Spoorlijn 124 (België)

spoorlijn in België
(Doorverwezen vanaf Spoorlijn 124B)

Spoorlijn 124 is een Belgische spoorlijn die Brussel met Charleroi verbindt. De spoorlijn is 55,9 km lang en is een belangrijke lijn voor het reizigersvervoer in België.

Spoorlijn 124
Brussel-Zuid - Charleroi-Centraal
Spoorlijn 124 op de kaart
Totale lengte55,9 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorBelgische Staat
Geopend
Brussel Zuid - Kalevoet: 20 september 1873
Kalevoet - St Genesius Rode: 22 december 1873
St Genesius Rode - Waterloo: 1 februari 1874
Waterloo - Eigenbrakel: 10 maart 1874
Eigenbrakel - Lillois: 10 april 1874
Lillois - Luttre: 1 juni 1874
Luttre - Charleroi Zuid: 23 oktober 1843
Huidige statusin gebruik
Geëlektrificeerd1949
Aantal sporen2
Baanvaksnelheid
Brussel - Nijvel: 120
Nijvel - Luttre: 140
Luttre - Charleroi: 120
Treindienst doorNMBS
Traject
ddSHI2g+ldSHI2glrdSHI2g+rlijn 0 van Brussel-Noord
exKBHFaqvSTR-eABZg+rvSTR-Bogaarden
dSHI2+ldSHI2gr+ldSHI2grdSTR
v-SHI2grdSTRdSHI2gldSHI2l+rdSHI2+r
udSTRqdBRÜCKE1rvSTRvSTRdBRÜCKE1ludSTRq
dSHI2+ldSHI2r+ldSHI2gr+ldSHI2grdSTRdSHI2gldSHI2l+rdSHI2+r
dBRÜCKE1rvSTRvSTRvSTRdBRÜCKE1l
utSTRq + vBHF-L
vBHF-M +
vBHF-M +
utSTRq + vBHF-R
0,0Brussel-Zuid
dSTRvÜSTlvÜSTdSTRvÜST
vÜSTvÜSTdSHI2gldSHI2g+lrdSHI2grdSTR
dSTRvÜSTrdSTRdSHI2g+ldSHI2glrdSHI2g+rdSTR
vÜSTrdSTRvÜSTrdSTRvÜSTl
dSTRv-SHI2g+rvSTRvSTRdSTR
dKRZodSTRqdABZgrvSTRdSTRvSTRlijn 28 naar Schaarbeek
dSTRvSHI2+lvSHI2r+lvSHI2r-STRdSTR
dSHI2ld-KRZ2+4udKRZc3udSTRvSTR-vSTR
ddKRZc1udKRZ2+4u-d-KRZ2+4udKRZc3udvSTR
v-STRdSTRdKRZc1udKRZ2+4u-vSHI2+r-STRdSTR
v-STRdSTRvSTRvÜSTo+rdSTRlijn 96N van Brussel-Zuid
ddKRZludKRZmudKRZmudKRZmudKRZmudKRZrudABZg+r1,8Y Vorst-Oost, lijn 28/3 van Y Kuregem
ddSTRrvSTRvSTRvSTRlijn 96A naar Halle
vSTRr-STRvSTRvSTR
ddSTRrvSTRvSTRlijn 50A naar Oostende
vSTRr-STRvSTRlijn 96D naar Vorst-Rijtuigen
dvSTRrdSTRlijn 96 naar Quévy
lijn 96N naar Halle
v-SHI4+lv-SHI4r
dmKRZo
dBHF3,1Vorst-Oost
dBHF4,0Ukkel-Stalle
dmKRZo
dBHF5,6Ukkel-Kalevoet
dmKRZo
dKRZolijn 26, Halle - Schaarbeek
vSTR-STR+llijn 26/5 van Y Linkebeek/ Halle
vÜSTu+r
vSHI2g+l-7,4Y Linkebeek
dSTR+GRZqgrens Brussel - Vlaams-Brabant
dBHF7,8Linkebeek
dHST9,1Holleken
dSTRuexdSTR+lbuurtspoorlijn R opgebroken
dBHFuexdKHSTe11,4Sint-Genesius-Rode
dHST12,6De Hoek
dSTR+GRZqgrens Vlaams-Brabant - Waals-Brabant
dBHF15,5Waterloo
deABZg+rlijn 115 van Roosbeek opgebroken
dvSHI2gl-uexdSTR+lbuurtspoorlijn W opgebroken
uexdKHSTavBHFuexdHST18,8Eigenbrakel
uexdABZlremvKRZuuexdSTRrbuurtspoorlijn 316 opgebroken
vSHI2g+l-
dSKRZ-AuR0
dBHF23,4Lillois
deABZg+llijn 141 van Court-Saint-Étienne opgebroken
