Բեռնարդո Բերտոլուչի

Բեռնարդո Բերտոլուչին ծնվել է Իտալիայի Պարմա քաղաքում։ Նրա հայրը բանաստեղծ, կինոքննադատ և արվեստների պատմության պրոֆեսոր Աթիլիո Բերտոլուչին էր և խրախուսում էր Բեռնարդոյի հետաքրքրասիրությունը կինոյի նկատմամբ` նրան հաճախ տանելով նկարահանման հրապարակ։ 1957-1958 թվականներին Բեռնարդոն իրականացնում է կինոյում իր առաջին փորձնական աշխատանքները` «Ճոպանուղի» (1957 թ.) և «Խոզի մահը» (1958 թ.) սիրողական կինոնկարները։ Դեռևս լինելով Հռոմի համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետի ուսանող, նա ծանոթացել էր Պիեռ Պաոլո Պազոլինիի հետ։ Այդ տարիներին իր «Գաղտնիքներ որոնելիս» բանաստեղծական ժողովածուի համար նա արժանացել էր գրական մրցանակի։ 1961 թվականին նա հանդես է գալիս որպես Պազոլինիի օգնական` «Ակատոնե» կինոնկարի նկարահանման ժամանակ։

1962 թվականին, թողնելով համալսարանը, նկարահանել է իր առաջին խաղարկային` «Ոսկրոտ սանամայրը» կինոնկարը։ Նույն թվականին լույս է տեսնում «Հանելուկներ որոնելիս» բանաստեղծությունների գիրքը, որի համար ստանում է Վիարեջոյի մրցանակը։ Երկու տարի անց, նա նկարահանում է «Հեղափոխությունից առաջ» (1964 թ.) կինոնկարը։ 1968 թվականին նկարահանել է «Գործընկերը» կինոնկարը։ Սերջիո Լեոնեի և Դարիո Արջենտոյի հետ միասին աշխատել է «Մի անգամ Վայրի արևմուտքում» (1968 թ.) կինոնկարի սցենարի վրա, իսկ 1969 թվականին էկրաններին հայտնվել է նրա «Սարդի ռազմավարությունը» հեռուստաֆիլմը, որը նկարահանվել էր Խորխե Լուիս Բորխեսի պատմվածքի մոտիվներով։

Բեռնարդո Բերտոլուչին համաշխարհային ճանաչում ձեռք բերեց 1970 թվականին՝ «Կոնֆորմիստը» կինոնկարի շնորհիվ։ Այն նկարահանվել էր Ալբերտո Մորավիայի համանուն վիպակի հիման վրա և հետազոտում էր ֆաշիզմի հոգեբանական ակունքները։ 1972 թվականին Բեռնարդո Բերտոլուչին ստեղծել է «Վերջին տանգոն Փարիզում» մեծ աղմուկ հանած կինոնկարը, որտեղ նկարահանվել էին Մառլոն Բրանդոն և Մարիա Շնայդերը։ Ֆիլմը ժամանակակից ռոմանտիկ սիրո ողբերգության մասին էր։

1976 թվականին Բեռնարդո Բերտոլուչին նկարահանել է «Քսաներորդ դար» կինոնկարը, որտեղ գլխավոր դերերով հանդես էին եկել Ժերար Դեպարդիեն և Ռոբերտ Դե Նիրոն։ «Լուսին» (1979 թ.) և «Ծիծաղելի մարդու ողբերգությունը» (1981 թ.) կինոնկարները քննադատների կողմից ընդունվեցին սրերով, որից հետո Բեռնարդո Բերտոլուչին երկար ժամանակով դադարեց ֆիլմեր նկարահանել իտալական թեմաներով։ Տեղափոխվելով Անգլիա, սկսվեց նրա ստեղծագործությունների աշխարհաքաղաքացիական փուլը։ 1987 թվականին նա նկարահանել է «Վերջին կայսրը» կինոնկարը, որը բարձր է գնահատվել և արժանացել է «Օսկար» մրցանակի` որպես տարվա լավագույն ֆիլմ։ 1990 թվականին Փոլ Բոուլզի համանուն վեպի հիման վրա նկարահանել է «Երկինքների քողի ներքո» («Թեյ անապատում») կինոնկարը, իսկ 1993 թվականի նոյեմբերին, Փարիզում կայացել է «Փոքրիկ Բուդդան» կինոնկարի առաջին ցուցադրությունը, միակ հանդիսատեսի` Դալայ լամայի ներկայությամբ։

1995 թվականին, 15 տարվա բացակայությունից հետո Բեռնարդո Բերտոլուչին Իտալիայում նկարահանել է «Խուսանավող գեղեցկություն» կինոնկարը` Լիվ Թայլերի մասնակցությամբ։ 2003 թվականին էկրան է բարձրացել «Երազողները» կինոնկարը։ Այն 1968 թվականի «Կարմիր մայիս»-ի հիմնապաստառի վրա ներկայացվող, առանձին բնակարանում ընթացող «սեքսուալ հեղափոխության» պատմություն էր։

2011 թվականին, Կաննի կինոփառատոնը սկսվել է Բեռնարդո Բերտոլուչիին պարգևատրելու արարողությամբ` կինոարվեստում ունեցած ներդրումների համար։ Նմանատիպ պարգև նա ստացել էր նաև 2007 թվականին՝ Վենետիկի կինոփառատոնում։

Բեռնարդո Բերտոլուչիի ավագ եղբայրը պրոդյուսեր Ջովաննի Բերտոլուչին է, իսկ կրտսերը` ռեժիսոր Ջուզեպե Բերտոլուչին։

Առաջին կինը դերասանուհի Ադրիանա Աստին է, ում հետ ապրել է 1967-1972 թվականներին, իսկ երկրորդը` ռեժիսոր Կլեր Պեպլոուն է։

Բեռնարդո Բերտոլուչին մահացել է 2018 թվականի նոյեմբերի 26-ին՝ Հռոմում, թոքերի քաղցկեղից^{[14][15][16][17][18]}։