Imotz
Imotz[3] ([imots̻]) Nafarroa Garaiko udalerria da, herrialdearen iparraldean kokaturik dagoena, Iruñeko merindadean eta Ultzamaldeako eskualdean.
| Imotz | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
 | |||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Herrialdea |  Euskal Herria | ||||||||||
| Lurraldea | Nafarroa Garaia | ||||||||||
| Merindadea |  Iruñea | ||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua |  Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Nafarroa | ||||||||||
| Izen ofiziala |  Imotz | ||||||||||
| Alkatea | Jose Angel Iturralde Bildarratz (EH Bildu) | ||||||||||
| Posta kodea | 31869 | ||||||||||
| INE kodea | 31126 | ||||||||||
| Herritarra | imoztar | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 42°57′22″N 1°48′06″W / 42.956°N 1.8016°W | ||||||||||
| Azalera | 42,4 km² | ||||||||||
| Distantzia | 30 km (Iruñetik) | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 421 (2023:  3) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 9,97 biztanle/km² | ||||||||||
| Zahartzea[1] | % 48 | ||||||||||
| Ugalkortasuna[1] | ‰ 56,82 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera[1] | % 79,31 (2011) | ||||||||||
| Desberdintasuna[1] | % 0 (2011) | ||||||||||
| Langabezia[1] | % 8,04 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[1][2] | % 53,20 (2018:  %-6,37) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Webgunea | http://www.imotz.eus | ||||||||||
43.2 kilometro koadroko eremua du eta 434 biztanle zituen 2014. urtean.
Geografia
Inguru naturala eta kokapena
Imotz, Iruñeko merindadearen erdialdean dago, Nafarroako hiriburutik 30 bat kilometrora. Larraun ibaiak udalerria zeharkatzen du, Biaizpeko haitzarterako bidean.
Herriaren udalerri mugakideak hauek dira: Basaburua eta Ultzama (iparraldean), Atetz (ekialdean), Txulapain eta Itza (hegoaldean) eta Arakil eta Larraun (mendebaldean).
Klima
Oskotzen, itsasoaren mailatik 562 metrora, Nafarroako gobernuak jarritako estazio meteorologikoa dago.[4]
Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.
Ikusi edo aldatu datu gordinak.
Herriak
Ondoko hauek dira Imotz udalerria osatzen duten herriak: Etxaleku (herriburua), Eraso, Goldaratz, Latasa, Muskitz, Oskotz, Urritza eta Zarrantz.
2006ko erroldaren arabera, ehun biztanle baino gehiago dituen herri bakarra Etxaleku da (116 biztanle).
Eraso
Etxaleku
Goldaratz
Latasa
Oskotz
Zarrantz
Demografia
| Imozko biztanleria |
|---|
 |
2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko hamalau etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %3,23 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).
Politika
Udal hauteskundeak
2007an Nafarroa Baiko Marian Iribarren Aldaregia EAko kidea[5] aukeratu zuten alkate; alderdi horrek zazpi zinegotzietatik lau lortu zituen eta, hortaz, gehiengo osoa udalean. Beste hirurak Imotz Berri[6] edo Agrupación Independiente Nuevo Imotz eskuindarrak lortu zituen. Eusko Abertzale Ekintzako zerrenda baliogabetu egin zuten[7]. Baliogabeko botoak 75 izan ziren (emandako guztien %28,30) eta boto zuriak 6 (%3,16). Abstentzioa %33,75koa izan zen. Agintaldian zehar Iribarrenek alkatetza utzi eta Joaquín Garbisu zerrendakideak (baina kasu honetan Aralarrekoa denak[8]) hartu zuen.
| Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
| Nafarroa Bai | 97 | 4 |
| Imotz Berri | 87 | 3 |
2011n bi izan ziren aurkeztutako zerrendak; Imotz Elkartuzek 4 zinegotzi, alkate bihurtu zen José Ángel Iturralde Bildarratz barne, lortu zituen eta NaBai 2011k 3.
| Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
| Imotz Elkartuz | 135 | 4 |
| NaBai 2011 | 98 | 3 |
2015eko udal hauteskundeetan EH Bildurena izan zen aurkeztu zen zerrenda bakarra, hautetsi guztiak eskuratuz. Jose Angel Iturralde Bildatarratzek alkatetza mantendu zuen.
| Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
| EH Bildu | 153 | 7 |
Udaletxea
Imozko udaleko idazkaria, Basaburuako idazkari ere bada.
- HELBIDEA: Doneztebe kalea z/g (Etxaleku)
Alkateak
| 2007-? | Marian Iribarren Aldaregia | Nafarroa Bai |
| ?-2011 | Joaquín María Garbisu Oraien | Nafarroa Bai |
| 2011-2015 | José Ángel Iturralde Bildarratz | Imotz Elkartuz |
| 2015- | José Ángel Iturralde Bildarratz | EH Bildu |
Azpiegitura eta garraioak
La Muguiroarra autobus konpainiak Imozko Latasa eta Urritzako kontzejuak Iruñearekin batzen ditu. Autobus lineak honako ibilbidea egiten du:
- Aldatz - Lekunberri - Irurtzun - Berriobeiti - Iruñea
Euskara
Gaur egun eskualdeko udalerririk euskaldunenen artean dugu, biztanleen erdia baino gehiago da euskal hiztun (%64 1996an). Hori dela eta, foru legearen arabera, alde euskaldunean kokatuta dago.
Herriko euskalkiari dagokionez, Koldo Zuazok herriaren berezko hizkeran[9][10] sailkatu zuen. Tarteko hizkeratzat hartzen du, nafarreraren eta erdialdeko euskara edo gipuzkeraren artean dagoena.
Imoztar ospetsuak
- Frantzisko Elizalde (1646-?), apaiz eta idazlea.
- Martin Jose Iriarte (1799 - XIX. mendea), militarra.
- Agustin Beloki (1904-1996), okin eta bertsolaria.
- Francisco Astitz (1908-1986), apaiz eta idazlea.
- Jesús Erize (1911-1990), fraide misiolaria.
- Sagrario Aleman (1952-), euskara irakaslea eta euskaltzaina.
Bibliografia
- Jose Maria Jimeno Jurio (zuzendaria), Nafarroako toponimia eta mapagintza. XLIV, Iruñea, 1997. ISBN 84-235-1614-8
Erreferentziak
Ikus, gainera
Kanpo estekak
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Nafarroa |
- Imotz ibarraren ahozko tradizioari buruzko liburuaren aurkezpena Nafarroako Gobernuaren webgunean.
- (Gaztelaniaz) Imotzi buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.
- Oskotz kontzejuaren ikuspegia Google Street View-n.
Datuak: Q1647962
Multimedia: Imotz / Q1647962
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Imotz