ddSHI2+ldSHI2glrdSHI2+rlijn 124C en lijn 124B naar Nijvel
dedKDSTxeevBHF28,1Baulers
devÜSTxdSTR
dexdSTRrvSTRlijn 141 naar Manage opgebroken
vBHF29,3Nijvel
vSHI2g+l-
dSKRZ-AuR24
deHST33,6Bois-de-Nivelles
deABZgl33,8Y Bois-de-Nivelles, lijn 131 naar Y Noir-Dieu opg.
dSKRZ-AuA54E420
dSTR+GRZqgrens Waals-Brabant - Henegouwen
dBHF37,0Obaix-Buzet
dhKRZWaeKanaal Charleroi-Brussel
vSTR+r-STRlijn 117 van 's-Gravenbrakel
v-SHI2grvSTR-
v-STRvÜSTr
v-DSTvBHF40,9Luttre
dvÜSTlxrdSTR
ddENDExevÜSTl
dexdABZgrvSTRlijn 120 naar Trazegnies opgebroken
dexdWBRÜCKEvWBRÜCKE1Kanaal Charleroi-Brussel
tot 1968
exv-STRvSTR-eABZgllijn 119 naar Châtelet opgebroken
dexdSTRlevKRZulijn 119 naar Châtelet nooit voltooid
evHST43,4La Chaussée
vSKRZ-AuA15E42
vBHF46,5Courcelles-Motte
emvKRZubuurtspoorlijnen 57, 58, 59, 61, 63, 64 opgebroken
v-STRevSHI2gl-
dedKRZluedKRZmuexdKRZrulijn 121, Wilbeauroux - Lambusart opgebroken
dvÜSTrexdENDEeRue des Gosselies
veABZg+r-STRlijn 112A van Piéton opgebroken
dexdSTR+levKRZovan Fosse Saint-Quentin opgebroken
devÜSTrdSTR
ddBHF-LvBHF-R48,7Roux
demdKRZoemvKRZobuurtspoorlijnen 41, 42, 47, 61, 64, 84, 87
evSTR+r-STRvSTRlijn 266 van Fosse 6 / Perier opgebroken
exdABZgldBRÜCKE1rdSTRdBRÜCKE1lexKBSTeqRivages de Sart-lez-Moulin
evÜSTrvSTR
vDSTvSTR49,5Monceau
vÜSTvSTR
exKBSTaqedABZgredABZg2evKRZc3uFosse 4 / Martinet
ddABZgredSTR+c1evKRZ2+4uexdSTRc3lijn 112/1 naar Y Martinet
vSTR-ENDEeevKRZc1uexvSTR+4-
dvSHI2gl-vSTRexdABZgllijn 260 naar Charleroi-W.
lijn 260A naar Amercoeur
ddKRZudABZg+rvSTRexdSTRlijn 112 van La Louvière-Centrum
+
SPLg+2 + vSTR-
vSTR + STRc3
exvSTR- +
ddKBSTxedSTRc1dABZg+4xvSTR
dexdSHI2l+mrexdSHI2+rdSTRxvSTRbuurtspoorlijn 80 opgebroken
duexmdKRZoexdABZgrvSTRexdSTRlijn 268 naar Monceau-Usines opgebroken
duexdSHI2lexdSHI2l+mredSHI2g+rxvSTR
uexdHSTvBHFexdDST52,9Marchienne-au-Pont
uexdSTRvSTRexdABZgllijn 268A naar Fosse 2 opgebroken
uexdSTRvSTRexdENDEe
duexdABZqlemvKRZobuurtspoorlijnen 31, 89, 90, 92 opgebroken
vSKRZ-AoN90
vWBRÜCKE1Samber
mvKRZometro
vABZgr-STRY La Sambre
lijn 124A/1 naar La Sambre
vSTR-eABZg+llijn 119A van Jumet-Brûlotte opgebroken
evBHF53,7Marchienne-Est
ddSTR+rvSTRlijn 130A van Erquelinnes
dvÜSTldSTRY du Nord, lijn 124/2 naar Marcinelle
dv-STRvÜSTldKBSTa
vSTRvÜSTl
v-STRvSTRvSHI2gl-
v-STRvSTRvDST54,9Marcinelle
dvSTRvSTR-ABZgldSTRllijn 140 naar Ottignies
vSTRvÜSTr
dSTRvÜSTrdSTR
vÜSTrvSTR-ABZg+llijn 140/1 van Charleroi-West
emdKRZluemdKRZmuemdKRZmuemdKRZrubuurtspoorlijn 54, 55, 57, 58, 70, 71 opgebroken
vBHF-LvBHF-R55,9Charleroi-Centraal
emdKRZluemdKRZmuemdKRZmuemdKRZrutram 8, 9 opgebroken
dSHI2ldSHI2g+lrdSHI2lrdSHI2g+rlijn 130C naar Châtelet
v-STRlijn 130 naar Namen

