Hokkaido
Hokkaido[1] (japonieraz: 北海道 ipar itsasoko bidea) edo ainu hizkuntzaz アィヌ・モシリ, Ainu Mosir) Japoniako lau uharte nagusien artean bigarren handiena da (83.453 km²) eta, era berean, prefektura eta eskualderik handiena. Honshū uhartearen iparraldean dago, Tsugaruko itsasarteak banatua, nahiz eta ur azpiko Seikan tunelak biak lotu. 2014ko erroldaren arabera 5.416.711 biztanle ditu. Antzina Ezo, Yezo, Yeso edo Yesso (蝦夷) esaten zitzaion.
| Hokkaido 北海道 | |||
|---|---|---|---|
 Japonia | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Estatua | Japonia | ||
| Hiriburua | Sapporo | ||
| Gobernuburua | Naomichi Suzuki (en)  | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 43°27′38″N 142°47′32″E / 43.4606°N 142.7922°E | ||
 | |||
| Azalera | 83,456,87 km² | ||
| Punturik altuena | Asahi-dake | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 5.383.579 (2015) | ||
| Dentsitatea | Adierazpen errorea: puntuazio karaktere ezezaguna "," bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Ordu eremua | UTC+09:00 | ||
| http://www.pref.hokkaido.lg.jp/foreign/english.htm | |||
Hiriburua Sapporo da.
Historia
Duela 20.000 urte populatu zen uhartea. Ainuak dira bertako biztanle autoktonoak: aintzina, Honshu uhartean ere baziren, baina japoniarren presioaren ondorioz XII. mendetik aurrera, Yessora mugatu zen beren lurraldea. 659 urtetik aurrera japoniarrek egin zituzten esplorazioak uhartera baina leku isolatua eta hotza iruditu zitzaien eta kriminal eta erbesteratu batzuk baino ez zituzten bidali bertara.
1866tik aurrera, japoniarrak finkatzen hasi ziren eta 1868a Meiji berrezarkuntzak uhartea bereganatzea erabaki zuen. Hokkaidō izena eman zion, "iparraldeko itsasorako bidea". Egun, sei milioi biztanle inguru ditu; ainuak 50.000 inguru baino ez dira.
Geografia
Hokkaido Japoniako iparraldeko mugan kokaturik dagoen uhartea da. Japoniako itsasoa dauka mendebaldean, Okhotskeko itsasoa ipar-ekialdean eta Ozeano Barea hego-ekiadean.
Geografia fisikoa
Uharte bolkanikoa da, baina sumendiez gain, lautada bolkaniko zabalak ere baditu, eta horietan daude uharteko hiri garrantzitsuenak, Sapporo, Asahikawa eta Hakodate. Sumendiak 1.000 eta 2.000 metro artekoak dira eta batzuk oraindik aktibo daude. Garaiena Asahi-dake mendia da, 2.290 metroko estratobolkana. 1993an 7'8 magnitudeko lurrikara izan zen eta horrek eragindako tsunamiak Okushiri hiria suntsitu zuen. 2003an, 8'0 magnitudeko lurrikara izan zen Hokkaidon.
Bi ibai aipagarri ere badaude: Ishikari ibaia, 268 km-rekin Japoniako hirugarrena dena, eta Teshio ibaia, 256 km-rekin, laugarrena. Japoniako itsasoan itsasoratzen dira biak. Hainbat aintzira ere badaude uhartean, handiena Saroma aintzira (Japoniako hirugarrena), eta beste batzuk: Kussharo, Shikotsu, Abashiri eta Mashū.
Parke Nazionalak
Sei parke nazional daude eta haietako bat Gizateriaren Ondare izendatu zuen UNESCOk. Beste bost Parke Kuasi-Nazional daude eta 11 parke natural ere bai. Horretaz gain, Ramsarko hitzarmenean hamabi eremu ere sartu dira. Horrek guztiak argi erakusten du Hokkaidoko turismo baliabide nagusia natura dela.
- Parke Nazionalak:
- Shiretoko Parke Nazionala: Gizateriaren Ondarea da.
- Daisetsuzan Parke Nazionala: Japoniako handiena da azaleraz.
- Rishiri-Rebun-Sarobetsu Parke Nazionala: Ramsarko hitzarmenean dago.
- Kushiro-Shitsugen Parke Nazionala: Japoniako hezegune zabalena. Ramsarko hitzarmenean dago.
