Elementy z listy reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Azji i na Pacyfiku

Poniżej przedstawiono wykaz elementów z listy reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO w Azji i na Pacyfiku. Listę uporządkowano w kolejności alfabetycznej według krajów (stan na rok 2020).

Afganistan (1)

Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) – święto Nowego Roku i nadejścia wiosny[1] – wpis wraz z Azerbejdżanem, Indiami, Iranem, Kazachstanem, Kirgistanem, Pakistanem, Tadżykistanem, Turcją, Turkmenistanem i Uzbekistanem2016

Armenia (7)

Muzyka na duduk[2]2005/2008
Ormiańska sztuka kamiennych krzyży – symbolizm i kunszt chaczkarów[3]2010
Recytacja ormiańskiego eposu „Dawid z Sasunu[4]2012
Tradycyjny chleb ormiański lawasz – sposób przygotowania, forma i znaczenie[5]2014
Kochari – tradycyjny taniec grupowy[6]2017
Sztuka armeńskich liter i jej kulturowe przejawy[7]2019
Pielgrzymka do klasztoru św. Judy Tadeusza Apostoła – wpis wraz z Iranem[8]2020

Azerbejdżan (13)

Azerbejdżański mugam[9]2003/2008
Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) – święto Nowego Roku i nadejścia wiosny[10] – wpis wraz z Afganistanem, Indiami, Iranem, Kazachstanem, Kirgistanem, Pakistanem, Tadżykistanem, Turcją, Turkmenistanem i Uzbekistanem2009
Sztuka azerskich aszyków[11]2009
Tradycyjna azerska sztuka tkania dywanów[12]2010
Tar – rzemiosło i sztuka związana z tym instrumentem muzycznym[13]2012
Tradycyjna sztuka i symbolika Kelaghai, wyrób i zwyczaj noszenia przez kobiety jedwabnych szalów[14]2014
Rzemiosło wyrobu przedmiotów z miedzi w Lagiczu[15]2015
Kultura pieczenia i dzielenia się chlebem: lawaszem, katyrmą, jupką, jufką[16] – wpis wraz z Iranem, Kazachstanem, Kirgistanem i Turcją2016
Sztuka wytwarzania i gry na kemancze[17] – wpis wraz z Iranem2017
Dolma – przygotowywanie i dzielenie się tradycją, wyznacznik tożsamości kulturowej[18] – wpis wraz z Iranem2017
Dziedzictwo Dədə Qorqud – kultura epiki, bajek i muzyki[19] – wpis wraz z Kazachstanem i Turcją2018
Sztuka miniatury – wpis wraz z Iranem, Turcją i Uzbeskistanem[20]2020
Nar Bayrami, tradycyjne święto i kultura granatu[21]2020

Bangladesz (4)

Pieśni Baulów[22]2005/2008
Tradycyjna sztuka tkactwa Jamdani[23]2013
Procesja Mangal Szobhajatra w dniu Pohela Boishakh[24]2016
Tradycyjna sztuka tkactwa Shital Pati w Srihotto[25]2017

Bhutan (1)

Drametse Ngachan: Taniec masek z bębnami[26]2005/2008

Chiny (34)

