Francisco Asenjo Barbieri

Francisco Asenjo Barbieri Madrilen jaio zen, Sordo kalean, 1823ko abuztuaren 3an eta San Sebastian elizan eman zioten bataioa. Aita José Asenjo izan zuen eta ama, berriz, Petra Barbieri. Umezurtz geratu zen eta amaren aldeko aitona izan zen ilobaren hezkuntzaren ardura hartu zuena. Aitona dantzaria izandakoa zen, dantza zuzendari eta konpositorea eta, honen eraginez, mutikoa Santa Cruz de la Zarza (Toledo) komentu trinitarioan sartu zuten, latina, erretorika eta poetika ikasi zituelarik^[1].

1837an medikuntza ikasten hasi zen, baina bide hori utzi eta ingeniaritza, fisika eta kimika, marrazketa, frantsesa eta arkitektura hartu zituen gero. Aitonarekin bizi zen oraindik eta solfeo ikasketei ere ekin zien, Rossini, Bellini eta Donizettiren errepertorioa buruz zekizkielarik.

1837an, musika ikasketa ofizialak ere hasi zituen Musika Kontserbatorioan eta Ramón Broca izan zuen klarinete irakasle, Pedro Albéniz pianokoa eta kantua ikasi zuen Baltasar Saldonirekin^[1].

1840an, berriz, konposizioa ikasi zuen Carnicerekin.

Aita hil zenean, ama bigarrenez ezkondu zen, oraingo honetan, Luciano Martínez konpositorearekin eta Lucenara joan zen bizitzera, Barbieri Madrilen geratzen zen bitartean. Mutilak klarinetea edo pianoa jo ohi zuen, bizitza irabazteko^[2].

Zartzuelen aita eta hizkuntza musikalaren aitzindari, benetan espainiarra den antzerki musikal baten sortzaile kantsideratzen dute.

Barbierik 60 bat zartzuela konposatu zituen: Jugar con fuego (1851), Los diamantes de la corona (1854), Pan y toros (1864), El barberillo de Lavapiés (1874)...

Klarinete izan zen Milizia Nazionalaren bandan eta italiar opera konpainia batekin elkartu zen, Il Buontempone opera idatzi zuelarik, baina porrot ekonomikoak ez zion estreinatzen utzi.

Kritiko lanetan ere ibili zen eta Real Palacio antzokiko oroitarazlea ere izan zen.

Musika aldizkari bat sortu zuen, La España musical, eta hortxe piztu zen bere interesa jaioberri zen musikologia zientzian. Bera izango zen, Felipe Pedrellekin batera, Espainian izango zen lehen ordezkaria.

1840ko hamarkadan modan jarri zen opera nazionalaren gaineko polemiketan parte hartu zuen eta gazteleraz eginiko antzerki musikal ekimemetara batu zen, Zartzuelaren berpizkunde itzela ekarriko zutenak. Gaztambide, Ynzenga, Hernando eta Oudrid sortu ziren, generoa kontsolidatuta geratu zelarik. Geroago, Emilio Arrieta etorriko zen taldera eta denen artean sortuko zuten Madrilgo Jovellanos kaleko Zartzuela Antzokia (1856ko urrian).

Antzerkiari eman zizkion urte hauetan, 70 zartzuela baino gehiago idatzi zituen. Hauek dira nabarmenenak: Gloria y Peluca (1850), Jugar con fuego (1851), Todos son raptos (1851), El marqués de Caravaca (1853), Los diamantes de la corona (1854), El sargento Federico (Gaztanbiderekin batera, 1855), Mis dos mujeres (1855), El diablo en el poder (1856), Un tesoro escondido (1861), Pan y toros (1864), El barberillo de Lavapiés (1874) eta El señor Luis el tumbón (1891).

Barbierik beste musika genero batzuk ere landu zituen: 1884an, musika jarri zion Visça la pau ereserkiari, Apel-Les Mestres poeta kataluniarraren testua erabiliz eta Versa est Luctum motetea.

Artikulu ugari idatzi zuen eta agiri musikalen artxibo esanguratsu bat ere bildu zuen, hurrengo urteetan Sociedad de Autoresek argitaratuko zituenak. Luis Carmena eta Millanen opera italiarraren kronikaren sarrera ere idatzi zuen, italiar generoaren oinarriak Madrilera zabalduz (1878).

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Francisco Asenjo Barbieri