, AfD)[4][3] Hiritarrak haserre (Bürger in Wut, BIW) | Ezkerreko Alderdia (Die Linkspartei)[3] Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata (zatiketa)[3] Alderdi Sozialista Kristaua[3] | |
| Austria | Austriako Askatasunaren Alderdia (Freiheitliche Partei Österreichs, FPÖ)[oh 1][3] Austriako Etorkizunaren Aldeko Batasuna (Bündnis Zukunft Österreich) | ||
| Belgika | Vlaams Belang[oh 2][3] Fronte Nazionala[oh 3][3]. | ||
| Bulgaria | Batasun Nazionala Eraso (Национално обединение Атака)[oh 4] VMRO - Bulgariako mugimendu nazionala | ||
| Zipre | Ezker erradikalaren batasunerako komitea | ||
| Kroazia | Eskuineko Alderdi Kroata - Ante Starčević Eskuineko Alderdi Kroata (Hrvatska Stranka Prava, HSP) | ||
| Danimarka | Europar Batasunaren aurkako mugimendu herrikoia[3] Ekaineko mugimendua (Juni Bevægelsen)[3] Daniar Alderdi Popular (Dansk Folkeparti, DF)[3] Batasun Zerrenda[3] Aurrerapenaren alderdia | Alderdi Popular Sozialista (Socialistisk Folkeparti, SF)[3] | |
| Espainia | Ahal dugu | Herri Batasun Hautagaitza (Candidatura d'Unitat Popular, CUP) | |
| Estonia | Independentziaren Alderdia | Zentroko Alderdia[oh 5] | |
| Finlandia | Finlandiako Alderdi Komunista[3] | Benetako Finlandiarrak[oh 6][3] Kristau-demokratak[3] | |
| Frantzia | Ezkerreko Alderdia Frantziako Alderdi Komunista[3] Langile Borroka[3] Liga Komunista Iraultzailea Fronte Nazionala Mugimendu Nazional Errepublikarra | Mugimendu Errepublikarra eta Hiritarra Frantziaren aldeko Mugimendua[3] Alderdi Antikapitalista Berria[3] Frantziaren aldeko Batasuna[3] Errepublika Zutik[3] | |
| Grezia | Ezker Erradikalaren Koalizioa (SYRIZA) Elkartasun Ortodoxo Herrikoia "Ez dut ordainduko" mugimendua Greziar Independenteak Ezker Antikapitalista Urrezko Egunsentia Greziako Alderdi Komunista[3] | Mugimendu demokratiko soziala[3] Udaberri Politikoa[3] Synaspismós[3] | |
| Hungaria | Hungaria hobeago baten aldeko mugimendua | Fidesz | Beste politika bat posible da[oh 7] |
| Irlanda | Irlandako Alderdi Berdea[oh 8][3] Alderdi Sozialista Sinn Féin | ||
| Italia | 5 Izar Mugimendua Ipar Liga Italiako anaiak - Aliantza nazionala | Forza Italia | |
| Letonia | Aberria eta askatasunaren alde | ||
| Lituania | Zentroaren batasuna | ||
| Luxenburg | Alternatiba demokratikorako alderdi erreformista Ezkerra Alderdi politiko erreformatua | ||
| Malta | EUD Malta Alderdi Laborista | ||
| Herbehereak | Ezker Berdea Alderdi Sozialista Askatasunaren aldeko alderdia Batasun Kristaua | ||
| Polonia | Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej Poloniako familien liga Eskuin berria | Legea eta justizia Polonia solidarioa | |
| Portugal | Portugalgo Alderdi Komunista Ezkerreko Blokea | Berdeak | |
| Txekiar Errepublika | Bohemia eta Moraviako Alderdi Komunista Errepublikaren aldeko elkartea - Txekiako Alderdi Errepublikarra | Alderdi Errepublikar zibikoa | |
| Errumania | Errumania Handiaren Alderdia Errepublika Berria | ||
| Erresuma Batua | Erresuma Batuaren Independentziaren Alderdia[oh 9] | Alderdi Kontserbadorea[oh 10] | Alderdi Laborista[oh 11] |
| Eslovakia | Eslovakiako Alderdi Nazionala< | ||
| Eslovenia | Esloveniako Alderdi Nazionala | ||
| Suedia | Suediako Ezker Alderdia Ingurumenaren Alderdia - Berdeak | Zentroko Alderdia Langileen Suediako Alderi sozialdemokrata Ekaineko zerrenda |
Oharrak
Erreferentziak
Ikus, gainera
Kanpo estekak
Datuak: Q223200
Multimedia: Euroscepticism / Q223200
🔥 Top keywords: Berezi:BilatuAzalaTxikipedia:AzalaCarles PuigdemontGonzalo BoyePello OtxandianoBerezi:AzkenAldaketakMaria AntonietaMikel AnteroNerea KortajarenaEuskaraWikipediaTxikipedia:LaukiCastillo SuarezGalicia (L-51)Euskal HerriaIhes beteaEneko AnduezaSarpenBigarren Mundu GerraTxikipediaPaleolitoaMetalLaguntza:Wikipediari buruzCreative CommonsNagore AranburuTraineru estropadaPaulo AzpiazuHaurdunaldiImanol PradalesArrainketariakArotzaren eskuakApirilaren 17Laguntza:SarreraTaula periodikoaTxikipedia:IgelTxikipedia:PaleolitoaOihana EtxebarrietaEuskadi Ta Askatasuna