Opera Kunqu[27]2001/2008
Sztuka muzyki guqin[28]2003/2008
Sztuka Ujgur Muqam w regionie Xinjiang[29]2005/2008
Urtyn duu tradycyjna długa pieśń – wpis wraz z Mongolią[30]2005/2008
Sztuka chińskich pieczęci[31]2009
Technika druku chińskich drzeworytów[32]2009
Chińska kaligrafia[33]2009
Chińskie wycinanki z papieru[34]2009
Tradycyjne chińskie mistrzostwo architektury drewnianej[35]2009
Sztuka produkcji tkaniny brokatowej z Nankinu[36]2009
Święto Smoczych Łodzi[37]2009
Epopeja o Królu Gesarze[38]2009
Wielka Pieśń ludu Dong[39]2009
Taniec koreańskich rolników[40]2009
Tradycja muzyczna Hua’er[41]2009
Epos Manas[42]2009
Wierzenia i zwyczaje związane z boginią Mazu[43]2009
Chöömej – mongolski śpiew gardłowy[44]2009
Tradycja muzyczna Nanyin[45]2009
Sztuka Regongu[46]2009
Hodowla jedwabników i produkcja jedwabiu[47]2009
Opera tybetańska[48]2009
Technologia wypalania ceramiki z Longquan[49]2009
Tradycja produkcji papieru Xuan[50]2009
Tradycja muzyczna z Xi’an[51]2009
Opera kantońska[52]2009
Akupunktura i termopunktura w tradycyjnej medycynie chińskiej[53]2010
Opera pekińska[54]2010
Chiński teatr cieni[55]2011
Tradycje związane z abakusem[56]2013
24 okresy słoneczne, znajomość czasu w Chinach i praktyki wypracowane podczas obserwacji rocznego ruchu słońca[57]2016
Kąpiele medyczne lum w medycenie tybetańskiej, wiedza i praktyki związane z życiem, zdrowiem, zapobieganiem i leczenien chorób u Tybetańczyków w Chinach[58]2018
Ceremonia Ong Chun/Wangchuan/Wangkang, rytuały i powiązane praktyki mające na celu utrzymanie trwałego połączenia między człowiekiem a oceanem – wpis wraz z Malezją[59]2020
Taijiquan[60]2020

Filipiny (3)

Śpiewy Hudhud Ifugao[61]2001/2008
Epos Darangen ludu Maranao w regionie Jeziora Lanao[62]2005/2008
Rytuały i gry tugging[63] – wpis wraz z Kambodżą, Koreą i Wietnamem2015

Gruzja (4)

Gruziński śpiew polifoniczny[64]2001/2008
Tradycyjna gruzińska metoda produkcji wina w kwewri[65]2013
Żywa kultura trzech systemów pisma gruzińskiego alfabetu[66]2016
Czidaoba – zapasy w Gruzji[67]2018

Indie (13)

Kudijattam: teatr sanskrytu[68]2001/2008
Tradycja recytacji wedyjskiej[69]2003/2008
Ramlila: Tradycyjny spektakl Ramajana[70]2005/2008
Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) – święto Nowego Roku i nadejścia wiosny[10] – wpis wraz z Azerbejdżanem, Iranem, Kirgistanem, Uzbekistanem, Pakistanem i Turcją2009
Ramman – festiwal religijny i rytualny teatr z Uttarakhand[71]2009
Taniec Ćhau[72]2010
Śpiew i tańce ludowe społeczności Kalbelia w Radżastanie[73]2010
Mudiyettu – teatr obrzędowy i dramat taneczny z regionu Kerala[74]2010
Śpiew buddyjski w Ladakh – recytacja świętych tekstów buddyjskich[75]2012
Śpiew rytualny Sankirtan[76]2013
Tradycyjny wyrób mosiężnych i miedzianych naczyń przez ludność Thatheras w Jandiala Guru (Pendżab)[77]2014
Joga[78]2016
Kumbhamela[79]2017

Indonezja (9)

Teatr lalek Wajang[80]2003/2008
Indonezyjski Kris[81]2005/2008
Indonezyjski batik[82]2009
Indonezyjski angklung – instrument muzyczny[83]2010
Trzy gatunki tradycyjnego tańca na Bali[84]2015
Pinisi – sztuka budowania statków na Celebesie Południowym[85]2017
Tradycja pencak silat[86]2019
Pantun – wpis wraz z Malezją[87]2020
Gamelan[88]2021

Japonia (26)

