Pilsen
Pilsen[1] (txekieraz: Plzeň, ˈpl̩zɛɲ ahoskatua; alemanez: Pilsen) Txekiar Errepublikako hego-mendebaldeko hiria eta Bohemia eskualde historikoko Pilsen eskualdeko hiriburua da. Pragatik 90 km mendebaldera dago, Berunka ibaia osatzen duten lau ibaien (Uslava, Uhlava, Radbuza eta Mze) bilgunean, eta hiru barrutitan banatuta dago. 2012an 167.472 biztanle zituen[2]. Plzenen San Bartolome katedrala gotikoa dago.
| Pilsen Plzeň | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| hiria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Herrialdea |  Txekia | ||||||||||
| Eskualdea |  Pilsen eskualdea | ||||||||||
| Barrutia | Plzeň-City District | ||||||||||
| Alkatea | Roman Zarzycký (en)  | ||||||||||
| Izen ofiziala | Plzeň Statutární město Plzeň Pilsen | ||||||||||
| Jatorrizko izena | Plzeň | ||||||||||
| Posta kodea | 301 00–326 00 | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 49°44′29″N 13°22′57″E / 49.7414°N 13.3825°E | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 137.671042 km² | ||||||||||
| Altuera | 308 m | ||||||||||
| Mugakideak | Losiná, Chrást, Zruč-Senec, Nová Ves, Dobřany, Starý Plzenec, Letkov, Kyšice (Plzeň-City barrutia), Dýšina, Útušice, Štěnovice, Druztová, Město Touškov, Líně, Čeminy, Chotíkov, Vochov, Vejprnice eta Třemošná | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 181.240 (2023ko urtarrilaren 1a) 12.507 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 1.316,47 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Sorrera | 1295 | ||||||||||
| Telefono aurrizkia | 37 | ||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Hengelo, Winterthur, Limoges, Ratisbona, Gera, Birmingham, Esmirna, Žilina, Lieja eta Monterrey | ||||||||||
| Matrikula | P | ||||||||||
| plzen.eu, pilsen.eu… eta pilsen.eu… | |||||||||||
Industrian (armagintza, burdinbide gaiak, makineria, larrugintza, zurgintza) oinarritzen da ekonomia jarduera nagusia, garagardogintzan bereziki. Munduan oso ezaguna da Pilsner garagardoaren (txekieraz: pivo plzeňského typu) sorlekua izateagatik. Ondo gorde dira antzinako monumentuak. Aipagarriak dira, besteak beste, San Bartolome eliza (1444), XVI. mendeko udaletxea, Errenazimentuko jauregia eta hainbat museo. Kalte larriak izan zituen Bigarren Mundu Gerran.
2015ean Europako kultura-hiriburua izan zen, Belgikako hiri batekin batera, Mons izenekoa.
Klima
 Datu klimatikoak (Pilsen)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 16 | 17 | 22 | 26 | 30 | 32 | 40 | 35 | 32 | 26 | 16 | 16 | 40 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 1 | 2 | 7 | 12 | 17 | 20 | 22 | 22 | 18 | 12 | 5 | 2 | 12 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | -1 | -0 | 3 | 7 | 12 | 15 | 17 | 17 | 13 | 8 | 2 | 0 | 8 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -3 | -3 | -0 | 2 | 7 | 10 | 12 | 12 | 8 | 4 | 0 | -1 | 3 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -24 | -25 | -25 | -7 | -2 | 0 | 5 | 2 | -2 | -6 | -12 | -28 | -28 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 20 | 15 | 17 | 15 | 14 | 14 | 14 | 12 | 12 | 12 | 17 | 19 | 181 |
| Iturria (1): www.weatherbase.com | |||||||||||||
| Iturria (2): http://www.chmi.cz/meteo/opss/opsss.html | |||||||||||||
Iruditegia
J. K. Tyla antzokia
Udaletxea
Sinagoga handia
Unibertsitatea
Herritar ezagunak
- Norbert Tauer (1898-1983), euskalari eta idazlea.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013/08/31 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak
- Pilsen hiriko webgune ofiziala (Txekieraz) (Ingelesez) (Alemanez)
