बर्मेली भाषा

बर्मेली (မြန်မာဘာသာ) म्यानमारमा बोलिने एक चिनियाँ तिब्बती भाषा हो, जहाँ यो आधिकारिक भाषा, सम्पर्क भाषा, र देशको प्रमुख जातीय समूह बर्मेलीहरूको मातृभाषा हो। बङ्गलादेशको चटगाउँ पहाडी क्षेत्र (राङ्गमाती, बन्दरबन, खगराचरी, कोक्स बजार) र उत्तरपूर्वी भारतको त्रिपुरा राज्यमा आदिवासी जनजातिहरूले पनि बर्मेली भाषा बोल्छन्। बर्मेली म्यानमारको साझा भाषा हो, जुन देशमा सबैभन्दा बढी बोलिने भाषा हो।[१]

बर्मेली भाषा
म्यानमार भाषा
မြန်မာစာ
मूलभाषीम्यानमार
क्षेत्रबर्मा
रैथाने(हरू)बमर जनता
मातृभाषी वक्ता३.३ करोड
चिनियाँ तिब्बती भाषा परिवार
प्रारम्भिक रूप
पुरानो बर्मेली
  • मध्य बर्मेली
बर्मेली वर्णमाला
सरकारी दर्जा
आधिकारिक भाषा
 म्यानमार
नियामक संस्थाम्यानमार भाषा आयोग
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-१my
आइएसओ ६३९-२bur (B)
mya (T)
आइएसओ ६३९-३mya
बर्मी भाषा बोलिने क्षेत्रहरू (गाढा नीलोमा ती क्षेत्रहरू जहाँ यो अधिक व्यापक रूपमा बोलिन्छ)। (नक्सामा भाषा बहुसङ्ख्यक वा अल्पसङ्ख्यक कहाँ छ भनेर सङ्केत गर्दैन।)

वर्गीकरण

बर्मेली भाषा तिब्बती-बर्मेली भाषा-परिवारमा आउने गर्छ जून आर्य तथा चीनी भाषा परिवारको बीचमा हो। तिब्बती-बर्मेली भाषापरिवारमा पनि बर्मेली शाखा तथा तिब्बती शाखा भन्ने दुइ प्रकार छन्।

बर्मेली भाषाको सामान्य विशेषताहरू

  • बर्मेली भाषाको अधिकांश शब्द एक वा दुइ अक्षरको हुन्छ तर त्यससँगै प्रत्यय जोडिएको कारण त्यसको एकाक्षरीपन लुकेको हुन्छ।
  • बर्मेली भाषा एक टोनल भाषा हो। यसमा तीनवटा टोन छन्- उच्च, मध्यम र तल्लो।
  • बर्मेलीमा ३३ व्यञ्जन र ७ स्वर छन्।
  • अन्य भाषाझैँ बर्मेली भाषाका दुइ रूप छन् - मौखिक तथा लिखित रूप र दुबै रूपमा केवल शब्दावलीको मात्र अन्तर नभएर व्याकरणमा पनि अन्तर हुन सक्छ।

लिपि

बर्मेली वर्णमाला ३३ अक्षरहरू र १२ स्वरहरू मिलेर बनेको छ र बायाँबाट दायाँ लेखिएको छ। यसलाई शब्दहरू बीच कुनै खाली ठाउँहरू आवश्यक पर्दैन, यद्यपि आधुनिक लेखनमा सामान्यतया पढ्ने क्षमता बढाउन प्रत्येक क्लज पछि खाली ठाउँहरू समावेश हुन्छन्।[२]

यसको गोलाकार अक्षरहरू र उपचिह्न द्वारा विशेषता, अक्षरात्मक लिपि हो, सबै अक्षरहरूमा अन्तर्निहित स्वरहरू छन्। अन्य ब्राह्मी लिपिहरू जस्तै व्यञ्जनहरूलाई उच्चारणको आधारमा छवटा व्यञ्जन समूहहरूमा व्यवस्थित गरिएको छ। स्वर चिह्नहरू र स्वर परिमार्जनहरू अक्षरहरूको बाँया, दायाँ, माथि र तल राखिएको उपचिह्नको रूपमा लेखिन्छन्।[३]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

🔥 Top keywords: मुख्य पृष्ठराम नवमीनेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीविशेष:Searchराष्ट्रिय सभा (नेपाल)मारी अँतवानेतनेपालका स्थानीय तहहरूनेपालरामनेपाली भाषानेपालको संविधान २०७२Special:Searchनेपाल सम्वत्नेपालका बैङ्कहरूको सूचीनेपालका प्रदेशहरूनेपालको भूगोलनेपाली शब्दकोशगण्डकी प्रदेशलक्ष्मीप्रसाद देवकोटाबागमती प्रदेशनेपालको इतिहासपशुपतिनाथ मन्दिरइलाम २ (निर्वाचन क्षेत्र)कर्मचारी सञ्चय कोषविशेष:RecentChangesसयौँ थुङ्गा फूलका हामीनेपाल विद्यार्थी सङ्घदोस्रो विश्व युद्धलेखा प्रणालीनेपाल राष्ट्र बैङ्कमुक्तिनाथनेपालको अर्थतन्त्रलुम्बिनी प्रदेशमद्दत:सहायतास्वयम्भूनाथसेतो मच्छिन्द्रनाथको रथयात्राकाठमाडौँकोशी प्रदेशसेतो गरुड