- Akan Parke Nazionala
- Shikotsu-Tōya Parke Nazionala
- Parke Kuasi-Nazionalak:
Banaketa administratiboa
Azpi-prefekturak
| Azpi-prefektura | Japonieraz | Hiriburua | Hiri handiena | Bidea | Biztanleria | Zabalera (km²) | Dentsitatea (/km²) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hidaka | 日高支庁 | Urakawa | Shinhidaka | Erdialdeko edota hegoaldeko Bidea | 81,403 | 4,811.96 | 16.92 |
| Hiyama | 檜山支庁 | Esashi | Setana | Hegoaldeko Bidea | 46,999 | 2,629.88 | 17.87 |
| Iburi | 胆振支庁 | Muroran | Tomakomai | Erdialdeko edota hegoaldeko Bidea | 426,627 | 3,698.00 | 115.37 |
| Ishikari | 石狩支庁 | Sapporo | Sapporo | Erdialdeko Bidea | 2,310,001 | 3,539.86 | 652.57 |
| Kamikawa | 上川支庁 | Asahikawa | Asahikawa | Iparraldeko edota erdialdeko Bidea | 535,456 | 9,852.17 | 54.35 |
| Kushiro | 釧路支庁 | Kushiro | Kushiro | Ekialdeko Bidea | 261,883 | 5,997.38 | 43.67 |
| Nemuro | 根室支庁 | Nemuro | Nemuro | Ekialdeko Bidea | 84,035 | 3,406.23 | 24.67 |
| Okhotsk (2010 arte Abashiri) | 網走支庁 | Abashiri | Kitami | Ekialdeko edota iparraldeko Bidea | 324,719 | 10,690.55 | 30.37 |
| Oshima | 渡島支庁 | Hakodate | Hakodate | Hegoaldeko Bidea | 449,371 | 3,936.32 | 114.16 |
| Rumoi | 留萌支庁 | Rumoi | Rumoi | Iparraldeko Bidea | 61,488 | 4,019.91 | 15.30 |
| Shiribeshi | 後志支庁 | Kutchan | Otaru | Erdialdeko Bidea | 250,065 | 4,305.82 | 58.08 |
| Sorachi | 空知支庁 | Iwamizawa | Iwamizawa | Erdialdeko edota iparraldeko Bidea | 365,563 | 6,558.22 | 55.74 |
| Sōya | 宗谷支庁 | Wakkanai | Wakkanai | Iparraldeko Bidea | 75,665 | 4,050.76 | 18.68 |
| Tokachi | 十勝支庁 | Obihiro | Obihiro | Ekialdeko Bidea | 354,147 | 10,831.24 | 32.70 |
Hiri handienak
Hauek dira Hokkaidoko hiri handienak:
Ekonomia
Lehen eta hirugarren sektoreetan oinarritzen da uharteko ekonomia. Arrantza, nekazaritza, basogintza eta meatzaritzarekin batera, azken hamarkadetan turismoak indar handia hartu du eta milioika bisitari ditu, Sapporoko jaialdiak, eski estazioak eta Parke Nazional ugariek erakarrita.
Ondasun nabarmenak
Parke Nazionalak
Shiretoko Parke Nazionala
(Gizateriaren Ondarea).
Asahi-dake mendia (Daisetsuzan Parke Nazionala).
Sōunkyōko arroilak (Daisetsuzan Parke Nazionala).
Kushiro-Shitsugen Parke Nazionaleko hezeguneak.
Rishiri uhartea (Rishiri-Rebun-Sarobetsu Parke Nazionala).
.jpg)
Beste eremu natural batzuk
Erimo lurmuturra (Hidaka-sanmyaku Erimo Parke Kuasi-Nazionala).
Kamui lurmuturra (Niseko-Shakotan-Otaru Kaigan Parke Kuasi-Nazionala).
Komagatake mendia (Ōnuma Parke Kuasi-Nazionala).
Uryū hezeguneak eta Mashike mendiak (Shokanbetsu-Teuri-Yagishiri Parke Kuasi-Nazionala).
Furen hezeguneak (Ramsarko hitzarmena).
Niseko mendiko Grand Hirafu eski estazioa.
Abashiriko uretako izotzaren jitoa.
Hiriak
Asahikawako eskultura museoa.
Hakodateko kaia.
Kushiroko kaia.
Tomakomaiko kaia.
Gokoku-jinja santutegia (Abashiri).
Japoniako iparralderen dagoen puntuaren monumentua (Wakkanai).
Bieiko zelaiak.
Shosanbetsuko santutegia.
Nazioarteko harremanak
Alberta (Kanada) (1980)
Heilongjiang (Txina) (1980)
Massachusetts (AEB) (1988)
Sakhalin oblasta (Errusia) (1998)
Busan (Hego Korea) (2005)- Hego Gyeongsang (Hego Korea) (2006)
- Seul (Hego Korea) (2010)
Ikus, gainera
Erreferentziak
Kanpo lotura
- (Japonieraz)(Ingelesez) Hokkaidoko webgune ofiziala
Kanpo estekak
 | Orri honetako testu zati batzuk japoniar idazkerarekin idatzita daude. Euskarri eleaniztun egokirik gabe, galdera ikurrak ikusiko dituzu kanji edo kana karaktereen ordez. |