Search

Francis Ford Coppola

reżyser, scenarzysta, kompozytor, producent filmowy i aktor amerykański

Francis Ford Coppola (ur. 7 kwietnia 1939 w Detroit) − amerykański reżyser i scenarzysta, również kompozytor, producent filmowy i aktor. Był centralną postacią ruchu filmowego Nowe Hollywood w latach 60. i 70. XX wieku i jest powszechnie uważany za jednego z największych filmowców wszech czasów.

Francis Ford Coppola
Ilustracja
Francis Ford Coppola na San Diego Comic-Con (2011)
Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1939
Detroit

Zawód

reżyser, scenarzysta, producent filmowy

Współmałżonek

Eleanor Coppola
(od 1963)

Lata aktywności

od 1960

Odznaczenia
Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Włoch Order Zasługi Księstwa Liechtenstein
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Francis Ford Coppola (1976)

Po wyreżyserowaniu dramatu Ludzie z deszczu (1969), Coppola był współautorem scenariusza Patton (1970), zdobywając Oscara za najlepszy oryginalny scenariusz wraz z Edmundem H. Northem[1]. Reputacja Coppoli jako filmowca została ugruntowana wraz z wydaniem dramatu kryminalnego Ojciec chrzestny (The Godfather, 1972). Film zrewolucjonizował produkcję filmów gangsterskich i został doceniany zarówno przez publiczność, jak i przez krytyków. Ojciec chrzestny zdobył trzy Oscary: najlepszy film, najlepszy aktor i najlepszy scenariusz adaptowany wspólnie z Mario Puzo.

Życiorys

Wczesne lata

Francis Ford Coppola na 49. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes (1996)

Urodził się w Detroit w rodzinie włoskich imigrantów jako drugie z trojga dzieci Italii (z domu Pennino; 1912–2004) i Carmine Coppoli (1910–1991), flecisty i kompozytora[2]. Dorastał w Nowym Jorku ze starszym bratem Augustem Floydem (1934–2009) i młodszą siostrą Talią Rose Shire (ur. 1946). Jego dziadkowie ze strony ojca przybyli do Stanów Zjednoczonych z Bernaldy, w regionie Basilicata[2]. Jego dziadek ze strony matki, popularny włoski kompozytor Francesco Pennino, wyemigrował z Neapolu we Włoszech[2]. Coppola otrzymał drugie imię na cześć Henry’ego Forda.

W dzieciństwie zachorował na chorobę Heinego-Medina. Wówczas Coppola przez długi czas leżał w łóżku, co pozwoliło mu pobudzić wyobraźnię domowymi przedstawieniami teatru lalek. W wieku 15 lat przeczytał Tramwaj zwany pożądaniem, co odegrało kluczową rolę w jego zainteresowaniu teatrem. Początkowo planował karierę muzyczną, grał na tubie i zdobył stypendium muzyczne w Akademii Wojskowej w Nowym Jorku. Coppola uczęszczał do 23 innych szkół, zanim ostatecznie ukończył Great Neck North High School. W 1955 rozpoczął studia w dziedzinie sztuki dramatycznej w Hofstra College w Hempstead. Tam otrzymał stypendium w dziedzinie dramatopisarstwa. To sprzyjało jego zainteresowaniu reżyserią teatralną pomimo dezaprobaty ojca, który chciał, by syn studiował inżynierię.

Kariera

Po uzyskaniu dyplomu teatralnego na Hofstra w 1959, studiował na wydziale filmowym UCLA[3] w Los Angeles, gdzie wyreżyserował krótkometrażowy horror zatytułowany The Two Christophers, zainspirowany nowelą William Wilson Edgara Allana Poego, oraz Ayamonn the Terrible, film o koszmarach rzeźbiarza. W 1967 ukończył studia i otrzymał tytuł magistra sztuki[3].

