Język nahuatl

język z rodziny uto-azteckiej używany głównie w Mezoameryce

Język nahuatl (wym. ['naːwa], również język meksykański lub aztecki; nazwa własna nāhuatlàtōlli, „prosty język”) – najbardziej rozpowszechniony język z grupy uto-azteckiej. Do czasów konkwisty stanowił lingua franca na obszarze Meksyku i był głównym językiem Azteków. Obecnie posługuje się nim około 1,6 miliona mieszkańców Meksyku, głównie w stanach Puebla, Guerrero, Hidalgo, Veracruz i Meksyk, ponad 200 tys. mieszkańców Stanów Zjednoczonych, 20 tys. mieszkańców Salwadoru, a także kilkuset mieszkańców Gwatemali i Nikaragui.

nāhuatl, mexìcatlàtōlli
Obszar

Meksyk (stany Puebla, Guerrero, Hidalgo, Veracruz, Meksyk i inne), Stany Zjednoczone, Salwador, Gwatemala, Nikaragua.

Liczba mówiących

ok. 1,8 mln

Pismo/alfabet

łacińskie, dawniej pismo azteckie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowyw Meksyku ma status „języka narodowego” obok 62 innych języków mniejszości etnicznych i dominującego języka hiszpańskiego
Organ regulującyInstituto Nacional de Lenguas Indígenas
Kody języka
ISO 639-2nah
ISO 639-5nah
IETFnah
Glottologazte1234
GOST 7.75–97ацт 075
SILNAI
Występowanie
Ilustracja
Użytkownicy języka nahuatl w poszczególnych stanach Meksyku
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku nahuatl
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
Informacja turystyczna w języku nahuatl
Kodeks Florentino (XVI w.) w języku nahuatl

Historycznie Aztekowie do zapisu swojego języka używali pisma piktograficznego z elementami logograficznymi. Współcześnie jest stosowany alfabet łaciński w dwóch wersjach transkrypcyjnych.

Z punktu widzenia typologii nahuatl jest językiem aglutynacyjnym i polisyntetycznym. Dysponuje licznymi formami grzecznościowymi.

W polszczyźnie funkcjonuje szereg zapożyczeń z języka nahuatl. Należą do nich wyrazy takie jak: awokado, kakao, chilli, czekolada, kopal,kojot, guacamole, mezcal, ocelot, pulque,kwezal oraz wiele toponimów, m.in. Meksyk.

Fonetyka

Klasyczny nahuatl posiada 13 spółgłosek, 2 półsamogłoski i 4 samogłoski. Charakterystyczny jest brak spółgłoski [r].Akcent jest paroksytoniczny (pada na drugą sylabę od końca).

Spółgłoski

 WargoweDziąsłowePodniebienneMiękko-
podniebienne
Krtaniowe
Zwartept k / kʷʔ
Szczelinowe sʃ  
Zwarto-
szczelinowe
   / ʦʧ  
Półotwartewlj  
Nosowemn   

Samogłoski

 PrzednieCentralneTylne
DługieKrótkieDługieKrótkieDługieKrótkie
Wysokieiːi
Środkoweeːeoːo
Niskieaːa

Zobacz też

Linki zewnętrzne