Зазански јазик

Зазански
Застапен во	Турција
Народ	Зази
Говорници	од 1,5 до 2,5 милиони во Турција; непознат број во други земји
Јазично семејство	индоевропско индоиранско иранско западни северозападни зазогоранско зазански; ; ; ; ; ;
Писмо	латиница
Јазични кодови
ISO 639-2	zza
ISO 639-3	zza — опсежен код; Поединечни кодови:; kiu — кирманџкиски; diq — димлисли
Linguasphere	58-AAA-ba
	Подрачја кајшто се зборува зазаки.

Зазански, или познат како зазаки, заза, кирманџки(ски), кирдки(ски) или димли(ски) — ирански јазик, дел од подгрупата на индоирански јазици од семејството на индоевропски јазици.^[3]. Јазикот се зборува од наодот Зази претежно во Турција и дели многу особини со гуранскиот, талишкиот и курдскиот јазик.^[4]^[5] Зазанскиот го зборуваат околу 1,5 до 2,5 милиони луѓе. Според Невинс, јазикот го зборуваат од 2 до 4 милиони луѓе.^[6]^[7]

Дијалекти

Зазакнскиот има 3 дијалекти:

северен дијалект^[8]: овој дијалект се зборува во Тунџели, Ерзинџан, Ерзурум, Сивас, Гумушане, Мус, Кајсери и е составен од следните говори: западнодерсимски, источнодерсимски, вартоански и дијалектите во Сариз и Кочгири.
централен дијалект: дијалектот се зборува во Елазиг, Бинѓол, Солхан, Гирвас и Дијарбекир. Тој е составен од следните говори: бинголски, палуски и говорите во Хани, Кулп, Лиџе, Ергани и Пиран.
јужен дијалект^[9]: дијалектот се зборува во Шанлаурфа, Дијарбекир Адијаман и Малатја. Дијалектот е составен од следните говори: сиверечки, џермички и дијалектите во Мутки и Аксарај.

Фонолошка споредба

праиндоевропски	староперсиски	пахлавски	персиски	авестиски	партски	зазански	курдски	македонски
*ḱ	θ	h	h	s	s	s	s	-
?	?	māhīg	māhi	masya	māsyāg	māsa	māsî	риба
*ǵ(h)	d	d	d	z	z	z	z	-
ǵno-	dān-	dān-	dān-	zān-	zān-	zān-	zān-	знае
*kʷ	č	z	z	č	ž	j, ž, z	ž	-
*leuk-	raučah	rōz	ruz	raočah	rōž	roje,	rož	ден
*gʷ	j	z	z	j	ž	j	ž	-
*g^wen-	?	zan	zan	jaini	žan	jani	žin	жена
*d(h)w-	duv-	d-	d-	dv-	b-	b-	d-	-
*d(h)war-	d u var-	dar	dar	d var-	bar	-bar	darî	врата
*sw-	(h)uv-	xw-	x-	x^v-	wx-	w-	xw-	-
*s wesor	?	x wāhar	xāhar	x^vahar	w xar	wā	x weh	сестра
-rd(h),-ld(h)	-rd	-l	-l	-rd	-r(δ)	-r̄	uncertain	-
*ḱered	θar(a)d-	sal	sal	sarəδ-	?	sar ri	sāl	година
-rǵ(h),-lǵ(h)	-rd	-l	-l	-rz	-rz	-rz	uncertain	-
?	?	hil-	hel-	harəz-	hir z-	ar z- (промена на значење)	hêl-	дозволи
*-m	-m	-m	-m	-m	-m	-m	-v/w	-
nomn̥	nāman-	nām	nām	nāman-	nām	nāme	nāv, nāw	име
*w-	v-	w-	b-	v-	w-	v-	b-	-
*wīk'm̥tī	?	wīst	bist	vīsiti-	wīst	vist	bîst	дваесет

Азбука

Азбуката на зазанскиот има 31 буква.^[10]:

A, B, C, Ç, D, E, Ê, F, G, H, I, Î, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, Ş, T, U, Û, V, W, X, Y, Z

a, b, c, ç, d, e, ê, f, g, h, i, î, j, k, l, m, n, o, p, q, r, s, ş, t, u, û, v, w, x, y, z

Наводи

Користена литература

Zazaki.net- Zazas and Zazaki
Blau, Gurani et Zaza in R. Schmitt, ed., Compendium Linguarum Iranicarum, Wiesbaden, 1989, ISBN 3-88226-413-6, pp. 336–40 (About Daylamite origin of Zaza-Guranis)
Mesut Keskin, Zur dialektalen Gliederung des Zazaki. Magisterarbeit, Frankfurt 2008. Архивирано на 19 јули 2011 г. (PDF)
Paul, Ludwig. (1998) "The Position of Zazaki Among West Iranian languages" University of Hamburg.
Lynn Todd, Terry. (1985) "A Grammar of Dimili" Архивирано на 9 октомври 2006 г. University of Michigan.
Gippert, Jost. (1996) "Historical Development of Zazaki" Архивирано на 21 јуни 2006 г. University of Frankfurt.
Gajewski, Jon. (2003) "Evidentiality in Zazaki" Архивирано на 27 мај 2005 г. Massachusetts Institute of Technology.
Gajewski, Jon. (2004) "Zazaki Notes" Архивирано на 9 јули 2011 г. Massachusetts Institute of Technology.
Larson, Richard. and Yamakido, Hiroko. (2006) "Zazaki as Double Case-Marking" Архивирано на 3 септември 2006 г. Stony Brook University and University of Arizona.
Brigitte Werner. (2007) "Features of Bilingualism in the Zaza Community" Архивирано на 29 декември 2009 г. Marburg, Germany.
Mesut Keskin, Zur dialektalen Gliederung des Zazaki. Magisterarbeit, Frankfurt 2008. Архивирано на 19 јули 2011 г. (PDF)

Поврзано

Надворешни врски

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[8]

[9]

[10]

Search