We wczesnych latach sześćdziesiątych Coppola popadł w biedę, był zmuszony do utrzymywania się za 10 dolarów tygodniowo. Szukając sposobu na zarobienie dodatkowych pieniędzy, odkrył, że wielu kolegów ze szkoły filmowej płaci swoje rachunki, kręcąc produkcje erotyczne. W wieku 21 lat Coppola napisał scenariusz do 12-minutowego filmu krótkometrażowego The Peeper, komedii o podglądaczu, który próbuje szpiegować zmysłową sesję zdjęciową w studiu obok jego mieszkania. Młody filmowiec znalazł zainteresowanego producenta, który użyczył mu 3 tys. dolarów na nakręcenie filmu. Zatrudnił dziewczynę magazynu Playboy Marli Renfro, do roli modelki i swojego przyjaciela Karla Schanzera, do roli podglądacza. Potem napisał scenariusz do westernu komediowego Tonight for Sure (1962).

W latach 1962–1964 był asystentem Rogera Cormana[4], niezależnego producenta i realizatora niskobudżetowych produkcji. Został scenarzystą horroru Nawiedzony pałac (The Haunted Palace, 1963) z udziałem Vincenta Price’a i współreżyserował Strach (1963) z Borisem Karloffem. W 1969 w San Francisco założył ośrodek produkcji filmów American Zoetrope, z którym współpracowali m.in.: George Lucas, Martin Scorsese i Peter Bogdanovich.

Spośród filmów nakręconych przez Francisa Forda Coppolę najbardziej doceniana jest trylogia Ojciec chrzestny – opowiadająca o włoskiej rodzinie mafijnej w USA, dreszczowiec Rozmowa i opowieść o wojnie w Wietnamie – Czas apokalipsy, na motywach powieści Josepha Conrada Jądro ciemności[5].

Przewodniczył jury konkursu głównego na 49. MFF w Cannes (1996).

Życie prywatne

Francis Ford Coppola miał czwórkę dzieci: Gian-Carlo Coppola (zm. 1986), Mary Coppola, Sofia Coppola i Roman Coppola. Sofia poszła w ślady ojca i została reżyserką i scenarzystką. Jego bratanek zrobił błyskotliwą karierę aktorską pod pseudonimem Nicolas Cage.

Filmografia

Reżyser

Scenarzysta

  • 2009: Tetro
  • 2007: Młodość stulatka (Youth Without Youth)
  • 2001: Czas apokalipsy: Powrót (Apocalypse Now / Apocalypse Now: Redux)
  • 1997: Zaklinacz deszczu (The Rainmaker)
  • 1990: Ojciec chrzestny III (The Godfather: part III)
  • 1989: Nowojorskie opowieści (New York Stories)
  • 1984: Cotton Club (The Cotton Club)
  • 1983: Rumble Fish
  • 1982: Ten od serca (One from the Heart)
  • 1979: Czas apokalipsy (Apocalypse Now)
  • 1974: Ojciec chrzestny II (The Godfather: part II)
  • 1974: Rozmowa (The Conversation)
  • 1974: Wielki Gatsby (The Great Gatsby)
  • 1972: Ojciec chrzestny (The Godfather)
  • 1970: Patton
  • 1969: Ludzie z deszczu (The Rain People)
  • 1966: Czy Paryż płonie? (Paris brule-t-il)
  • 1966: Ta posiadłość jest zakazana (This Property Is Condemned)
  • 1966: Jesteś już mężczyzną (You're a Big Boy Now)
  • 1963: Obłęd (Dementia 13)
  • 1961: Tonight for Sure
  • 1953: Sadko

Kompozytor

  • 2001: Czas apokalipsy: Powrót (Apocalypse Now / Apocalypse Now: Redux)

