முகம்மது அப்துல் (Muhammad Abduh; 1849 - 11 ஜூலை 1905) ஒரு எகிப்தைச் சேர்ந்த இஸ்லாமிய அறிஞரும், நீதிபதியும், எகிப்தின் முஸ்லிம்களுக்கு மத வழிகாட்டுதல்களையும் ஆலோசனைகளையும் வழங்கும் அமைப்பின் தலைவருமாவார். [20][21][22] இவர் 19 ஆம் நூற்றாண்டின் பிற்பகுதியிலும் 20 ஆம் நூற்றாண்டின் முற்பகுதியிலும் எகிப்து, லெபனான், சிரியா மற்றும் துனிசியாவில் வளர்ந்த ஒரு கலாச்சார இயக்கமான நஹ்தா என்பதிலும் மற்றும் இஸ்லாமிய நவீனத்துவத்தின் மைய நபராக இருந்தார்.[5][23]
அல்-அசார் பல்கலைக் கழகத்தில் படித்துக் கொண்டிருந்த போதே இவர் மாணவர்களுக்கு ஆழ்ந்த இஸ்லாமிய நூல்களை கற்பிக்கத் தொடங்கினார். [23] 1877 முதல், ஆலிம் என்ற அந்தஸ்துடன், இவர் தர்க்கம், இறையியல், நெறிமுறைகள் மற்றும் அரசியல் ஆகியவற்றைக் கற்பித்தார். [23] அடுத்த ஆண்டு இசுலாமிய கல்வி நிறுவனமான தார் அல்-உலூமில் வரலாற்றுப் பேராசிரியராகவும், மதராசத் அல்-அல்சுனில் அரபு மொழி மற்றும் இலக்கியப் பேராசிரியராகவும் நியமிக்கப்பட்டார்.[23] 'அப்துல்' பத்திரிகைகளில் எழுதி வந்தார். மேலும், <i id="mwcw">அல்-மனார்</i> மற்றும் அல்-அஹ்ராம் போன்ற பத்திரிக்கைகளில் ஏராளமாக எழுதினார். 1880 இல் அல்-வகாயி அல்-மிஸ்ரியாவின் ஆசிரியராக நியமிக்கப்பட்டார் [23] இவர், திருக்குர்ஆனின் விளக்கவுரையான ரிஸாலத் அத்-தவ்ஹித் ("ஏகத்துவத்தின் இறையியல்") என்ற அரபு நூலையும் எழுதியுள்ளார். தனது வழிகாட்டியான ஜமால் அத்-தின் அல்-ஆஃப்கானியுடன் இணைந்து பான்-இஸ்லாமிய எதிர்ப்பு காலனித்துவ செய்தித்தாள் அல்-உர்வா அல்-வுத்காவை சுருக்கமாக வெளியிட்டார். [24]
Christopher de Bellaigue, "Dreams of Islamic Liberalism" (review of Marwa Elshakry, Reading Darwin in Arabic, 1860–1950), The New York Review of Books, vol. LXII, no. 10 (4 June 2015), pp. 77–78.
Wissa, Karim (1989). "Freemasonry in Egypt 1798-1921: A Study in Cultural and Political Encounters". British Society for Middle Eastern Studies Bulletin (Taylor & Francis) 16 (2): 143–161. doi:10.1080/13530198908705494.