მავერანაჰრი

მავერანაჰრი — (არაბ. ما وراء النهر‎‎ Ma Wara' un-Nahr, სიტყვასიტყვით — „მდინარეთშორისი“). ცნობილია აგრეთვე, სახელწოდებით ტრანსოქსიანა (ლათ. Transoxiana) და ფარარუდი (სპარს. فرارود‎ Farārud) – ისტორიული ოლქი ცენტრალურ აზიაში, სამარყანდ-ბუხარის რეგიონში, ამუდარიისა და სირდარიის შუამდინარეთში.

სახელწოდება „მავერანაჰრი“ წარმოიშვა არაბული დაპყრობების დროს VII–VIII საუკუნეებში და თავდაპირველად აღნიშნავდა ამუდარიის მარჯვენა სანაპიროზე მდებარე ოლქებს. მავერანაჰრი აღნიშნავს "სანაპიროს", "მდინარის ნაპირს". მოგვიანებით ეს ტერმინი გადაიქცა ამუდარიასა და სირდარიას შორის მდებარე მთელი რეგიონის სახელწოდებად.

მთლიანობაში იგი მოიცავს სოგდიანას და მასში არ შედის ფერღანის ოლქი და პამირი. მავერანაჰრის ტერიტორიაზე განლაგებულია თანამედროვე უზბეკეთის დიდი ნაწილი, ტაჯიკეთისა და ყირგიზეთის დასავლეთი მხარეები, თურქმენეთის აღმოსავლეთი და ყაზახეთის სამხრეთი რეგიონები. ასევე აქ მდებარეობს უძველესი და უდიდესი ქალაქები — სამარყანდი, ბუხარა, ხუჯანდი, ხივა, თურქესტანი და სხვ.