Producent

Nagrody i nominacje

Nagroda Akademii Filmowej

RokKategoriaZaWynik
2010Nagroda im. Irvinga G. ThalbergaWygrana[6]
1990Najlepszy filmOjciec chrzestny IIINominacja[6]
1990Najlepsza reżyseriaOjciec chrzestny IIINominacja[6]
1979Najlepszy filmCzas apokalipsyNominacja[6]
1979Najlepsza reżyseriaCzas apokalipsyNominacja[6]
1979Najlepszy scenariusz adaptowanyCzas apokalipsyNominacja[6]
1974Najlepszy filmOjciec chrzestny IIWygrana[6]
1974Najlepsza reżyseriaOjciec chrzestny IIWygrana[6]
1974Najlepszy scenariusz adaptowanyOjciec chrzestny IIWygrana[6]
1974Najlepszy filmRozmowaNominacja[6]
1974Najlepszy scenariusz oryginalnyRozmowaNominacja[6]
1973Najlepszy filmAmerykańskie graffitiNominacja[6]
1972Najlepszy scenariusz adaptowanyOjciec chrzestnyWygrana[6]
1972Najlepsza reżyseriaOjciec chrzestnyNominacja[6]
1970Najlepsze materiały do scenariusza i scenariusz oparte na faktach lub na materiałach nigdy wcześniej niepublikowanychPattonWygrana[6]

Złoty Glob

RokKategoriaZaWynik
1998Najlepszy miniserial lub film telewizyjnyOdysejaNominacja[7]
1991Najlepszy reżyserOjciec chrzestny IIINominacja[7]
1991Najlepszy scenariuszOjciec chrzestny IIINominacja[7]
1985Najlepszy reżyserCotton ClubNominacja[7]
1980Najlepszy reżyserCzas apokalipsyWygrana[7]
1975Najlepszy reżyserOjciec chrzestny IINominacja[7]
1975Najlepszy reżyserRozmowaNominacja[7]
1975Najlepszy scenariuszOjciec chrzestny IINominacja[7]
1975Najlepszy scenariuszRozmowaNominacja[7]
1973Najlepszy reżyserOjciec chrzestnyWygrana[7]
1973Najlepszy scenariuszOjciec chrzestnyWygrana[7]

Pozostałe

RokNagrodaKategoriaZaWynik
1980Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepsza muzykaCzas apokalipsyNominacja[8]
Najlepsza reżyseriaWygrana[8]
Najlepszy filmNominacja[8]
1975Nagroda Brytyjskiej Akademii FilmowejNajlepsza reżyseriaRozmowaNominacja[8]
Najlepszy scenariuszNominacja[8]
197932. MFF w CannesNagroda FIPRESCICzas apokalipsyWygrana
Złota PalmaWygrana
197427. MFF w CannesWyróżnienie Jury EkumenicznegoRozmowaWygrana
Złota PalmaWygrana
196720. MFF w CannesZłota PalmaJesteś już mężczyznąNominacja
199249. MFF w WenecjiHonorowy Złoty Lew za całokształt twórczościWygrana
1980CésarNajlepszy film zagranicznyCzas apokalipsyNominacja[9]

Odznaczenia

Przypisy

Linki zewnętrzne

Źródło: „https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=pl&q=Francis_Ford_Coppola&oldid=73601993”
🔥 Top keywords: Wikipedia:Strona głównaSpecjalna:SzukajLiga Mistrzów UEFAFacebookKotyninaYouTubeSzczepan TwardochIzabela BodnarJadwiga StaniszkisWho put Bella in the Wych Elm?Jacek ProtasiewiczPolskaDubajCarlo AncelottiReal MadrytLiga Mistrzów UEFA (2023/2024)Ninja Warrior PolskaIranKatarzyna KotulaFallout (seria)IzraelStanisław DerehajłoAndrij Łunin17 kwietniaKlaudiusz ŠevkovićRobert MazurekBrama (ryba)Zmarli w kwietniu 2024Czarny RomanII wojna światowaPep GuardiolaAdolf HitlerFentanylŁukasz GibałaCzernihówRobert LewandowskiPokolenie ZWarszawaXHamster