Artocarpus heterophyllus

É unha árbore perennifolia que alcanza un tamaño de 10 a 15 (ás veces 20) m de alto con copa densa. Tronco de 3 a 4 m de circunferencia, con codia de cor marrón avermellada, lisa, e poliñas novas glabras. Follas cun pecíolo de 2 a 3 cm de longo, elípticas a obovadas de (5 -) 8-15 (-20) cm de longo, (3,5-) 4-10 (-12) cm de largo, coriáceas, enteiras ou con 3 lobos nos brotes novos, de cor verde escura e brillante na cara, glabras, de base cuneada, obtusa a subaguda nas puntas; estípulas grandes, espatáceas, de 5–8 cm de longo. A inflorescencia masculina é terminal ou axilar, de cilíndrica a claviforme, de (2,5-) 3-8 (-10) cm de longo e de 1-2,5 cm de largo; pedúnculos de ata 6 cm de longo. Inflorescencia feminina no tronco principal e nas pólas vellas, cilíndrica ou oblonga, tuberculada e de maior tamaño que a masculina. Froito sincarpo oblongo-globoso, que colga no tronco, masivo, de 25 a 100 cm de longo, xeralmente de 20 a 25 cm, de diámetro, ás veces máis, carnoso, con tubérculos, marrón externamente, con polpa que vai do vermello ao alaranxado ou do amarelo ao branco. Sementes máis ou menos reniformes, de 2 a 3 cm de longo, embebidas na polpa.

O A. heterophyllus xogou un importante papel na agricultura india durante séculos. Os decubrimentos arqueolóxicos na India revelaron que era cultivada alí desde hai de 3000 a 6000 anos.^[15] Foi tamén moi cultivada no sueste de Asia. Os polinizadores da planta son as abellas sen aguillón Tetragonula iridipennis, e como tales, xogan un importante papel no cultivo da planta^[16]

O froito desta planta é unha solución potencial en países que se enfrontan co problema da seguridade alimentaria,^[13] como varios países de África.^[17] Os coidados que require a planta non son moitos, cómpre un podado mínimo; só se necesita ás veces a corta das pólas mortas desde o interior da árbore.^[11] Ademais, as poliñas que levan froitos deben ser dobradas ou cortadas para inducir o crecemento na seguinte tempada.^[11] As pólas poden tamén cortarse cada tres ou catro anos para manter a súa produtividade.^[11]

O froito do A. heterophyllus ten unha dozura e aroma afrutado característico. Nun estudo de volátiles aromáticos de cinco cultivares deste froito, os principais compostos volátiles que se detectaron foron o etil isovalerato, propil isovalerato, butil isovalerato, isobutil isovalerato, 3-metilbutil acetato, 1-butanol e 2-metilbutan-1-ol.^[18] Un froito completamente maduro e sen abrir dise que "emite un forte aroma," e o olor da parte interior do froito describiuse como similar ao da ananás e a banana.^[11] Unha vez asadas, as sementes poden ser unha alternativa comercial ao aroma de chocolate.^[19]

A carne do froito é amidonosa e fibrosa e é unha boa fonte de fibra dietaria. O aroma é comparable a unha combinación de mazá, ananás, manga e banana.^[11][20] As variedades distínguense segundo as características da carne do froito.

O froito úsase habitualmente nos cociñas do sur e sueste de Asia, nas que existen moitos pratos nos que se engade este froito, o seu zume ou sementes. Cómese fresco ou cociñado e utilízase maduro ou verde segundo o prato.^[20][21]

A polpa do froito está composta dun 74% de auga, 23% de carbohidratos, 2% de proteínas e 1% de graxas. Nunha porción de 100 gramos, o froito cru proporciona unhas 95 calorías e é unha rica fonte de vitamina B₆. Contén niveis moderados de vitamina C e potasio, e ningún nutriente máis en cantidades significativas (ver táboa).

A madeira da árbore úsase para a produción de instrumentos musicais. En Indonesia, a madeira máis dura do tronco tállase para formar os tambores do gamelan, e en Filipinas, a súa madeira branda úsase para facer parte do kutiyapi, un tipo de laúde. Tamén se usou para facer o corpo do intrmento de cordas indio chamado veena e os tambores do mridangam, thimila e kanjira; a madeira amarela dourada de boa textura é utilizada para construír mobles e casas na India. As placas de madeira ornamentais chamadas avani palaka, tamén feitas da madeira desta árbore, utilízase como cadeira para os sacerdotes durante as cerimonias hinduístas de Kerala. En Vietnam a súa madeira é moi aprezada para facer estatuas de Buda para os templos.^[22] e barrís para o prebe de peixe.^[23]

A madeira desta árbore é amplamente usada na fabricación de mobles, portas e fiestras, e na construción de tellados. A cerna do tronco utilízase nas tradicións dos monxes budistas do sueste de Asia como tinguidura, o que lles dá ás roupas dos monxes desas tradicións a súa característica cor marrón clara.^[24]

É o froito nacional de Bangladesh.^[14] É o froito do estado dos estados indios de Kerala e Tamil Nadu e un dos tres froitos propicios de Tamil Nadu, xunto coa manga e a banana.^[25]

No Brasil, esta planta converteuse nunha especie invasora, como ocorre no Parque Nacional do Bosque de Tijuca en Río de Xaneiro. O bosque de Tijuca é principalmente un bosque secundario artificial, cuxa plantación comezou a mediados do século XIX. Os A. heterophyllus foron parte da flora do parque desde a súa fundación, pero recentemente a especie expandiuse excesivamente, e os seus froitos, que caen de forma natural ao chan e abren alí, son comidos avidamente por pequenos mamíferos, como a tití común^[26] e o coatí. As sementes son dispersadas por estes animais; isto permite que os froitos compitan polo espazo coas árbores nativas. Ademais, como o tití común e o coatí tamén depredan de forma oportunista ovos e polos de aves, os froitos do A. heterophyllus son para eles unha doada fonte de alimento e isto permitiu que expandisen as súas poboacións, para detrimento das poboacións de aves. Entre 2002 e 2007, os xestores do parque destruíron 55 662 plantiñas novas de A. heterophyllus na área do bosque de Tijuca para controlaren a especie.^[27]

Os cinco produtores principais deste froito (en miles de toneladas) son os seguintes:^[28]

Posición	País	Produción (miles de toneladas)
1	India	1436
2	Bangladesh	926
3	Tailandia	392
4	Indonesia	340
5	Nepal	18,97

Outros artigos

• Árbore do pan