Կարլ Բրանտինգ
Կարլ Բրանտինգ (շվեդ.՝ Karl Hjalmar Branting, նոյեմբերի 23, 1860[3][4][5][…], Կլարա ծխական համայնք, Ստոկհոլմ[6][7][4][…] - փետրվարի 24, 1925[8][9][4][…], Գուստավ Վազա, Ստոկհոլմ[3][2][10]), շվեդ քաղաքական գործիչ, Շվեդիայի առաջին վարչապետը սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունից։
Կարլ Բրանտինգ | |
Կուսակցություն՝ | Շվեդիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն[1][2] և individual applicant?[2] |
---|---|
Կրթություն՝ | Ուփսալայի համալսարան[2] |
Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ, դիվանագետ, լրագրող և խմբագիր |
Դավանանք | Շվեդիայի եկեղեցի |
Ծննդյան օր | նոյեմբերի 23, 1860[3][4][5][…] |
Ծննդավայր | Կլարա ծխական համայնք, Ստոկհոլմ[6][7][4][…] |
Վախճանի օր | փետրվարի 24, 1925[8][9][4][…] (64 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Գուստավ Վազա, Ստոկհոլմ[3][2][10] |
Թաղված | Ադոլֆ Ֆրեդրիկի եկեղեցու գերեզմանատուն[11] |
Քաղաքացիություն | Շվեդիա |
Հայր | Lars Gabriel Branting?[12][2] |
Մայր | Emerentia Maria Charlotta af Georgii?[2] |
Ամուսին | Աննա Բրանտինգ[6][7][2] |
Զավակներ | Գեորգ Բրանտինգ[6][7][2] և Սոնյա Բրանտինգ-Վեստերստոլ[6][7][2] |
Ինքնագիր | |
Պարգևներ | |
Կենսագրություն և քաղաքական գործունեություն
Բրանտինգը եղել է ուսուցչի որդի, սովորել է Ստոկհոլմի և Ուփսալայի համալսարաններում։ Մաթեմատիկական աստղագիտության ոլորտում կրթություն ստանալով՝ աշխատել Է Ստոկհոլմի աստղադիտարանում որպես ասիստենտ, սակայն թողել է գիտական ոուղին՝ լրագրող աշխատելու համար։ 1888 թվականին աստվածանարգության համար դատապարտվել է արմատական սոցիալիստ Աքսել Դանիելսոնի հոդվածի հրապարակման համար՝ հեղինակի հետ միասին երեք ամիս բանտում է անցկացրել։
1889 թվականին Ավգուստ Պալմի հետ դարձավ Շվեդիայի սոցիալ-դեմեկրատական կուսակցություն (ՇՍԴԿ) հիմնադիրներից մեկը և առաջատարը, այնուհետև՝ Աշխատանքային ինտերնացիոնալի նշանավոր գործիչ։ 1887-1917 թվականին (ընդմիջումով) «Social-Demokraten» թերթի գլխավոր խմբագիր։ 1896 թվականից Ռիքսդագի նախագահ։ 1907 թվականին ՇՍԴԿ Գործադիր կոմիտեի նախագահ։
1880 թվականներին օգնեց ռուս հեղափոխականերին։ Փետրվարյան հեղափոխությունից կարճ ժամանակ անց այցելել է Պետրոգրադ։ Թշնամաբար է ընդունել Հոկտեմբերյան մեծ սոցիալիստական հեղափոխությունը։
1920, 1921-1923 և 1924-1925 թվականներին եղել է վարչապետ։ ՇՍԴԿ-ի շնորհիվ ցանկանում էր բարեփոխումներ անցկացնել, պայքարում էր կուսակցության հեղափոխական թևի դեմ (Ավգուստ Պալմ, Կառլ Յալմար Դանիելսոն, Ցեթ Հյոգլունդ)։ Մասնակցություն է ունեցել Բեռնի ինտերնացիոնալի ստեղծման գործում։
Նորբելյան մրցանակ
- 1921 թվականի Խաղաղության նորբելյան մրցանակի դափնեկիր։
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Водовозов В. В. (1890–1907). «Брантинг, Карл Хальмар». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարլ Բրանտինգ» հոդվածին։ |