Teatr Nōgaku[89]2001/2008
Teatr lalek ningyō jōruri bunraku[90]2003/2008
Teatr Kabuki[91]2005/2008
Taniec Akiu no Taue Odori[92]2009
Chakkirako[93]2009
Rytuał Daimokutate[94]2009
Dainichidō Bugaku – taniec rytualny[95]2009
Gagaku – styl klasycznej muzyki dworskiej[96]2009
Hayachine Kagura[97]2009
Hitachi Furyumono[98]2009
Koshikijima no Toshidon[99]2009
Ojiya-chijimi, Echigo-jōfu – tradycyjne techniki wytwarzania tkanin ramia w regionie Uonuma[100]2009
Rytuał Oku-noto no Aenokoto[101]2009
Sekishū-Banshi – tradycja wyrobu papieru w regionie Iwami[102]2009
Tradycyjne tańce Ajnów[103]2009
Yamahoko – procesja platform podczas Festiwalu Gion w Kioto[104]2009
Kumiodori – tradycyjny teatr muzyczny na wyspie Okinawa[105]2010
Yūki-tsumugi – technika tkania jedwabnych tkanin[106]2010
Mibu no Hana Taue – rytuał przesadzania ryżu w Mibu w Hiroszimie[107]2011
Sada Shin Nō – święty taniec w świątyni Sady w prowincji Shimane[108]2011
Nachi no Dengaku – religijne widowisko sceniczne wykonywane podczas Święta Ognia Nachi[109]2011
Washoku – tradycje kulinarne związane z obchodami Nowego Roku[110]2013
Washi – ręczny wyrób papieru tradycyjną metodą japońską[111]2014
Jama, Hoko, Jatai – parady w Japonii[112]2016
Raiho-szin – rytualne odwiedziny bóstw w maskach i kostiumach[113]2018
Tradycyjne umiejętności, techniki i wiedza w zakresie konserwacji i zachowania architektury drewnianej w Japonii[114]2020

Kambodża (3)

Balet Królewski Kambodży[115]2003/2008
Sbek Thom – teatr cieni Khmerów[116]2005/2008
Rytuały i gry tugging[63] – wpis wraz z Filipinami, Koreą i Wietnamem2015

Kazachstan (9)

Tradycyjna sztuka kazachska dombra kui[117]2014
Wiedza i umiejętności związane ze stawianiem jurt kirgiskich i kazachskich[118] – wpis wraz z Kirgistanem2014
Ajtys – sztuka improwizacji[119] – wpis wraz z Kirgistanem2015
Kultura pieczenia i dzielenia się chlebem: lawaszem, katyrmą, jupką, jufką[16] – wpis wraz z Azerbejdżanem, Iranem, Kirgistanem i Turcją2016
Kuresi w Kazachstanie[120]2016
Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) – święto Nowego Roku i nadejścia wiosny[1] – wpis wraz z Afganistanem, Azerbejdżanem, Indiami, Iranem, Kirgistanem, Pakistanem, Tadżykistanem, Turcją, Turkmenistanem i Uzbekistanem2016
Kazachska tradycyjna gra asyk[121]2017
Dziedzictwo Dədə Qorqud – kultura epiki, bajek i muzyki[19] – wpis wraz z Azerbejdżanem i Turcją2018
Trydycyjne rytuały wiosenne kazachskich hodowców koni[122]2018
Tradycyjna gra strategiczna: Togyzqumalaq, Toguz korgool, Mankala/Göçürme – wpis wraz z Kirgistanem i Turcją[123]2020

Kirgistan (9)

Sztuka akynów, kirgiskich opowiadaczy eposów[124]2003/2008
Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) – święto Nowego Roku i nadejścia wiosny[10] – wpis wraz z wpis wraz z Afganistanem, Azerbejdżanem, Indiami, Iranem, Kazachstanem, Pakistanem, Tadżykistanem, Turcją, Turkmenistanem i Uzbekistanem2009
Trylogia kirgiska: Manas, Semetej i Sejtek[125]2013
Wiedza i umiejętności związane ze stawianiem jurt kirgiskich i kazachskich[118] – wpis wraz z Kazachstanem2014
Ajtys – sztuka improwizacji[119] – wpis wraz z Kazachstanem2015
Kultura pieczenia i dzielenia się chlebem: lawaszem, katyrmą, jupką, jufką[16] – wpis wraz z Azerbejdżanem, Iranem, Kazachstanem i Turcją2016
Kok boru – tradycyjna gra konno[126]2017
Ak-kalpak – rzemiosło, tradycyjna wiedza i umiejętności wytwarzania i noszenia tradycjynego kirgiskiego męskiego nakrycia głowy[127]2019
Tradycyjna gra strategiczna: Togyzqumalaq, Toguz korgool, Mankala/Göçürme – wpis wraz z Kazachstanem i Turcją[123]2020

Korea Południowa (21)