Geschiedenis

Op 23 oktober 1843 werd de spoorlijn tussen Luttre en Charleroi officieel ingehuldigd. Op 20 september 1873 werd de spoorlijn tussen Brussel-Zuid en Ukkel-Kalevoet geopend. In de daaropvolgende maanden zou telkens een stuk bijgebouwd worden richting Luttre. Op 22 december 1873 konden de treinen doorrijden tot Sint-Genesius-Rode, vanaf 1 februari 1874 tot Waterloo, vanaf 10 maart tot Eigenbrakel, vanaf 10 april tot Lillois en op 1 juni 1874 was de spoorlijn tussen Brussel en Charleroi volledig klaar. De spoorlijn werd van bij het begin op dubbelspoor aangelegd.

Op 19 november 1949 was de spoorlijn over de hele lengte geëlektrificeerd met een bovenleidinsspanning van 3 kV.

De maximumsnelheid op de lijn bedraagt 120 km/u. Op het baanvak Nijvel - Luttre is de maximumsnelheid opgetrokken tot 140 km/u. De doorrit van het sporencomplex van Baulers en het station Nijvel is beperkt tot 60 km/u (40 km/u op de lijnen 124B en 124C). Op spoorlijn 124A zijn de doorgangen in de stations eveneens beperkt in snelheid: het station Luttre aan 100 km/u, het station Courcelles-Motte aan 80 km/u en het station Roux aan 90 km/u. Het traject tussen station Marchienne-au-Pont en station Charleroi-Centraal is eveneens beperkt tot 90 km/u op spoorlijn 124A.

Spoorwegongeval

Op de avond van 16 augustus 1974 ontspoorde de trein Charleroi-Antwerpen op de spoorwegbrug van Luttre. Door een te grote uitzetting van de sporen op spoorlijn 124 net vóór de brug ging het treinstel door de mazen van de vakwerkbrug. Enkele wagons vatten vuur en werden herleid tot schroot. Ook de brug raakte zwaar beschadigd en stortte uiteindelijk in. Er vielen 17 doden en 48 zwaargewonden. Dit was een van de ergste spoorwegongevallen in de geschiedenis van de NMBS.

Stations

Net zoals bij de stations langs spoorlijn 25, zijn alle stations voorzien van hoge perrons. Dit komt door de eerste elektrische treinen die nog geen extra lage trede hadden om makkelijk op een laag perron te kunnen uitstappen.

Treindiensten

De NMBS verzorgt het personenvervoer met IC, L-, Piekuur- en ICT-treinen.

SerieTreinsoortRouteBijzonderheden
IC 05Intercity (NMBS)Charleroi-CentraalBrussel-ZuidAntwerpen-CentraalAntwerpen-LuchtbalRijdt alleen op werkdagen.
IC 07Intercity (NMBS)Charleroi-CentraalBrussel-ZuidAntwerpen-CentraalEssenRijdt alleen op werkdagen.
IC 19Intercity (NMBS)KortrijkMoeskroenHerzeeuwFroyennes – /DoornikBergenCharleroi-CentraalNamenEerst en laatste ritten van/naar Kortrijk.
IC 25Intercity (NMBS)MoeskroenDoornikBergenCharleroi-CentraalNamenLuik-GuilleminsHerstalLiersRijdt in het weekend tussen Moeskroen en Liers.
IC 31Intercity (NMBS)[ Charleroi-Centraal – ] Brussel-ZuidMechelenAntwerpen-CentraalIn het weekend vanaf Charleroi-Centraal.
L 4350CL-trein (NMBS)Charleroi-CentraalLuttreManageLa Louvière-CentrumRijdt op werkdagen tussen 's-Gravenbrakel en Manage.
ICT 6700Toeristentrein (NMBS)Charleroi-CentraalBergenDoornikMoeskroenBruggeBlankenbergeRijdt in juli en augustus.
P 7720/8720Piekuurtrein (NMBS)Jemeppe-sur-SambreCharleroi-CentraalBrussel-ZuidSchaarbeekRijdt alleen op werkdagen.
P 7770/8770Piekuurtrein (NMBS)[ Manage – [ Luttre ] / [ BergenQuévy ] / [ 's-Gravenbrakel ] ] / [ La Louvière-Zuid – [ Bergen ] / [ Luttre ] / [ Charleroi-Centraal ] ]Rijdt alleen op werkdagen.
P 7790/8790Piekuurtrein (NMBS)LuttreCharleroi-CentraalRijdt alleen op werkdagen.

