Курдски јазик

Иако курдскиот јазик има долга историја, многу малку се знае за јазикот пред подемот на исламот. Меѓу најраните зачувани записи на курдски јазик е религиската книга „Црна книга на Језидите“, света книга на Језидите. За книгата се смета дека е напишана од Хасан бин Ади во околу 1400 година. Во книгата има записи за погледот на Језидите за создавање на светот, потеклото на човекот, приказната за Адам и Ева и добар дел е за забраните во верата.^[16] Од 15 до 17 век, курдските поети и писатели развиле пишан курдски јазик. Најзначајните курдски поети од овој период се Али Харири, Ахмад Хани, Малаје Жазири и Факи Тајаран.

Во 1787 година била издадена првата граматика на курдскиот јазик од страна на италијанскиот свештеник Маурицио Гарцони насловена како „Граматика и вокабулар на курдскиот јазик“. Свештеникот бил на мисија за осумнаесет години во Амадија.^[17] Гарцони се смета за татко на „курдологијата“ и неговите дела се доста значајни за Курдите и нивната историја.^[18]

Денес курдскиот јазик е службен јазик во Ирак, заедно со арапскиот јазик. Во Сирија и останатите предели каде живее курдско население објавувањето материјали на курдски јазик е забрането.^[19] До август 2002 година, турската влада применувала строги ограничувања за употребата на курдскиот јазик, меѓу кои забрана на јазикот за образовни цели и употреба на истиот во медиумите.^[20][21] Курдската азбука не е призната во Турција и употребата на буквите „X“, „W“ и „Q“ за имиња, кои не се дел од турската азбука, не се дозволени. Сепак, во 2012 година, во јавните училишта се вовел курдскиот јазик како изборен предмет.

Во Иран јазикот се користи во некои локални медиуми и весници, но не и во училиштата.^[22][23] Во 2005, 80 ирански Курди биле дел од експериментална програма и со тоа се стекнале со стипендија да учат на курдски јазик во Ирак.^[24]

Во март 2006 година, Турција дозволила приватни телевизиски станици да зрачат програма на курдски јазик. Сепак, турската влада препорачала да не се емитуваат детски емисии на курдски или какви било образовни програми кои го учат курдскиот јазик. Телевизиите може да објавуваат само 45-минутна програма на курдски јазик во текот на денот.^[25] Сепак, повеќето од овие ограничувања за приватните телевизии биле отстранети во 2009 година.^[26] Во 2010 курдските општини во југоисточниот дел на Турција започнале со печатење сметки, уверенија и патни знаци на курдски и турски јазик, како и известувања за социјални и културни настани. Петочните молитви во џамиите започнале да се изведуваат и на курдски.

На 1 јануари 2009 година ТРТ, националната турска телевизија, ја пуштила во употреба 24-часовната курдска телевизија со геслото „живееме под исто небо“.^[27] На отворањето на програмата турскиот премиер се обратил на курдски јазик. Телевизијата ги користи и забранетите букви од курдската азбука.

Според Курдската јазична академија, во курдскиот јазик се наоѓаат следните фонеми:

Согласки

Самогласки

Курдскиот јазик се запишува на три различни писма. Во Ирак и Иран јазикот се пишува со помош на арапското писмо. Курдската верзија на арапското писмо била составена од Саид Кабан Седки. Во скоро време во Ирак се користи и латиницата. Латиницата се користи за запишување на јазикот во Турција, Сирија и Ерменија. Во СССР се користела и кирилицата.^[31] called Yekgirtú.

{{|2}}

• Курди
• Курдистан
• Ирански јазици
• Сорански дијалект
• Курманџиски дијалект
• Гурански јазик
• Зазански јазик

• Курдски институт во Париз: јазик и книжевност
• Курдски јазик и лингвистика Архивирано на 18 декември 2009 г.
• Историја на курдската пишана книжевност Архивирано на 21 јануари 2012 г.
• Курдски јазик Архивирано на 2 април 2013 г.
• Курдски институт во Истанбул Архивирано на 15 јануари 2016 г.
• KAL: Курдска јазична академија
• Курдска јазична академија во Иран Архивирано на 19 октомври 2008 г.
• Курдски јазик, врски, информации и речници
• Курдско-англиски речник Архивирано на 11 февруари 2006 г.
• Курдско-англиски речник Архивирано на 2 февруари 2006 г.
• Англиско-курдски и курдско-англиски речник
• Курдско-германски речник Архивирано на 3 јануари 2006 г.
• Турско-курдски речник Архивирано на 3 јануари 2006 г.
• Споредба во арапската, персиската и турската азбука
• Јужнокурдска фонетика Архивирано на 23 јули 2012 г.
• Гуранско влијание на централнокурскиот Архивирано на 12 јули 2019 г.