Królewski rodowy obrzęd i muzyka rytualna w świątyni Jongmyo[128]2003/2008
Epickie pieśni pansori[129]2003/2008
Festiwal „Gangneung Danoje”[130]2005/2008
Taniec z maskami „Cheoyongmu”[131]2009
Rytualny taniec Ganggangsullae[132]2009
Rytuał Chilmeoridang Yeongdeunggut[133]2009
Namsadang Nori[134]2009
Yeongsanjae[135]2009
Daemokjang – tradycyjna architektura drewniana[136]2010
Gagok – pieśni liryczne z akompaniamentem orkiestry[137]2010
Jultagi – chodzenie po linie[138]2011
Taekkyeon – koreańska sztuka walki[139]2011
Tkactwo Mosi (z włókien ramii) w regionie Hansan[140]2011
Arirang – liryczna pieśń ludowa[141]2012
Sokolnictwo[142] – wpis wraz z Arabią Saudyjską, Austrią, Belgią, Czechami, Francją, Hiszpanią, Katarem, Maroko, Mongolią, Niemcami, Portugalią, Syrią, Węgrami i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi2012
Kimjang – tradycyjny proces przyrządzania potrawy kimchi[143]2013
Nongak – wspólnotowe grupy muzyczne, taneczne i rytualne[144]2014
Rytuały i gry tugging[63] – wpis wraz z Filipinami, Kambodżą i Wietnamem2015
Kultura Haenyeo (kobiet nurków) w Czedżu[145]2016
Tradycjyne zapasy koreańskie – ssirum[146]2018
Yeondeunghoe, festwial lampionów w Republice Korei[147]2020

Korea Północna (2)

Arirang – pieśń ludowa[148]2014
Tradycyjny sposób przyrządzania potrawy kimchi[149]2015

Malezja (4)

Teatr Mak yong[150]2005/2008
Dondang Sayang[151]2018
Silat[152]2019
Ceremonia Ong Chun/Wangchuan/Wangkang, rytuały i powiązane praktyki mające na celu utrzymanie trwałego połączenia między człowiekiem a oceanem – wpis wraz z Chinami[59]2020
Pantun – wpis wraz z Indonezją[87]2020

Mongolia (8)

Tradycyjna muzyka morin chuur[153]2003/2008
Urtyn duu: tradycyjna długa pieśń – wpis wraz z Chinami[30]2005/2008
Mongolska tradycyjna sztuka śpiewu alikwotowego Chöömej[154]2010
Naadam – tradycyjny festiwal mongolski[155]2010
Sokolnictwo[142] – wpis wraz z Arabią Saudyjską, Austrią, Belgią, Czechami, Hiszpanią, Katarem, Koreą, Maroko, Niemcami, Portugalią, Syrią, Węgrami i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi2012
Tradycyjne rzemiosło wyrabiania jurt i zwyczaje z nim związane[156]2013
Mongolska gra w kości[157]2014
Tradycyjne techniki produkcji ajragu w khokhuurze i związane z tym zwyczaje[158]2019

Laos (1)

Khaen – muzyka Laotańczyków[159]2017

Pakistan (1)

Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) – święto Nowego Roku i nadejścia wiosny[10] – wpis wraz z Afganistanem, Azerbejdżanem, Indiami, Iranem, Kazachstanem, Kirgistanem, Tadżykistanem, Turcją i Uzbekistanem2009

Samoa (1)

„Le Samoa”, delikatna mata i jej wartość[160]2019

Singapur (1)

Kultura Hawker w Singapurze, lokalne jedzenie i praktyki kulinarne w wielokulturowym kontekście miejskim[161]2020

Sri Lanka (1)

Rūkada Nātya – tradycyjny śpiewany dramat lalkowy na Sri Lance[162]2018

Tadżykistan (3)

Muzyka Szaszmakom – wpis wraz z Uzbekistanem[163]2003
Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) – święto Nowego Roku i nadejścia wiosny[1] – wpis wraz z Afganistanem, Azerbejdżanem, Indiami, Iranem, Kazachstanem, Kirgistanem, Pakistanem, Turcją i Uzbekistanem2016
Oszi pilaw tradycyjna potrawa i jej społeczny i kulturalny kontekst w Tadżykistanie[164]2016
Chakan – sztuka haftu[165]2018

Tajlandia (2)

cKhon – dramatyczny taniec w maskach w Tajlandii[166]2018
Nuad Thai – tradycyjny masaż tajski[167]2019