Gewestelijk Expresnet

Op het traject rijdt het Gewestelijk Expresnet de volgende routes:

TreintypeVerbindingOpmerkingen
S1Antwerpen-Centraal - Mechelen - Brussel - NijvelRijdt maandag tot en met zaterdag, 2×/u.
Nijvel - Holleken - Brussel-NoordRijdt op zon- en feestdagen, 1×/u.
S9Nijvel - Brussel-Shuman - Leuven - LandenWeek: 1×/u.
S19Brussels Airport-Zaventem - Brussel-Schuman - Nijvel - Charleroi-CentraalRijdt in het weekend Eigenbrakel - Leuven

Aansluitingen

In de volgende plaatsen is of was er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:

Brussel-Zuid
Spoorlijn 0 tussen Brussel-Noord en Brussel-Zuid
Spoorlijn 28 tussen Brussel-Zuid en Schaarbeek
Spoorlijn 50A tussen Brussel-Zuid en Oostende
Spoorlijn 50C tussen Brussel-Zuid en Y Sint-Katarina-Lombeek
Spoorlijn 96 tussen Brussel-Zuid en Quévy
Spoorlijn 96A tussen Brussel-Zuid en Halle
Spoorlijn 96B tussen Brussel-Zuid en Vorst-Rijtuigen
Spoorlijn 96C tussen Brussel-Zuid en Bundel Gent
Spoorlijn 96D tussen Brussel-Zuid en Vorst-Rijtuigen
Spoorlijn 96N tussen Brussel-Zuid en Halle
Y Vorst-Oost
Spoorlijn 28/3 tussen Y Kuregem en Y Vorst-Oost
Y Linkebeek
Spoorlijn 26/5 tussen Y Linkebeek Halle en Y Linkebeek
Eigenbrakel
Spoorlijn 115 tussen Eigenbrakel en Roosbeek
Baulers
Spoorlijn 124B tussen Baulers en Nijvel
Spoorlijn 124C tussen Baulers en Nijvel
Spoorlijn 141 tussen Manage en Court-Saint-Etienne
Nijvel
Spoorlijn 124B tussen Baulers en Nijvel
Spoorlijn 124C tussen Baulers en Nijvel
Y Bois-de-Nivelles
Spoorlijn 131 tussen Y Noir-Dieu en Y Bois-de-Nivelles
Luttre
Spoorlijn 117 tussen 's-Gravenbrakel en Luttre
Spoorlijn 119 tussen Châtelet en Luttre
Spoorlijn 120 tussen Luttre en Trazegnies
Roux
Spoorlijn 112A tussen Roux en Piéton
Monceau
Spoorlijn 260 tussen Monceau en Charleroi-West
Spoorlijn 260A tussen Monceau en Amercoeur
Spoorlijn 266 tussen Monceau en Fosse 6
Spoorlijn 268 tussen Monceau en Monceau-Usines
Spoorlijn 268A tussen Marchienne-au-Pont en Fosse 2
Marchienne-au-Pont
Spoorlijn 112 tussen Marchienne-au-Pont en La Louvière-Centrum
Marchienne-Est
Spoorlijn 119A tussen Jumette-Brûlotte en Marchienne-Est
Marcinelle
Spoorlijn 140 tussen Ottignies en Marcinelle
Charleroi-Centraal
Spoorlijn 130 tussen Namen en Charleroi-Centraal
Spoorlijn 130A tussen Charleroi-Centraal en Erquelinnes
Spoorlijn 130C tussen Charleroi-Centraal en Châtelet
Spoorlijn 140/1 tussen Charleroi-West en Charleroi-Centraal

Verbindingsspoor

124A/1: Y La Sambre (lijn 124A) - La Sambre (lijn 130A, 132) (voorheen lijn 124/1)
124/2: Y du Nord (lijn 130A) - Marcinelle - lijn 140

Lijn 124A, 124B & 124C

In het kader van het Gewestelijk Expresnet zijn er plannen om de spoorlijn uit te breiden tot vier sporen tussen Linkebeek en Nijvel. Tussen Luttre en Charleroi is de spoorlijn reeds uitgebreid tot een viersporige lijn. De twee extra sporen ten westen van spoorlijn 124 vormen daar spoorlijn 124A. Tussen Baulers en Nijvel is de spoorlijn ook viersporig, hier spreekt men over spoorlijn 124B voor het enkele spoor ten oosten van spoorlijn 124, en over spoorlijn 124C voor het enkele spoor ten westen van spoorlijn 124.

Het deel op Vlaams grondgebied start ten vroegste in september 2024.[1]

Zie ook