Challenger (wahadłowiec)

Orbiter Challenger otrzymał imię po brytyjskim okręcie badawczym HMS „Challenger”, który żeglował po wodach Atlantyku i Pacyfiku w latach 1872–1876. Nazwę Challenger nosił także moduł księżycowy LM misji Apollo 17.

Prom kosmiczny Challenger wykonał 10 lotów, spędził w przestrzeni kosmicznej 62,41 dni, zaliczył 995 orbit, przeleciał łącznie 41 527 416 km, włączając ostatnią misję. Liczba astronautów: 56.

W drugiej połowie 1978 r. rozpoczęły się próby prototypu STA-099, mające na celu ocenę wytrzymałości konstrukcji orbitera. Badania te wykonała firma Lockheed-California na stanowisku prób w Palmdale poprzednio używanym przy pracach nad odrzutowcem pasażerskim Lockheed L-1011 Tri Star. Do sprawdzenia wytrzymałości konstrukcji zastosowano zespół siłowników hydraulicznych dających naciski do 210 kPa. Trzy potężne siłowniki naciskały na część ogonową orbitera symulując obciążenia występujące podczas pracy silników głównych. Naśladowano również nagrzewanie pojazdu podczas wzlotu w atmosferę za pomocą elektrycznych koców grzejnych i wychładzanie znajdujących się w cieniu fragmentów pojazdu w czasie lotu orbitalnego przez owiewanie konstrukcji rozprężającym się azotem. Wykonano badania odkształceń powstałych na skutek nierównomiernego nagrzewania różnych części orbitera. Po zakończeniu prób prototyp STA-099, będący pozbawioną wyposażenia konstrukcją normalnego orbitera przekazano firmie Rockwell z zamiarem jego przebudowy. Otrzymał on odznaczenie OV-099^[3].

Osobny artykuł: Katastrofa promu Challenger.

28 stycznia 1986 r., w 73 sekundzie misji STS-51-L, na wysokości 9 mil, siedmiu członków załogi poniosło śmierć. Do załogi należała także Christa McAuliffe – pierwsza nauczycielka w kosmosie, nie mająca wcześniej związków z astronomią^[4]. Przyczyną katastrofy było uszkodzenie pierścienia uszczelniającego w prawym silniku wspomagającym, które nastąpiło najprawdopodobniej między pierwszą a trzecią sekundą lotu. Na skutek wielu niekorzystnych czynników (w tym najważniejszego – niskiej temperatury zewnętrznej w momencie startu) w efekcie utraty sprężystości pierścieni uszczelniających doszło do oddziaływania gorących gazów wewnątrz silnika na powstałą nieszczelność, na zewnątrz połączenia pojawił się płomień. Płomień ten przepalił dziurę w zbiorniku zewnętrznym wahadłowca, doprowadzając wskutek przegrzania, do: wycieku (i zapłonu) wodoru oraz oderwania się wspornika rakiety SRB, która odchyliła się od ustalonego położenia. W ciągu około jednej sekundy doszło do oderwania się dna zbiornika z wodorem i uderzenia górną częścią rakiety SRB w zbiornik zewnętrzny. Eksplozja zbiornika spowodowała gwałtowną zmianę położenia promu w osi wyznaczonej trajektorii startowej, co doprowadziło do jego destrukcji przez siły aerodynamiczne nieprzewidziane przez konstruktorów. Szczątki promu uderzyły o powierzchnię wody^[5].

• 
  Załoga Misji STS 51L
• 
  Challenger
• 
  Eksplozja Challengera