Zizoa

Se pensa che a zìzoa a ne vegne da l'Africa do nord e da-a Sciria, e c'a segge stæta pòi esportâ in Cinn-a e in India, donde a l'é cortivâ da ciù de 4000 anni.

L'erbo o peu arivâ a êse erto da-i 5 a-i 12 métri, e feugge son de in vèrde brilante e e ramme son de vòtte coverte de spinn-e. Tante vòtte a zìzoa a se dêuvia ascì comme cianta ornamentâle. A zìzoa a fâ di frûti gròsci comme 'na murta e tante scioete picinn-e de tinta gianco-verdexin.

A varietæ indiann-a da zìzoa, o Zizyphus mauritiana, a l'é 'n erbo tropicâle e a fâ frûti meno sucherìn che e âtre varietæ.

O ziziphin, 'na sostansa c'a se trêuva inte féugge da zìzoa, a léva o sentî do gùsto dôse.

Habitat

O l'è poscibile trovâ de zìzoe inti clîmi ciù diversci, ma a cianta a dâ di boìn frûti sôlo a-a fin de-e éstæ câde. Diversamente da e âtre ciante da mæxima famiggia, a rexiste ascì a inverni frèidi con temperatûe anche de -15°C.

Frûti

Se o vegne cüggìo quande o no l'é 'ncon méuio (quande o l'à in colôre verde uniforme), o frûto da zizoa o l'à in gùstu c'o se semeggia a quello de inn-a mèia. Manimàn c'o méuia, o colôre o vegne ciù scûo, a pélle a se fâ rügoza e o sâ manimàn ciù de dôse, finn-a semeggiâse a in dàtou. Drento o l'à in sôlo òssu, c'o se semeggia a quello de inn-a ôìva, che inta cuxinn-a persiann-a a se ciamma annab.

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Ziziphus jujuba
• Wikispecies a contêgne informaçioìn in sce Ziziphus jujuba