نقش جنسیتی
نقش جنسیتی (به انگلیسی: Gender role) یک نقش اجتماعی، شامل طیفی از رفتارها و نگرش‌هایی است که به‌طور کلی برای یک فرد بر اساس جنسیت آن فرد قابل قبول، مناسب یا مطلوب تلقی می‌شود.[۱][۲] نقش‌های جنسیتی معمولاً بر مفاهیم مردانگی و زنانگی متمرکز می‌شوند،[۱] اگرچه استثناها و تغییراتی نیز وجود دارد مانند جنسیت سوم و جنسیت کوئیر
ویژگی‌های مربوط به این انتظارات جنسیتی ممکن است در بین فرهنگ‌ها متفاوت باشد، در حالی که ویژگی‌های دیگر ممکن است در طیف وسیعی از فرهنگ‌ها مشترک باشد.[۳]
نقش‌های جنسیتی بر طیف وسیعی از رفتارهای انسانی تأثیر می‌گذارد، اغلب شامل لباسی که فرد برای پوشیدن انتخاب می‌کند، حرفه‌ای که فرد دنبال می‌کند، روابط شخصی که فرد وارد می‌شود و نحوه رفتار آنها در این روابط. به‌طور سنتی زنان را در حوزه «خصوصی» نگه می‌دارند. و مردان در حوزه «عمومی».[۴]
گروه‌های مختلف، به‌ویژه جنبش‌های فمینیستی، تلاش‌هایی را برای تغییر جنبه‌های نقش‌های جنسیتی غالب انجام داده‌اند که معتقدند ظالمانه، نادرست، و جنسیت‌گرا هستند.
| مدل الف – تفکیک جنسیتی کامل | مدل ب – ادغام کامل نقش‌ها | |
|---|---|---|
| آموزش | صلاحیت حرفه‌ای بالا فقط برای مرد مهم است. | مدارس مختلط، محتوای یکسان کلاس‌های دخترانه و پسرانه، صلاحیت یکسان برای زنان و مردان. |
| حرفه | محل کار حوزه اصلی زنان نیست. پیشرفت شغلی و حرفه ای برای زنان بی‌اهمیت تلقی می‌شود. | برای زنان، شغل به همان اندازه برای مردان مهم است. فرصت‌های حرفه ای برابر برای مردان و زنان ضروری است. |
| خانه‌داری | خانه‌داری و مراقبت از کودک از وظایف اصلی زن است. | مشارکت مرد در این کارکردها فقط تا حدی مورد نظر است. تمام کارهای خانه توسط هر دو طرف ازدواج به‌طور مساوی انجام می‌شود. |
| تصمیم‌گیری | در صورت تعارض، مرد حرف آخر را می‌زند، مثلاً در انتخاب محل زندگی، انتخاب مدرسه برای کودکان و تصمیم‌گیری در مورد خرید. | هیچ‌یک از شریک‌ها تسلط ندارند. راه‌حل‌ها همیشه از اصل یافتن یک تصمیم هماهنگ پیروی نمی‌کنند. وضعیت موجود در صورت بروز اختلاف حفظ می‌شود. |
| نگهداری از کودکان | زن بزرگ‌ترین بخش این کارکردها را بر عهده دارد. او بچه‌ها را تربیت می‌کند و از هر نظر از آنها مراقبت می‌کند. | زن و مرد این وظایف را به‌طور مساوی تقسیم می‌کنند. |
«گیل کافمن» با استفاده از داده‌های ایالات متحده و تمرکز بر نقش‌های جنسیتی در خانواده اظهار کرد که مردان با نگرش برابری‌طلبانه تمایل بیشتری به داشتن فرزند دارند، در حالی که در میان زنان برعکس است.[۵]
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Gender role». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۸ مهر ۱۳۹۲.
پیوند به بیرون
- Zhu، Nan؛ Chang، Lei (۲۰۱۹-۰۷-۲۳). «Evolved but Not Fixed: A Life History Account of Gender Roles and Gender Inequality». Frontiers in Psychology. Frontiers Media SA. ۱۰. doi:10.3389/fpsyg.2019.01709. شاپا 1664-1078.
- International Foundation (For) Gender Education،
- Gender PAC.
- Career advancement for professional women returners to the workplace
- Men and Masculinity Research Center (MMRC), seeks to give people (especially men) across the world a chance to contribute their perspective on topics relevant to men (e.g. , masculinity, combat sports, fathering, health, and sexuality) by participating in Internet-based psychological research.
- The Society for the Psychological Study of Men and Masculinity (Division 51 of the American Psychological Association): SPSMM advances knowledge in the psychology of men through research, education, training, public policy, and improved clinical practice.
- Gender Stereotypes - Changes in People's Thoughts, A report based on a survey on roles of men and women.