Wjelk
 | |
| Wjelk (Canis lupus)' | |
| systematika | |
|---|---|
| domena | Eukaryoty |
| swět | Zwěrina |
| rjadownja: | cycaki (Mammalia) |
| podrjadownja: | wyše cycaki (Eutheria) |
| rjad: | rubježne zwěrjata (Carnivora) |
| swójba: | psy (Canidae) |
| wědomostne mjeno | |
| Canis lupus | |
| Linnaeus (1758) | |
Wjelk (łaćonsce Canis lupus) je rubježne zwěrjo ze swójby psow. Wón je zwjetša w swójbnym zwjazku žiwy, kiž rěka stadło. Wjelki zežiwjeja so hłownje wot dźiwich kopytačow kaž na přikład sornow.
Družina bě wot pózdnjeho pleistocena, potajkim wjace hač sto tysac lět, rozšěrjena po cyłej Europje a we wulkich dźělach Azije kaž tež w Japanskej a Sewjernej Americe, je so pak w 19. lětstotku w nimale wšěch kónčinach přez hońtwu jara zdeciměrowała a w srjedźnej a zapadnej Europje nimale dospołnje dowutupiła. Wot kónca 20. lětstotka steji wjelk pod přirodoškitom, štož wjedźe k wočerstwjenju wobstatka. W Němskej narodźichu so w lěće 2000 zaso prěnje šćenjata. W nowembrje 2013 zwěsćichu 25 stadłow,[1] předewšěm we Łužicy, lěto na to hižo 34[2] a w awgusće 2016 69.[3]
Dla mnohich mytosow a bajkow słušeja wjelki k najznaćišim rubježnym zwěrjatam.
Wjelki we Łužicy
W Hornjej Łužicy bě w lěće 2016 cyłkownje 18 stadłow, a to pola Róžanta, Minakała, Hórnikec, Njedźichowa, Duboho, Niskeje, Běhan, Dubca, Wochoz, Noweho Města, we Łužiskej jězorinje, w Kinsporskej holi, Łužničanskej holi, pola Raschütza, w Gorischskej holi, na Hohwaldźe pola Wjazońcy, pola Kumwałda a na Limasu. Dalše stadło bě snadź we wokolinje Žitawy žiwe.
Tež w Delnjej Łužicy su wjacore wjelkowe stadła, wosebje w kónčinje něhdyšich brunicowych jamow Łužiskeho rewěra.
Wobrazy
Hłowa w profilu
Wjelk w profilu
Wjelkowy nop
Rozšěrjenje wjelka dźensa a prjedy
Polarny wjelk (Canis lupus arctos)
_2.png){kind=small}
Žórła
Wotkazaj
Commons: Wjelk – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow