ମେଥଆମ୍ଫେଟାମିନ

ମେଥଆମ୍ଫେଟାମିନ ହେଉଛି ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସ୍ନାୟୁ ପ୍ରଣାଳୀ (CNS) ଉତ୍ତେଜକ ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଏକ ମନୋରଞ୍ଜନକାରୀ ଔଷଧ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଏବଂ ଧ୍ୟାନାଭାବ ଓ ଅତିସକ୍ରିୟତା ବିକାର, ନିଦ୍ରେବେଶ ଏବଂ ମୋଟାପଣର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ^{[୯] [୧୦]} ମେଦବହୁଳତା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ଆଉ ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ ନାହିଁ | ^[୧୧] ଯେତେବେଳେ ପାଟିର ପ୍ରଭାବ 30 ମିନିଟ୍ ମଧ୍ୟରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଏବଂ 24 ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିପାରେ | ^{[୧୧] [୧୦]}

ମେଥଆମ୍ଫେଟାମିନ

Clinical data
Pronunciation	/ˌmɛθæmˈfɛtəmiːn/
Trade names	Desoxyn, Methedrine, others
Synonyms	N-methylamphetamine, N,α-dimethylphenethylamine, desoxyephedrine
AHFS/Drugs.com	monograph
data	US FDA: Methamphetamine
Pregnancy category	US: C (Risk not ruled out)
Dependence liability	Physical: None; Psychological: High
Addiction liability	High
Routes of administration	By mouth
Legal status
Legal status	AU: S8 (Controlled) CA: Schedule I DE: Anlage II (Prohibited) NZ: Class A UK: Class A US: Schedule II UN: Psychotropic Schedule II
Pharmacokinetic data
Bioavailability	By mouth: 70%[୪] IV: 100%[୪]
Protein binding	Varies widely[୫]
Metabolism	CYP2D6[୧][୨] and FMO3[୩]
Onset of action	Rapid[୬]
Elimination half-life	5–30 hours[୭]
Duration of action	10–20 hours[୬]
Excretion	Primarily kidney
Identifiers
IUPAC name (RS)-N-methyl-1-phenylpropan-2-amine
ECHA InfoCard	100.007.882
Chemical and physical data
Formula	C10H15N
Molar mass	୧୪୯.୨୪ g·mol−1
3D model (JSmol)	Interactive image
Melting point	170 °C (338 °F) [୮]
Boiling point	212 °C (414 °F) at 760 mmHg[୮]
SMILES CNC(C)Cc1ccccc1
InChI InChI=1S/C10H15N/c1-9(11-2)8-10-6-4-3-5-7-10/h3-7,9,11H,8H2,1-2H3 Y Key:MYWUZJCMWCOHBA-UHFFFAOYSA-N Y
(verify)

ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ଖାର ହୃତ୍‌ସ୍ପନ୍ଦନ, ମନୋବଳ ବୃଦ୍ଧି, ଶୋଇବାରେ ଅସୁବିଧା, କମ୍ପନ, ତରଳ ଝାଡ଼ା ଏବଂ ଯୌନ ସମସ୍ୟା ହୋଇପାରେ ।^[୧୧] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ସାଇକୋସିସ୍, ମାନିଆ, ବାତ, ଶରୀରର ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ଏବଂ ଟିକ୍ସ ହୋଇପାରେ ।^{[୧୧] [୧୨]} ଅପବ୍ୟବହାରରେ ଉଚ୍ଚ ବିପଦ ଆଶଙ୍କା ଅଛି; ଯଦିଓ ବ୍ୟବହାରରୁ ସିଧାସଳଖ ମୃତ୍ୟୁ ବିରଳ ଅଟେ । ^{[୧୧] [୧୦]} ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ବ୍ୟବହାର କଲେ ଶିଶୁକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ ଏବଂ ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଇବା ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇନଥାଏ । ^{[୧୧] [୧୩]} ଏହା ଏକ ଆମ୍ଫେଟାମିନ ପରିବାରର ଔଷଧ ।^[୧୧]

ଏହା ୧୯୮୩ରେ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ପ୍ରଥମେ ୧୯୧୯ ମସିହାରେ ଉତ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା । ^{[୧୦] [୧୪]} ନିଶା ଭାବରେ ଏହାକୁ ଶୁଙ୍ଘାଯାଏ, ଖିଆଯାଏ, ଇଞ୍ଜେକସନ ଆକାରରେ ଦିଆଯାଏ କିମ୍ବା ଧୂମପାନ ହୋଇପାରେ ।^[୧୦] ଏହାକୁ ଏକ ଅନୁସୂଚୀତ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ସିଡ୍ୟୁଲ ୨ ପଦାର୍ଥ ଭାବରେ ବର୍ଗୀକୃତ କରାଯାଇଛି ।^[୧୦] ଅନେକ ଦେଶରେ ମେଥଆମ୍ଫେଟାମିନ ଉତ୍ପାଦନ, ବଣ୍ଟନ ଏବଂ ଧାରଣ ସୀମିତ କିମ୍ବା ନିଷେଧ ହୋଇଛି । ^[୧୫] ୟୁରୋପରେ ୨୦୧୮ ମସିହାରେ ବେଆଇନ ଯୋଗାଣ ପାଇଁ ଗ୍ରାମ ପିଛା ପ୍ରାୟ ୧୭ରୁ ୬୪ ୟୁରୋ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ ।^[୧୬] ୨୦୧୯ରେ ପ୍ରାୟ ୨୭ ନିୟୁତ ଲୋକ ଆମ୍ଫେଟାମାଇନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ମିଥାମଫେଟାମାଇନ୍ ବ୍ୟବ‌ହାର କରିଥିଲେ ।^[୧୭]