Turcja (19)

Sztuka Meddah – publiczni opowiadacze historii[168]2003/2008
Ceremonia Mewlewi Sema – Taniec Derwiszów[169]2005/2008
Tradycja bardowska Âşıklık[170]2009
Teatr cieni Karagöz[171]2009
Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) – święto Nowego Roku i nadejścia wiosny[10] – wpis wraz z wpis wraz z Afganistanem, Azerbejdżanem, Indiami, Iranem, Kazchstanem, Kirgistanem, Pakistanem, Tadżykistanem i Uzbekistanem2009
Kırkpınar – festiwal zapasów w oliwie[172]2010
Semah – rytuał wyznawców Alevi-Bektaşi (alewizmu-bektaszyzmu)[173]2010
Tradycyjne spotkania dyskusyjne Sohbet[174]2010
Świąteczna potrawa „Keşkek[175]2011
Święto Mesir Macunu[176]2011
Tradycja parzenia i picia kawy w Turcji[177]2013
Ebru – sztuka marmurkowania[178]2014
Kultura pieczenia i dzielenia się chlebem: lawaszem, katyrmą, jupką, jufką[16] – wpis wraz z Azerbejdżanem, Iranem, Kazachstanem i Kirgistanem2016
Tradycyjne rzemiosło wyrobu naczyń ceramicznych Çini[179]2016
Hıdırellez – święto wiosny[180] – wpis wraz z Macedonią2017
Dziedzictwo Dədə Qorqud – kultura epiki, bajek i muzyki[19] – wpis wraz z Azerbejdżanem i Kazachstanem2018
Tradycyjne łucznictwo tureckie[181]2019
Sztuka miniatury – wpis wraz z Azerbejdżanem, Iranem i Uzbeskistanem[20]2020
Tradycyjna gra strategiczna: Togyzqumalaq, Toguz korgool, Mankala/Göçürme – wpis wraz z Kazachstanem i Kirgistanem[123]2020

Turkmenistan (3)

Epos Görogly[182]2015
Küştdepdi – obrzęd z tańcami i śpiewem[183]2017
Tradycyjna turkmeńska produkcja kobierców w Turkmenistanie[184]2019

Uzbekistan (8)

Muzyka Szaszmakom – wpis wraz z Tadżykistanem[163]2003/2008
Przestrzeń kulturowa regionu Bojsun[185]2003/2008
Tradycja muzyczna Katta Ashula[186]2009
Święto Novruz (Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz) – święto Nowego Roku i nadejścia wiosny[10] – wpis wraz z wpis wraz z Afganistanem, Azerbejdżanem, Indiami, Iranem, Kazchstanem, Kirgistanem, Pakistanem, Tadżykistanem i Turcją2009
Askiya – sztuka żartów[187]2014
Pilaw – kultura i tradycja[188]2016
Taniec Khorezm, Lazgi[189]2019
Sztuka miniatury – wpis wraz z Azerbejdżanem, Iranem i Turcją[20]2020

Tonga (1)

Lakalaka: śpiewane oracje z układem choreograficznym[190]2003/2008

Vanuatu (1)

Rysunki na piasku w Vanuatu[191]2003/2008

Wietnam (12)

Wietnamska muzyka dworska Nhã nhạc[192]2003/2008
Przestrzeń kulturowa gongów[193]2005/2008
Pieśni Quan họ Bắc Ninh[194]2009
Uroczystości Gióng w świątyniach Phù Dông i Sóc[195]2010
Kult królów Hùng w Phú Thọ[196]2011
Muzyka i pieśni Đờn ca tài tử[197]2013
Ludowe pieśni Vi i Giăm w Nghê Tĩnh[198]2014
Rytuały i gry tugging[63] – wpis wraz z Filipinami, Kambodżą i Koreą2015
Praktyki związane z wierzeniami Wietnamczyków w Wielkie Boginie Trzech Królestw[199]2016
Sztuka Bài Chòi w środkowym Wietnamie[200]2017
Tradycyjny śpiew Xoan w prowincji Prowincja Phú Thọ[201]2017
Praktyka „Then” by Tày, Nùng i Czarnych Tajów[202]2019

Zobacz też

Przypisy